‘Beste, nieuwe student, waag je eens aan een ander smaakje, deuntje of standje’
Rosa Tromp | Jacob Eikelboom
Docent Jacob Eikelboom schrijft elke twee weken een column over het verwarrende leven op en rond de hogeschool. Hij opent het nieuwe studiejaar met een wens: dat eerstejaarsstudenten het studentenleven zullen aanvliegen met een beetje durf en een open blik.
Deze zomer moest ik aan Nico, Winesh en Naoufal denken, drie oud-studenten van wie ik ooit begeleider was. Om meerdere redenen zijn deze studenten het herinneren waard. Het waren aardige jongens, goedlachs, sociaal, met een open blik naar de wereld en succesvol studeren deden ze ook nog.
Die nieuwsgierigheid naar de ander bleek een paar weken na de introductie. In die eerste weken kende iedereen in de klas elkaar net of nog net niet. Vaak is het nog wat onwennig. Maar voor de drie jongens gold die onwennigheid niet. Toen ik op een maandagochtend vroeg of iemand nog wat te vertellen had over afgelopen weekend, vertelden Nico, Winesh en Naoufal over hun gezamenlijk logeerpartij in Goes, Zeeland, waar de wortels van Nico lagen.
Winesh uit Amsterdam en Naoufal uit Almere waren nog nooit in Goes geweest, dus vond Nico het hoog tijd dat zijn studiegenoten niet alleen meer van hem, maar ook meer van Nederland leerden kennen. Het bleef niet bij deze verkenningstocht, het was het begin van vier jaar lang samen eten, drinken, uitgaan en vakantie vieren. Zo ontdekten ze de leefwereld van de ander en vergrootten daarmee die van henzelf.
Deze drie studenten kozen ervoor geen vrienden te worden met een kopie van zichzelf
Op zich is het niet meer dan normaal dat je vrienden maakt op nieuwe plekken waar je komt, zoals je studie-, stage- of werkplek, mensen zijn sociale dieren. Wat wel bijzonder was en is aan deze drie studenten is dat ze ervoor kozen geen vrienden te worden met een kopie van zichzelf. De drie jongens waren op het oog totaal verschillend. Ze verschilden niet alleen in geboorteplaats, maar ook in sociale, culturele, etnische en religieuze achtergrond.
Vrienden maken met de onbekende: dat vereist een flexibele geest en oprechte interesse in elkaar. En dat kom ik helaas best weinig tegen. Meestal zie ik vanaf dag één studenten samenklitten bij alles wat voor hen al bekend is. Begrijpelijk, maar saai. Je verkleint de kans op ongemak als je voor het bekende kiest, maar je horizon blijft wel erg beperkt.
Ik las deze zomer Verslaafd aan ons eigen gelijk. In dat boek houdt filosoof Lammert Kamphuis een pleidooi voor wat hij perspectivistische lenigheid noemt. Door minder overtuigd te zijn van je eigen gelijk vergroot je de nieuwsgierigheid en interesse in de ander.
Laat perspectivistische lenigheid als een rode draad door de eerste weken van het studejaar lopen
Kamphuis maakt zich zorgen over de beperkte perspectivistische lenigheid die wij mensen tonen. Hij is weinig optimistisch. Meer en meer zoeken mensen een bevestiging van hun eigen gelijk door zich enkel met gelijkgestemden te omringen, in zo’n mate dat het bijna religieuze proporties aanneemt. Mensen stellen hun gelijk zelfs boven hun geluk schrijft Kamphuis, terwijl het loslaten van je gelijk, van je kaders, van de bekende weg het ware geluk brengt: contact met de ander.
De introductieweken zijn een goede gelegenheid om een begin te maken met die weg naar geluk. Laat perspectivistische lenigheid als een rode draad door de eerste weken van het studiejaar lopen. Maak de mening-heupen los, oefen wat politieke danspasjes met de ander, waag je eens aan een nieuw smaakje, deuntje of standje. Waar kom je meer verschillende mensen tegen met andere gewoontes, denkbeelden, visies, hobby’s en verhalen dan op een hogeschool? Grijp je kans en maak van de introductietijd een discofeest waarin sociaal vreemdgaan het motto is.
Nico, Winesh en Naoufal begrepen dat jaren geleden al en deden dat volledig uit zichzelf. Zij waren al lenig in week één en gebruikten hun studietijd waar die ook voor bedoeld is: mens worden met een brede horizon. Dat stemt optimistisch en je wordt onthouden, ook na vele jaren.
