Lisa in alle Staten – Pesten is geen onderdeel van de journalistiek

Creative Business-student Lisa Wolkers spendeerde voor haar minor een halfjaar in de VS en is nu weer op de HvA te vinden, terug op Hollandse grond. In haar laatste column voor de zomer stelt ze dat het afgelopen moet zijn met video’s zoals PowNed die laatst naar buiten bracht. 

Afgelopen week was ik ook van de partij. Dansend, schreeuwend en soms ook met een traan zong ik mee met de nummers van Taylor Swift in de Johan Cruijff Arena. Het was een concert waar mensen in heel Nederland al maanden naar uitkeken. Maar voor een paar van hen eindigde de avond anders dan verwacht.

PowNed besloot een video te plaatsen waarin zij meerdere fans voor ‘sletjes’ uitmaakten, nadat een presentator de vrouwen had gevraagd hoe ‘ver’ ze zouden willen gaan voor een meet and greet met Taylor Swift. Nadat een meisje zoent met een vreemde en een ander haar borsten laat zien, meldt de verslaggever dat er helemaal geen ontmoeting plaatsvindt.

Na veel klachten op sociale media, maar ook richting de omroep en de NPO Ombudsman, is besloten om de video offline te halen. ‘Gelukkig’, dacht ik toen ik het nieuws hoorde. Ik vond het al onbegrijpelijk dat PowNed, een publieke omroep, het item niet meteen terugtrok nadat een van de deelneemsters al had aangegeven dat ze het niet online wilde.

De mensen die werken bij PowNed begrijpen heus dat zulke video’s niet alleen iemands reputatie, maar ook relaties, banen en vriendschappen kunnen verpesten. Het zal een bewuste keus zijn, want video’s zoals deze scoren online het best. Beelden van dronken mensen buiten de club worden steeds populairder op TikTok en Instagram Reels en kunnen dezelfde gevolgen hebben.

Niet dat het altijd een verkeerde afloop heeft. Een aantal weken geleden verscheen bijvoorbeeld de zogeheten ‘hawk tuah’-video. In een interview midden in de nacht buiten een Amerikaanse club werden twee vriendinnen geïnterviewd: of ze even wilden vertellen hoe zij een man gek maken in bed? Een van de meiden gaf een hilarisch antwoord, de video ging viral, binnen drie weken stond ze op het podium met Zach Bryan, kreeg ze een miljoen volgers op sociale media en lanceerde ze haar eigen merchandise.

Ik denk dat we kunnen zeggen dat zij er ‘goed’ vanaf is gekomen, maar dat geldt helaas niet voor iedereen. In de afgelopen jaren realiseren we ons als maatschappij steeds meer dat content op het internet niet zomaar verdwijnt en dat dit soort video’s voor de rest van ons leven impact op ons kunnen hebben, of dit nou goed of slecht is. Belangrijk dat we elkaar online een beetje beschermen, kortom. Omroepen horen dan ook ethisch om te gaan met de mensen die ze interviewen en de content die ze schieten. Het lijkt mij zeer de vraag of dit wel goed genoeg wordt gehandhaafd op dit moment.

Ik ben hoe dan ook benieuwd welke veranderingen dit incident teweeg gaat brengen. De overduidelijke cyberbullying die PowNed neerzet op hun platformen is naar mijn mening in ieder geval geen onderdeel van het journalistieke vak. De laatste tijd vraag ik me af of hun content überhaupt onder het label journalistiek zou mogen vallen. Dat Taylor Swift optrad in de Arena mag je inderdaad nieuws noemen; uittesten wat fans zouden doen voor een meet and greet is dat absoluut niet, en al helemaal niet van algemeen belang.

Als ik erover nadenk, is er haast geen verschil tussen deze publieke omroep en de prank-video’s die ik vroeger keek op YouTube. Misschien wordt het dus maar tijd om PowNed te verplaatsen naar waar het hoort. Niet tussen de publieke omroepen, die tonnen aan belastinggeld krijgen, maar ergens tussen de video’s van Enzo Knol van tien jaar geleden en de dronken straatinterviews buiten de Chicago Social Club.

Inmiddels heeft PowNed een statement naar buiten gebracht rondom de Taylor Swift-video. Ze konden maar liefst zes zinnen kwijt over hun acties. Een excuses naar de meiden? Die komt daarin niet naar voren, vooral zelfverdediging over de werkwijze stond erg centraal. Als ik het zo zie, denk ik niet dat we van PowNed zelf hoeven te verwachten dat ze gaan veranderen.