‘Een gratis pleister is geen probleem als je bloedt, waarom een tampon dan wel?’
Rosa Tromp | Jessica Singh
Van student in de collegebanken tot medewerker en docent aan de HvA: Jessica Singh schrijft columns over de hogeschool die ze van twee kanten heeft leren kennen. Deze keer wil ze dat de HvA een stap zet op het gebied van inclusiviteit. ‘Zorg voor gratis menstruatie-artikelen.’
Ik wil graag een moment nemen om over iets te schrijven dat velen van ons, ongeacht de reden, weleens hebben meegemaakt. Het is een onderwerp dat we vaak fluisterend bespreken, in de hoop dat niemand het hoort, maar het is hoog tijd dat we het er luid en duidelijk over hebben. Menstruatie-ongemakken.
Ja, het is een taboe en mensen kijken er zelfs in 2024 nog een beetje raar van op als je het er hardop over hebt. Toch ga ik dat vandaag doen. Onlangs moest ik twee uur lang lesgeven op de Business Campus en had ik er mee te maken. Toen ik aankwam, ontdekte ik al snel dat ik ongesteld werd. Het overkomt je weleens dat je dan net even geen tampons bij je hebt.
Met nog vijftien minuten te gaan, racete ik in paniek naar de servicebalie voor een tampon
Met nog vijftien minuten te gaan voor mijn les, ben ik in paniek naar de servicebalie gegaan, vragend of er ergens menstruatiemateriaal beschikbaar was. ‘Ja, we hebben wat automaten staan, maar ze werken vaak niet en zijn niet van onszelf,’ was het antwoord. Ik haastte me naar de machines. Inderdaad, ze werkten niet. Dan maar heel veel wc-papier vouwen, proppen en lesgeven met een ongemakkelijk gevoel.
Het zette me aan het denken. Wanneer je een pleister nodig hebt, kun je overal een verbanddoos vinden of naar de servicebalie lopen en er zonder aarzeling eentje krijgen. Noodzakelijk, want je bloedt. Maar met menstruatieproducten word je vaak gek aangekeken en is het antwoord bijna altijd nee. En dat op een onderwijsinstelling? Je zou denken dat ze juist hierin een verschil willen maken, zeker omdat het over inclusiviteit gaat.
Uit het onderzoek ‘Bloedserieus’ van PLAN internationaal blijkt dat een op de tien vrouwen in Nederland te maken heeft met menstruatiearmoede. Daardoor blijven ze vaak rondom hun menstruatieperiode thuis en missen ze lessen. Dat wil je toch voorkomen? Door het faciliteren van menstruatiemateriaal bevorder je de toegankelijkheid van de HvA voor vrouwen.
Om het taboe te doorbreken, plaatsten we een doos met menstruatieartikelen pontificaal in de hal
Ja, ik weet dat er al wat initiatieven zijn binnen de HvA met menstruatieartikelen. Maar ik merkte dat de meeste studenten hier geen idee van hebben. Dus wat deden we laatst bij ons in de University Store van de HvA? We hebben een menstruatie-box gemaakt en deze pontificaal in de drukke hal van het Wibauthuis gezet. Iedereen die wat kwam inleveren kreeg van ons een HvA x Patta-totebag.
We hielden die actie niet alleen omdat je soms even geen tampon bij je hebt en dat onhandig is. Nee, ook omdat sommigen tampons niet eens kunnen betalen. Ja: menstruatie-armoede is een feit. Gelukkig kwamen er ontzettend veel mensen langs om de box te vullen. En dat was nodig ook. In eerste instantie waren we namelijk bang dat vrouwen het niet zouden durven om zo centraal het materiaal te pakken, maar de doos ging sneller leeg dan dat hij vol raakte.
Helaas: wat ook opviel, waren de reacties van bepaalde mensen. Opmerkingen als: ‘Moet dat nou?’, ‘Wat gaan jullie dan voor mannen doen?’ en ‘Dan gaan die vrouwen toch een uurtje extra werken?’ deden mij ongelovig kijken. Ja, het moet. En nee, we gaan niets voor mannen doen, want het is niet zo dat jullie elke maand creperen van de pijn en bloeden. Doorlekken, buikpijn, rugpijn, hoofdpijn, stemmingswisselingen: het is maar een greep van de dingen die vrouwen maandelijks meemaken.
Ik denk dat er nog veel onbegrip is over hoe lastig de menstruatie kan zijn voor veel vrouwen. Die bagetalliserende opmerkingen lieten mij in ieder geval zien dat het belang van een ondersteunende omgeving op dit gebied nog wordt onderschat. Het benadrukt dat er meer bewustzijn en begrip nodig is rond dit onderwerp. Vooral op een school waar gelijkheid en respect voor ieders welzijn belangrijk zouden moeten zijn.
Dus, HvA, kies ervoor om als hogeschool menstruatiemateriaal publiekelijk aan te bieden. Besteed er aandacht aan in je communicatie, toon het in je nieuwsbrieven en op je schermen. We hoeven deze initiatieven niet te verstoppen of er toevallig via-via over te horen. Om een ‘norm’ te veranderen, moet je er soms openlijk tegenin gaan, tonen dat er alternatieven zijn en andere aanmoedigen om mee te doen aan de nieuwe denkwijzen.
Een tamponnetje pakken uit de EHBO-doos op de HvA zou net zo normaal moeten zijn als het pakken van een pleister. Laten we ervoor zorgen dat geen enkele vrouw zich ongemakkelijk hoeft te voelen voor de klas of lessen hoeft te missen uit schaamte en dat je gewoon kunt benoemen dat je last hebt van menstruatiekwalen. Laten we streven naar een HvA waar iedere vrouw zich volledig ondersteund en gerespecteerd voelt, elke dag en op elk moment.
