‘Nederland geeft digitale soevereiniteit uit handen’, waarschuwen HvA’ers
WilliamsCreativity/Pixabay
In een brief die is ondertekend door twee HvA-onderzoekers wordt stevige kritiek geuit op het besluit om websites met .nl voortaan op te slaan in de cloudruimte van Amazon. ‘Dit ondermijnt de digitale soevereiniteit van Nederland’, luidt hun waarschuwing.
De brief van Stichting Internet Society is ondertekend door onder meer Marleen Stikker, die aan de HvA verbonden is als Professor of Practice van digitalisering, en Geert Lovink, hoofd van het HvA-lectoraat Netwerkcultuur.
De HvA’ers maken zich zorgen over een besluit van de Stichting Internet Domeinregistratie (SIDN). Dat is de partij die in Nederland is aangewezen om ervoor te zorgen dat je veilig naar websites met het domein ‘.nl’ surft. SIDN registreert al die adressen bovendien in een soort digitaal ‘telefoonboek’. Maar dat laatste gaat veranderen, wat betreft SIDN.
De stichting heeft namelijk besloten om .nl-websites onder te brengen bij Amazon Web Services – de tak van de Amerikaanse techgigant die serverruimte verhuurt. Een besluit dat voor kritiek zorgt en ook al tot Kamervragen heeft geleid. Maar waarom?
‘Er is geen enkele zekerheid over wat Amazon met de gegevens van onze websites gaat doen’
Marleen Stikker, Professor of Practice Digitalisering bij de HvA en tevens directeur bij Waag Futurelab, legt ons dat uit. ‘Het is een beetje alsof we de sleutel van ons huis weggeven’, reageert ze aan de telefoon.
Stikker pleit al jaren dat we minder afhankelijk moeten zijn van big tech, omdat het de privacy van burgers en onze autonomie in gevaar brengt. ‘En net nu dat besef wat begint in te dalen, geeft SIDN deze kritieke digitale infrastructuur uit handen.’
Volgens SIDN is er bij het besluit ‘niet over één nacht ijs gegaan’. Amazon kan websites nu eenmaal goedkoper, sneller en efficiënter registreren, bovendien komt de SIDN zelf mankracht tekort. De datacenters waar Amazon op draait staan bovendien in Europa. Maar voor Stikker is dat onvoldoende.
‘Amazon is een multinational waar het aandeelhoudersbelang vooropstaat. Er is geen enkele zekerheid over wat dit bedrijf met de gegevens van onze websites gaat doen. Geld zou hierin geen rol moeten spelen. Dit is niet iets dat je op prijs bepaalt, dit is een publieke taak.’
Doorverkopen
Hoe kijkt een student naar deze kwestie? Rezano Rozenblad, eerstejaarsstudent in de richting Cybersecurity bij HBO-ICT, vraagt zich vooral af of Nederland niet te afhankelijk wordt van Amerika. Hij interesseert zich al langer voor dit onderwerp en volgt het nieuws op de voet.
‘Ook het onderwijs zal zich vrij moeten maken van de macht van big tech’
‘Ergens zag ik de boodschap al een beetje aankomen, omdat we in Nederland veel IT’ers tekortkomen en er dus een handje van hebben om veel taken uit te besteden. Ook taken waarbij we dat beter niet kunnen doen’, wijst hij op het besluit van SIDN.
‘Ik heb er geen goed gevoel bij, er zitten namelijk ook websites van overheidsinstanties bij. Ik vind dat SIDN zelf verantwoordelijk moet blijven voor de registratie van websites, aangezien dit hun core business is. Dat het tijd en geld kost mag geen excuus zijn. Volgens mij zijn ze in Duitsland heel strikt op dit gebied, in Nederland denken we er kennelijk makkelijker over.’
Data hoger onderwijs
Dat Nederland er makkelijker over denkt, is ook ons hoger onderwijs weleens verweten. Zo blijkt uit onderzoek dat driekwart van de gegevens van Nederlandse studenten nu opgeslagen staat in de Amerikaanse cloud. Nederlandse universiteiten zouden eerder dan Franse of Duitse geneigd zijn publieke clouddiensten van techgiganten te gebruiken.
De HvA maakt bijvoorbeeld gebruik van Microsoft. ‘Gegevens van studenten uitwisselen met big tech-bedrijven is natuurlijk wel het laatste dat je wilt,’ reageert Stikker. ‘Dus ja, zeker: ook onderwijsinstellingen zullen zich op den duur vrij moeten maken van hun macht. We moeten toe naar technologie op basis van publieke waarden, zonder giftig verdienmodel.’
Europees alternatief
Is er al wel een alternatief? SIDN stelt in Trouw dat het meteen zou overstappen, mocht er een Europese evenknie van Amazon zijn. ‘Er zijn al voldoende initiatieven in die richting’, volgens Stikker. ‘En SIDN zou daar aan bij kunnen dragen, in plaats van de handen in de lucht te gooien. Dat is hun verantwoordelijkheid als maatschappelijke organisatie.’
Digitale autonomie vraagt om publieke investeringen, volgens Stikker is dat niet meer dan logisch. ‘We investeren toch ook in het wegennet? Het Next Generation Internet programma van de EU is een goed voorbeeld. We moeten hoe dan ook af van de fatalistische houding dat big tech de enige optie is. Als we digitaal soeverein willen zijn, kan Nederland niet aan de zijlijn blijven staan.’
