Een duurzame hogeschool moet ook durf tonen, pleiten HvA’ers bij bestuur
Olympus Digital Camera
Een vleesloze kantine? Niet meer samenwerken met fossiele bedrijven? Honderden medewerkers willen graag dat de ‘duurzame’ HvA kleur bekent en dit soort stappen zet. Maar het College van Bestuur wil niet te hard van stapel lopen: eerst moet er ‘genoeg draagvlak’ zijn.
Toen op zondag 12 november weer een mars werd gelopen voor het klimaat, stond er ook weer een groep HvA'ers op de weg. Vanaf de Dam liepen tientallen medewerkers en een enkele student verenigd mee met de optocht voor ‘rechtvaardig’ klimaatbeleid.
Die enkele student? Dat is Jette Koelemeijer (Voeding en Diëtetiek). In de Coffee Company van de Wibautstraat vertelt ze voorafgaand aan de mars hoe ze op jonge leeftijd vegetariër werd, al lange tijd met het klimaat bezig is en het onderwerp duurzaamheid nu ook probeert mee te nemen in haar opleiding.
‘Bij sommige vakken kun je al iets met duurzaamheid doen, al is het ook maar net afhankelijk van je docent hoeveel aandacht we er in onze opleiding aan besteden. Het wisselt. Kijk, ik vind het goed dat we straks met een groep HvA’ers op de weg staan om onze stem te laten horen’, vertelt Jette. ‘Maar als ik kijk naar de keuzes die de HvA op het gebied van duurzaamheid maakt, vind ik dat het soms ook wel wat radicaler mag.’
Klimaatspagaat
Welke verantwoordelijkheid draag je als hogeschool in de klimaatcrisis? De HvA is ‘niet neutraal’ als het gaat om het klimaat, zo liet de hogeschool twee jaar geleden al weten. De onderwijsinstelling ziet voor zichzelf een verantwoordelijkheid weggelegd. Niet alleen moet duurzaamheid een belangrijk onderwerp in het onderwijs zelf zijn, de HvA moedigt studenten ook aan mee te doen aan de klimaatmars (zie foto).
Goed dat de HvA dit doet, vindt Jette; toch is de opstelling van de hogeschool haar niet altijd even duidelijk. ‘Er zijn geen koffiebekers meer in de kantine, tegelijkertijd serveren we nog wel vlees. Ik kan in een keuzevak wat doen met duurzaamheid, maar de HvA laat studenten ook nog in opdrachten samenwerken met de vliegtuigindustrie.’ Waarom het een wel en het ander niet, vraagt ze zich af. ‘Het lijkt soms alsof het bestuur van de HvA het niet aandurft, echt duurzame keuzes te maken.’
Actie
Jette is niet de enige die dat vindt. Een groeiende groep medewerkers van de hogeschool zou graag zien dat het College van Bestuur meer ‘leiderschap’ toont. Dat ziet Green Office-coördinator Pavel van Deutekom.
‘In de maatschappij en dus ook op de HvA zie je steeds meer mensen die zich zorgen maken om het klimaat. Voor de klimaatmars hebben zich dit jaar al veertig HvA’ers aangemeld, en ook andere hogescholen lopen nu mee.’ Steeds meer medewerkers van de HvA willen echter ook dat de hogeschool zélf wat extra stappen zet, merkt Van Deutekom.
‘Zelf sta ik er iets genuanceerder in, want vanuit mijn functie zie ik dat de HvA al veel doet, ook in vergelijking met andere hogescholen. Maar het sentiment dat op de HvA bij velen leeft is dat de hogeschool wel hoogdravende ambities heeft, maar er niet de tijd en middelen in steekt om die echt waar te maken. Ik begrijp dat gevoel ook wel, de urgentie is natuurlijk groot.’
Petitie
Begin oktober riep een groep van 281 medewerkers het College van Bestuur op meer leiderschap en actie te tonen wat betreft de duurzame ambities. Rector Geleyn Meijer kreeg een open brief van de groep overhandigd (zie foto) en vertelt ons erover in zijn kantoor.
‘De vraag was of wij als bestuur de Onderwijsstaking wilden onderschrijven’, legt de rector uit, ‘en of we docenten dus vrij wilden geven voor zo’n demonstratie. Volgens ons was daar echter niet genoeg draagvlak voor. En dat is wat we als bestuur steeds bekijken: is dit een breed gedragen wens van de HvA-gemeenschap?’
Met de brief die de groep daarop overhandigde was hij wat dat betreft ‘heel blij’, aldus Meijer. ‘Het is goed te zien dat dit thema onder zo veel HvA’ers leeft. Wij willen er als kennisinstelling ook wat mee, daarom lopen we ook mee met de klimaatmars.’
Tegelijkertijd wil Meijer niet zomaar voor álle HvA’ers bepalen. ‘Wij vertegenwoordigen als bestuur de hele HvA-gemeenschap. Als het gaat over een volledig vleesloze kantine of een verbod op fossiele samenwerking, dan horen we daar onder onze medewerkers nog steeds verschillende geluiden over. Bovendien, als je het hebt over fossiele bedrijven, waar trek je dan de grens? Jouw laptop wordt door dat soort bedrijven mogelijk gemaakt.’
Kiezen
Wat kan de HvA nog meer doen, is de vraag? De Rijksuniversiteit Groningen besloot bijvoorbeeld al wel over te gaan tot een vegetarische kantine. De UvA liet deze zomer weten alle banden met de fossiele energiesector te verbreken, tenzij daarbij wordt gewerkt aan duurzame oplossingen. De HvA is nog niet zover, maar staat wel open voor het idee, legt Meijer uit.
‘Het zou kunnen dat we stoppen samen te werken met bedrijven als KLM’
‘Vanaf half november gaan we een soort townhall meetings op de campus organiseren.’ Vraag die bij die gesprekken centraal staat: moet de HvA samenwerken met de fossiele industrie of niet? ‘We nodigen HvA’ers uit om daarover te discussiëren en gaan op basis daarvan onze nieuwe koers bepalen. Ja, dat zou kunnen betekenen dat we niet meer met bedrijven als KLM gaan samenwerken. Al verwacht ik dat we vooral zullen kijken hoe we samenwerken, zoals de UvA doet.’
Hogescholen denken aan pleidooi over andere inzet fossiele subsidies
En dat is niet het enige, verklapt de rector. De HvA en meerdere andere hogescholen denken aan een soort statement: ‘Een idee dat nu speelt bij hogeschoolbesturen onderling is of we een pleidooi moeten laten uitgaan over de subsidies die Nederland aan fossiele bedrijven verstrekt. Een deel van het geld dat nu voor zulke subsidies wordt ingezet, zouden we ook goed kunnen gebruiken voor verduurzamingsprojecten in onze regio’, kijkt hij vooruit.
Goed idee, vindt Jette, die nog niet weet of ze bij een van de townhall meetings aanwezig gaat zijn. Ook zij droomt al een beetje vooruit. ‘Stel dat de HvA besluit om niet meer samen te werken met fossiel of de kantine vleesloos maakt, dan geef je wel een statement als hogeschool, hè? Dan heb je kans dat andere hogescholen ook volgen. Als je echt wil dat de bal gaat rollen, kortom, dan moet je ook een beetje durven. Ik hoop dat de HvA haar voorbeeldfunctie neemt.’
