Dit jaar is de opleiding verpleegkunde veel minder populair, hoe kan dat?

Veel minder eerstejaars hebben dit jaar voor verpleegkunde gekozen. Dat is slecht nieuws voor de zorg, waar de tekorten al zo groot zijn. Opleidingsmanager Corine Latour zoekt naar verklaringen en oplossingen. ‘De sfeer rond de zorg is nu te negatief.’

Een daling van ruim 18 procent in het aantal voorlopige inschrijvingen: bij HBO-Verpleegkunde (HBO-V) is de terugval groot en opmerkelijk. Groeide het aantal eerstejaars twee jaar geleden nog flink, nu is de opleiding weer een stuk minder populair. En niet alleen op de HvA, het speelt in heel het hbo. Waar ligt die verminderde populariteit toch aan?

‘Dat is nu the million dollar question’, reageert Corine Latour, opleidingmanager bij HBO-V. ‘Want op zo’n daling zaten we niet te wachten, gezien de tekorten waar de zorg al mee kampt. En het speelt specifiek bij verpleegkunde; de meeste andere opleidingen krimpen veel minder hard. Wat wij vooral denken, is dat de sfeer rond het beroep nu te negatief is.’

Klappen voor de zorg

Het verschil met voorgaande jaren is groot. Midden in de coronacrisis leek een bestaan als verpleegkundige juist bij opvallend veel jongeren tot de verbeelding te spreken. Bij HBO-V zagen Latour en haar collega’s het aantal eerstejaars in 2020 met twaalf procent groeien. Ook afgelopen studiejaar bleef de instroom rond dat niveau. 

‘Maar toen zaten we nog midden in de heldensfeer’, stelt Latour, die doelt op het klappen voor de zorg in coronatijd. ‘Nu gaat het weer over de grote personeelstekorten, problemen met de inhaalzorg, verpleegkundigen die long covid oplopen en daar weinig voor worden gecompenseerd…’ Is die negatieve sfeer dan niet logisch? Ja, maar niet helemaal terecht, vindt Latour. ‘Er gebeuren ook genoeg goede dingen. Daar gaat het alleen niet over.’

Ernst en nuance

Door de terugval in populariteit zit HBO-V qua grootte weer op het niveau van 2019/20, met nog altijd ruim 400 eerstejaarsstudenten. ‘De afgelopen tien jaar is de instroom steeds groter geworden. Deze jaren zullen we dan ook veel afgestudeerden afleveren aan het werkveld. Misschien moeten we dit jaar constateren dat er geen verdere groei in zit bij de opleiding verpleegkunde. Misschien zijn we op een plateau gekomen.'

Zorgelijk vind ze wel dat veel studenten dit jaar hebben afgezien van een zogeheten duale opleiding tot verpleegkundige, waarbij je de studie met je baan in de zorg combineert.

‘Die instroom was namelijk altijd stabiel op de HvA. Maar van zorginstellingen horen we dat deze groep mensen er dit jaar vanaf heeft gezien, omdat hun vaste lasten nu zo hoog zijn geworden door de inflatie. Dat vind ik wel een heel zorgelijke ontwikkeling: dat mensen niet meer voor de zorg kiezen, vanwege hun eigen financiële situatie.’

Bal ligt ook bij zorginstellingen

Aan die crisis is vanuit de zorg niet veel te doen. Wat de zorg wél kan en moet doen, is de komende tijd wat van de negatieve sfeer rond het beroep weghalen, benadrukt de opleidingsmanager.

‘Anders raak je in een negatieve spiraal. Studenten kiezen namelijk niet voor een opleiding, ze kiezen voor een beroep. Die keuze maken ze op basis van de verhalen die ze uit hun omgeving en in de media horen. Kom dus ook met positieve verhalen over de zorg, anders denken jongeren: waarom zou ik dit beroep ooit gaan doen?’