De klokkenluiders van Amfi brachten een zwijgcultuur aan het licht
Daniël Rommens | Amfi gebouw
De HvA’ers van het Jaar 2021 zijn Lisette Klok en HvA Fossielvrij. Maar ook de andere genomineerden hebben een bijzonder verhaal. Zoals de klokkenluiders van Amfi, die zich uitspraken over racisme, seksisme en een ongezond harde en onveilige cultuur op de modeschool.
Het was juni 2020. Terwijl wereldwijd de Black Lives Matter-protesten werden gehouden, plaatste mode-instituut Amfi een zwart vierkant op hun Instagram-pagina. De bijbehorende tekst: #BlackOutTuesday, een symbool dat de Black Lives Matter-beweging moest ondersteunen. De actie leidde online tot veel kritiek.
Meer dan honderd mensen vertelden op het account hun persoonlijke verhaal. Over een ongelijke behandeling op Amfi, racisme, en het voortrekken van witte studenten. De problemen bleken al jaren te spelen op de modeschool, zo vertelden verschillende (oud-) studenten en -docenten aan HvanA. Ze spraken van een ‘zwijgcultuur’ en een ‘onveilige omgeving’. Sommigen van hen verlieten hun opleiding vanwege de aanhoudende ongelijke behandeling.
Elk jaar kiest de redactie van HvanA de HvA’er van het Jaar. Dat is een student of medewerker die iets bijzonders heeft bereikt, zich heeft uitgesproken wanneer anderen dat niet deden, een voorbeeld is geworden of simpelweg uitblinkt in wat-ie doet. In 2020 wonnen álle HvA’ers de prijs, vanwege het uitzonderlijke jaar waarin iedereen zich aan de de coronacrisis heeft moeten aanpassen. Daarvoor was dat oud-student Bowi de Jong, een voorvechter van homo-acceptatie in de voetbalwereld. In 2018 kreeg docent Youssef el Bouhassani de titel, vanwege zijn app waarmee docenten meer tijd overhouden voor persoonlijke aandacht voor studenten.
Opnieuw in opspraak
Afgelopen jaar in april laaide de felle kritiek op het mode-instituut opnieuw op. Dit keer was de aanleiding het nieuws over Moam-directeur Martijn N., die volgens de beschuldigingen ‘jonge jongens’ gedrogeerd, aangerand of verkracht zou hebben. Amfi zou zijn eerdere misdragingen als student door de vingers hebben gezien. Ook zou de modeschool te laat gehandeld hebben toen er klachten binnenkwamen van studenten die bij Martijn N. stage liepen. Het verhaal was de aanleiding voor tientallen studenten en medewerkers om zich uit te spreken over hun nare en soms zelfs traumatische ervaringen op Amfi.
Ze verzamelden de moed om te vertellen over de onveilige sfeer op het mode-instituut. Nachtenlang doorhalen en klassikaal afgebrand worden, bleek er eerder regel dan uitzondering. ‘Ik was een sterk persoon toen ik op Amfi binnenkwam, en was niet meer wie ik was toen ik eruit kwam. Ze hebben mijn toekomstbeeld en zelfliefde kapotgemaakt’, liet oud-student Laura de Wilde aan HvanA weten.
De klassikale feedbackmomenten waren het ergste, volgens de studenten. De kritiek ging vaak over de persoon áchter het werk, meer dan over het werk zelf. ‘Omdat ik een accent heb, werd door twee leraren aan mij gevraagd wat mijn ouders verdienen en of ze de opleiding wel konden betalen’, luidde het verhaal van Laura. ‘Aan een klasgenoot die een project maakte over seksueel geweld, werd klassikaal gevraagd of ze wel genoeg seksuele ervaring had om zoiets te maken.’ Het is slechts een greep uit de zorgwekkende verhalen die boven tafel kwamen.
Cultuuromslag
De vele kritiek van de studenten en alumni was reden voor de overkoepelende faculteit Digitale Media & Creatieve Industrie om opdracht te geven voor een extern onderzoek naar de cultuur op Amfi. Na maandenlang onderzoek was de conclusie van het rapport glashelder: alle normen werden in ernstige mate overschreden. Amfi heeft een cultuuromslag nodig.
Daar wordt nu stapsgewijs aan gewerkt, dankzij de studenten en medewerkers die zich durfden uit te spreken en hun persoonlijke verhalen deelden.
