Precies één jaar geleden startte de coronacrisis: hoe het allemaal begon
Daniël Rommens
Op 12 maart 2020 leidde een persconferentie tot een gigantische omslag in het hoger onderwijs. Grootschalige colleges moesten voortaan online, maar in de praktijk betekende het de sluiting van het fysieke onderwijs. Dit is hoe de coronacrisis begon op de HvA.
De grootste omslag was natuurlijk het moment dat iedereen opeens aan huis gekluisterd zat, maar de eerste tekenen van de coronacrisis doemden eind januari al op. Toen publiceerde HvanA het eerste nieuwsbericht over corona in relatie tot de HvA. De hogeschool waarschuwde medewerkers en studenten om niet naar China te reizen en onderzocht of er HvA’ers waren die bijvoorbeeld voor een stage een reis naar die bestemming hadden gepland.
Crisisteam
Het virus werd toen vooral in één adem genoemd met Wuhan. De ontwikkeling ging snel: een kleine maand later kwamen de eerste besmettingen onder Nederlanders aan het licht. Onder anderen een vrouw uit Diemen had corona. Omdat zij werkte in het AMC-ziekenhuis, waar ook veel HvA’ers werken of stage lopen, was de HvA waakzaam. De hogeschool startte een centraal crisisteam voor vragen over corona.
Slechts een week later verzocht de hogeschool studenten en medewerkers uit Noord-Brabant met verkoudheidsklachten niet naar de HvA te komen. Later bleek dat onder meer carnavalsfeesten de provincie tot een coronabrandhaard hadden gemaakt.
‘Een klein beetje overdreven allemaal’
En dan, op 12 maart, de persconferentie waarin premier Rutte evenementen tot honderd personen schrapte en hoger onderwijsinstellingen dringend adviseerde grootschalige hoorcolleges online aan te bieden.
Ondanks dat het in eerste instantie bij die maatregel bleef, ontstond er onrust onder onderwijsinstellingen. De meerderheid besloot dezelfde dag niet alleen de grote hoorcolleges te schrappen, maar om helemaal dicht te gaan. Al zag lang niet iedereen de situatie zo ernstig in, blijkt uit deze video die we op de dag van de persconferentie opnamen.
Verwarring
Maar gaat de HvA ook dicht of kunnen studenten en medewerkers nog naar de campus? Op Twitter ontstond er die avond onrust en verwarring. Sommige docenten wilden niet naar de hogeschool komen uit angst voor besmetting.
De HvA hield zich in eerste instantie aan het advies van de overheid. Maar op dezelfde avond veranderde plotseling de richtlijn van het kabinet: hoger onderwijsinstellingen konden beter tóch dichtgaan. De HvA besloot de volgende dag nog open te blijven om het online onderwijs te kunnen vormgeven. Alleen lag de volgende ochtend MijnHvA eruit door een ongelukkig getimede update. Daardoor wisten lang niet alle studenten en medewerkers waar ze aan toe waren.
Coronacation
Na slechts één weekend veranderden de bruisende campussen in kleine spooksteden. Een enkeling werkte nog in een van de gebouwen, omdat ze thuis niet goed konden werken of vanwege een cruciale functie. De ICT-afdelingen van de HvA draaiden overuren om al het onderwijs online mogelijk te maken. We vroegen een aantal studenten en medewerkers hun nieuwe werk- en studeerritme vast te leggen in een reeks vlogs. En zo werd de term ‘coronacation’ geboren.
‘Iedereen probeert het hoofd koel te houden’
Ondertussen probeerde de HvA studenten die in het buitenland studeerden uit voorzorg terug te laten keren naar Nederland. Andere studenten zaten juist met hun neus bovenop de coronacrisis, zoals stagiaires in de zorg. Student Pim Scheefhals (Verpleegkunde) vertelde hoe het eraan toeging op zijn afdeling in een ziekenhuis: ‘Iedereen probeert het hoofd koel te houden. Toen de eerste coronapatiënt op een andere afdeling binnenkwam, zei iedereen: kijk goed uit, let op elkaar. Dan is het even spannend, maar tegelijkertijd is er ook de houding: als het er is, dan is het er. We gaan gewoon door.’
Tips
Ook op de redactie van HvanA werkten we thuis en met dit item brachten we in beeld hoe dat er op dat moment uit zag. Op al die locaties werkten we aan verschillende items die op dat moment iets konden betekenen voor HvA’ers. Zoals hoe je effectief kon blijven studeren, hoe je thuis fit kon blijven en welke mogelijkheden je als docent had om het online onderwijs creatief vorm te geven.
En voor onze wekelijkse podcast konden we ook niet meer naar de radiostudio in het Benno Premselahuis. Een van onze eerste gesprekken vanuit huis was met lector Reint Jan Renes, die op dat moment uitgeleend was aan het RIVM om de regering te adviseren over gedragspsychologie in relatie tot de coronamaatregelen.
Langzaam weer open
De persconferentie van 12 maart markeerde het begin van de coronacrisis voor het hoger onderwijs. Voor de zomer was er door de afname van besmettingscijfers iets meer mogelijk. Studenten en medewerkers konden weer beperkt naar school, en ook de kroegen, zoals Café Fest op de Amstelcampus, gingen onder strenge voorwaarden weer open.
Toekomst?
Maar de pret was van korte duur. Na de zomer laaiden de besmettingscijfers weer op en sloot langzamerhand het hoger onderwijs weer, net als de kroegen, de kappers en later ook alle niet-essentiële winkels.
Nog altijd geldt de lockdown, maar met het toedienen van de eerste vaccins lijkt er licht te zijn aan het einde van de tunnel. Volgens de laatste berichten kunnen studenten en medewerkers dit voorjaar mogelijk weer een dag per week naar school. En volgens de planning van demissionair minister Hugo de Jonge zouden de meeste Nederlanders vanaf 1 juli gevaccineerd moeten zijn. Zou dan de coronacrisis eindelijk achter ons liggen?
