Mobiele toiletten en halve klassen: dit weten we over het nieuwe schooljaar
Daniël Rommens
In het Nicolaes Tulphuis verdwijnt het restaurant voor extra lesruimte, langs de sportvelden van het Dr. Meurerhuis komen mobiele toiletten en je studieplek in de bieb leg je vast met een reservering. Dit is er tot zover bekend over het nieuwe schooljaar.
Anderhalve meter. Probeer die afstand maar te bewaren als je niet alleen vaardigheidsonderwijs wil bieden aan alle eerstejaarsstudenten, maar ook aan de tweedejaars die door de coronacrisis hun praktijkoefeningen moeten inhalen. De faculteit Gezondheid stond voor een ingewikkelde puzzel: hoe zorg je dat meer mensen fysiek onderwijs kunnen volgen in een gebouw dat juist minder mensen toelaat?
Jacqueline van der Linde, hoofd Onderwijsbureau, zocht met haar team in alle gaten en hoeken naar mogelijkheden. En die vond ze onder meer in het zitgedeelte van het restaurant, twee werkruimtes van docenten Fysiotherapie en een werkruimte van docenten Verpleegkunde. Die worden allemaal opgeheven om ruimte te creëren voor eerste- en tweedejaarsstudenten.
Want fysiek onderwijs is voor deze opleidingen cruciaal, zegt Van der Linde. ‘Het is een enorm groot onderdeel van het curriculum. Hogerejaars doen hun vaardigheden op tijdens hun stage of een minor, maar eerste- en tweedejaars moeten het echt hebben van praktijkonderwijs.’
In een intern bericht heeft de HvA een aantal maatregelen gedeeld die de gebouwen ‘coronaproof’ moeten houden.
- Er komen (extra) beveiligers die in de gaten houden of mensen afstand bewaren.
- Het papieren inschrijfsysteem bij de in- en uitgangen wordt vervangen voor een digitaal in- en uitchecksysteem. Vermoedelijk heb je hier je HvA-pas voor nodig.
- De werkplekken worden vaker dan een keer per week schoongemaakt en er komt extra aandacht voor trapleuningen en deurklinken. Studenten krijgen schoonmaakdoekjes om na de les hun tafel af te nemen.
- De kantines blijven voorlopig gesloten. Wel komt er een andere vorm van catering. Hoe dat eruit gaat zien is nog niet bekend.
- Alle ventilatiesystemen worden gecontroleerd en eventueel worden filters vervangen.
- Om te studeren in de bibliotheek moet je eerst een plek reserveren.
Ondanks alle voorbereidingen blijft het passen en meten. Zeker nu de instroom voor Fysiotherapie ook hoger lijkt uit te vallen dan voorgaande jaren. De faculteit schaft daarom transparante schermen op wieltjes aan, die studenten tussen elkaar kunnen plaatsen als alternatief voor de anderhalve meter afstand. Daarnaast leren studenten Verpleegkunde volgend jaar injecteren op medische poppen, zodat ze elkaar niet hoeven aan te raken.
Tijdslot
Elke faculteit kiest een eigen aanpak, maar de hele HvA maakt volgend jaar gebruik van een systeem met tijdsloten. Hiervoor is er voor elk gebouw een maximumaantal personen bepaald. In shifts van twintig minuten worden er nieuwe groepen binnengelaten, tot het maximum is bereikt. HvA’ers komen dus alleen naar locaties wanneer ze worden ingeroosterd of zijn uitgenodigd.
Het streven is om voor elke student in ieder geval een keer per week onderwijs op locatie aan te bieden. De meeste faculteiten geven aan dat de standaard klaslokalen ruimte bieden voor 1 docent met 1o tot 12 studenten.
In het Dr. Meurerhuis van de faculteit Bewegen, Sport & Voeding (FBSV) ligt dat maximum op 618 personen. Het verschil met andere faculteiten is dat FBSV ook gebruik kan maken van de omgeving rondom het gebouw, zegt Thom Terwee, opleidingsmanager van de ALO. ‘Dit geeft iets extra ruimte omdat buiten niet wordt meegeteld met de bezetting van het gebouw. Maar studenten die buiten les hebben, mogen dus niet ‘zomaar’ de faculteit weer in. Daarom gaan we waarschijnlijk toiletten een wasbakken op het plein voor de faculteit plaatsen.’
Sporten zonder afstand
Net als Gezondheid is ook FBSV afhankelijk van praktijkonderwijs. Een meevaller: bij binnen- en buitentrainingen hoeven studenten geen anderhalve meter afstand te houden. Deze versoepeling is sinds 1 juli van kracht. Volgens Terwee is dit ook afgesproken met alle soortgelijke sportopleidingen binnen de Vereniging Hogescholen. ‘We letten daarbij wel op de intensiteit van de sport. We kiezen bij een judospel bijvoorbeeld niet de meest intensieve variant.’
Dokter Meurerhuis: 618
Nicolaes Tulphuis: 1115
Fraijlemaborg: 959
Leeuwenburg: 1766
Kohnstammhuis: 598
Theo Thijssenhuis: 310
Wibauthuis: 1292
Muller-Lulofshuis: 420
Koetsier Montagnehuis: 193
Benno Premselahuis: 621
In deze getallen zijn naast HvA’ers ook externe huurders meegenomen van een pand. De aantallen zijn bepaald op basis van de mogelijkheid om anderhalve meter afstand te bewaren in de verschillende ruimtes, maar ook in de trappenhuizen, liften en bij de toegangsdeuren.
Andere faculteiten proberen ook zoveel mogelijk onderwijs op locatie aan te bieden. Bijna allemaal zeggen ze een voorkeur te hebben voor een mix van digitaal en fysiek onderwijs (blended learning). Maar die verhouding is door de huidige beperkingen nog niet in balans, vinden de faculteiten Digitale Media & Creatieve Industrie (FDMCI) en Maatschappij & Recht (FMR). ‘We willen meer fysiek onderwijs geven dan we nu kunnen’, zegt Kick van der Mark, hoofd communicatie van FDMCI. Ook Frank Aarts, hoofd communicatie van Business & Economie (FBE) ziet een behoefte om samen te komen. ‘Zowel docenten als studenten snakken naar onderwijs óp school. Live en op locatie.’
Onderwijs vooral nog online
Toch blijft het merendeel van het onderwijs in het eerste blok nog online, en dat geldt ook voor de toetsen. De HvA schrijft dat dit komt doordat de gebouwen minder ruimte bieden vanwege de anderhalvemeterregel en omdat de capaciteit in het ov beperkt blijft. In blok een wordt er daarom een bezettingsgraad van 20 tot 25 procent verwacht. ‘Stap voor stap kijken we hoe we met elkaar het komend jaar vorm kunnen geven’, schrijft de HvA in een intern bericht.
‘We willen meer fysiek onderwijs geven dan we nu kunnen’
De opleidingen beslissen zelf welke lessen online worden gegeven en wat er op locatie kan. De meeste faculteiten geven aan dat fysiek onderwijs vooral gereserveerd zal worden voor praktijklessen en mentoruren. ‘De HvA heeft iedere werkdag in september de gebouwen opengesteld tot 22 uur’, zegt Van der Mark van FDMCI. ‘In de vrijgekomen uren vanaf het eind van de werkdag kunnen studenten en docenten bijvoorbeeld doorwerken op de maakplaatsen, zoals een studio of een naaimachine. Het is zeker niet ideaal, maar alle beetjes helpen.’
Nieuwe studenten
Daarnaast geven faculteiten aan dat er extra aandacht komt voor nieuwe studenten in de eerste dagen van hun opleiding. Bijvoorbeeld door in het fysieke onderwijs ruimte vrij te maken voor ontmoeting en samenwerking.
Is er vertrouwen in volgend schooljaar? ‘Absoluut’, zegt Van der Linde van de Faculteit Gezondheid. ‘Volgend schooljaar zal niet zijn zoals het was, maar wat is dat nog wel? Over alles is nagedacht en we zien dat iedereen creatief omgaat met de nieuwe situatie. Zo krijgt de introductie van nieuwe studenten bij ons ook een andere vorm. Ik geloof echt dat het heel leuk wordt.’
