Hoe een banaan en een stuk tape Merels 2019 volledig opschudden

19 december 2019
Beeld:

Privéarchief Merel Engelman

Geplaatst door
Heleen Gorris
Op
19 december 2019

Het jaar van Merel Engelman (22, Amfi Fashion Design) eindigt in ieder geval knallend. Het inmiddels wereldberoemde kunstwerk van de getapete banaan had zij al in 2014 gemaakt. Als bewijs postte ze een foto op Instagram. ‘Vanaf dat moment was het chaos.’

Een kunstwerk opeten? Ja, dat gebeurde in 2019. Bezoeker en kunstenaar David Datuna besloot zijn tanden te zetten in banaan die op een witte muur was vastgeplakt in een museum in Miami. Het was een kunstwerk van de Italiaan Catellan, en was vlak daarvoor verkocht voor 120 duizend dollar (ruim 100 duizend euro). Deze bizarre gebeurtenis ging de wereld over, en eindigde op de HvA, bij Amfi-student Merel.

Merel, wat is jou allemaal overkomen?

‘Ik ben net weer een beetje bijgekomen, maar ik zat tot over m’n oren in de ‘‘bananengate’’. Ik keek twee weken geleden op Nu.nl, daar stond het bericht over iemand die de opgeplakte banaan van kunstenaar Cattelan op had gegeten. Toen ik de foto zag, dacht ik: ‘‘Hé, dat kunstwerk komt me bekend voor’’. En inderdaad: tijdens een vorige studie heb ik een creatie gemaakt met een banaan die met tape op een stuk marmer geplakt zat, en daar een foto van gepubliceerd.’

 

‘Ik besloot deze foto weer op Instagram te zetten, eigenlijk een beetje als grap. Zo van ‘‘ik ga even een factuurtje sturen’’. Maar ook om een groter probleem aan te kaarten: grote, bekende designers die schaamteloos ideeën kopiëren van beginnende designers.’

Je werd bedolven onder de media-aandacht. Hoe heb je dat ervaren?

‘Het was chaos. Je hebt als je erin zit niet zo door wat er gebeurt. Ik werd meteen na m’n bericht op Instagram gebeld door de NOS, Het Parool en Radio 2. Hart van Nederland is zelfs langsgeweest bij mij thuis voor een item, en ik mocht aanschuiven bij Beau om te vertellen over de zwakke auteursrechtelijke positie van jonge designers.’

 

‘Ik ben blij dat ik deze aandacht heb kunnen gebruiken om me hard te maken voor designers, maar ik heb er ook een naar gevoel aan overgehouden. Er zijn echt onjuiste beweringen gedaan. Zo zou ik Catellan voor de rechter willen gaan dagen voor een schadevergoeding, dat was nooit mijn intentie. Daarbij heb ik ook veel boze berichten ontvangen. Dat ik alleen maar uit ben op geld en dat ik een zielig meisje ben.’

Gaat deze mediastorm iets veranderen voor jonge designers?

‘Dat hoop ik. De designwereld is echt nog een vastgeroeste mannenwereld. Een kleine groep bepaalt wat kwaliteit is. Ik vind het krom dat je niet serieus wordt genomen als jonge maker en dat je geen poot hebt om op te staan als een groot bedrijf jouw werk plagieert.’

 

‘Naar aanleiding van mijn mediaoptredens heb ik een podium gekregen bij Masters of LXRY. Dat is een beurs voor kunst design. Ik heb met mijn kunstwerk Check Mate geëxposeerd en aandacht gevraagd voor jonge designers. Check Mate is een schaakbord, net als een banaan een dagelijks gebruiksvoorwerp, dat wel degelijk als kunst gezien kan worden. Ik hoop dat iedereen de video ziet die daar gemaakt is en dat ik op die manier verandering kan brengen in de kunstwereld. En mijn werk kan verkopen natuurlijk.’