Water en planten op je dak: hoe staat het met de blauw-groene daken?
Frans Willem Blok | Een blauw-groen dak in Rotterdam
In de serie ‘Hoe staat het nu met?’ updaten we je over bijzondere onderwerpen waar we het afgelopen jaar over schreven. Deze keer de blauw-groene daken die de stad koel moeten houden tijdens zinderende zomers.
Auto’s, gebouwen, mensen: de stad is een broeierige plaats met te weinig groen. Letterlijk. In de stad kan het tot twee graden warmer worden dan erbuiten op tropische dagen. Klinkt lekker, maar het is slecht voor de economie én je nachtrust.
‘Platte daken in Amsterdam kunnen op warme dagen vijftig tot zeventig graden worden’
En die tropische dagen: laten we er daar nou net meer van gaan krijgen in de toekomst. Doordat de aarde opwarmt, krijgen we in Nederland vaker en langer droge en warme periodes. Maar dat niet alleen: de regenbuien die vallen worden heviger.
Regenopslag
Hoe zorg je dan als stad dat de riolen niet overstromen en inwoners niet ziek van de hitte worden? De zogenoemde blauw-groene daken kunnen hitte en overmatige regenval het hoofd bieden. In oktober werd bekend dat de HvA samen met woningcorporaties, Waternet en de gemeente Amsterdam een Europese subsidie van 4,8 miljoen euro heeft gekregen om te onderzoeken of deze daken de huizen, straten en wijken in de zomer kunnen verkoelen.
Op dit moment is er nog geen blauw-groen dak geplaatst, vertelt HvA-onderzoeker Anna Solcerova. Solcerova werkt bij het lectoraat Water in en om de Stad en gaat de metingen in het onderzoek doen.
In januari worden de eerste daken geïnstalleerd, eentje in de Oosterparkbuurt en eentje in Geuzenveld. Deze zomer gaat Solcerova op de daken van deze twee huizen een zogenoemde ‘nulmeting’ doen. Solcerova: ‘Om het effect van een blauw-groen dak te kunnen meten, willen we weten hoe heet het nu is.’ Solcerova meet de temperatuur in het bovenste appartement, direct onder het platte dak. Én op het dak: hoe heet wordt het oppervlak bijvoorbeeld?
Hoe ziet zo’n dak eruit? Op het oorspronkelijke dak komt een soort rooster te liggen, waar acht centimeter water opgevangen kan worden. Dat water kan verdampen op hete dagen. Bovenop het rooster ligt een soort natuurlijk piepschuim, dat mineralen bevat en water op kan nemen. Dat is de ondergrond voor de planten en bomen, die daar weer boven komen.
‘Het eerste blauw-groene dak wordt in januari geplaatst’
‘We weten dat een plat dak in Amsterdam op hete dagen wel vijftig tot zeventig graden kan worden. Als het oppervlak uit groen bestaat, is dat maar maximaal dertig graden,’ vertelt Solcerova. ‘Aan de hand van de resultaten met deze proefdaken kunnen we berekenen hoeveel koeler het in een straat of wijk blijft als alle daken blauw-groen zouden zijn.’
Vanaf september kunnen de onderzoekers alvast oefenen op een écht blauw-groen dak. Dat van het Benno Premselahuis. Daar is nu al een tuin, maar een deel van het dak wordt blauw-groen, speciaal voor dit onderzoek. ‘Daar ben ik heel blij mee, dan kan ik in ieder geval aan de slag zolang er nog geen daken voor het onderzoek zijn geplaatst,’ zegt Solcerova.
