Eerste hulp bij... schulden: hoe blijf je uit de financiële problemen?
Pexels/Mikhail Nilov | Wat te doen bij schulden?
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: schulden. Hoe zorg je dat je niet rood komt te staan?
Of het nu door een gokprobleem komt, een moeilijke thuissituatie, een gat in je hand of een plotselinge financiële strop: schulden zijn soms zo gemaakt. Hoe voorkom je dat je in die situatie belandt? En áls je geldproblemen hebt, wat kun je dan het beste doen?
Voor tips kwamen we uit bij Raymon Smit. Hij is sinds dit jaar de eerste budgetcoach van de HvA en helpt ook mbo-studenten in de stad bij hun financiële huishoudboekje. Zijn belangrijkste adviezen op een rij.
Houd je uitgavepatroon eens een maand bij en kijk wat erin en eruit gaat
1. Houd overzicht
Voordat je je afvraagt wat je moet doen áls je al in de geldproblemen zit, is het goed om vast te stellen hoe je er überhaupt niet in terechtkomt. De belangrijkste tip die Smit je wat dat betreft kan geven? Overzicht houden.
‘Maandelijks inzicht in je financiën, daar begint het allemaal mee’, volgens Smit. ‘Geld is tegenwoordig een stuk minder tastbaar, omdat je vrijwel alles met je pinpas of online afrekent. Maar daarom geven we het ook vaak veel makkelijker uit, en dat kan optellen.’
Dat gaat bijvoorbeeld ook over eten buiten de deur, volgens Smit vaak een onverwachte kostenpost. ‘Schrijf voor de aardigheid eens een maand lang op wat je allemaal onderweg eet. Burgertje hier, colaatje daar, echt: je gaat schrikken als je je uitgavepatroon bijhoudt. Maar dat maakt je wel een stuk bewuster van wat het allemaal kost.’
2. Houd een buffer en kijk vooruit
Heb je een beetje overzicht over je financiën, let er dan op dat je altijd een buffer houdt. Smit: ‘Studenten rekenen geregeld op de ‘‘nulgrens.’’ Ze denken: zolang ik maar niet onder de nul euro beland, is het goed. Maar je kunt je ondergrens beter verhogen. Zorg bijvoorbeeld dat je altijd minimaal vijfhonderd euro op je rekening hebt staan.’
Veel schulden ontstaan door onvoorziene omstandigheden: werk daarom met een buffer
De reden? Veel schulden ontstaan bij jongeren wegens ‘onvoorziene omstandigheden’, vertelt Smit. ‘Denk aan een fiets die ineens kapot is, een laptop die het niet meer doet of eigen risico dat je moet betalen. Er gebeurt iets wat tegenzit en poef, je zit in de schulden.’
Dat voorkom je alleen met een buffer. ‘En door goed vooruit te kijken. Zo krijg je als student aan de HvA stageperiodes, waarin je weinig kunt werken en dus minder kunt verdienen. Denk hier dus van tevoren over na, en zorg dat je eerst altijd je vaste lasten hebt betaald.’
3. Stel je verwachtingen bij
Ja, het leven is duur en studeren wordt er niet goedkoper op. Maar soms maken we het er zelf ook een beetje naar. Zorg dat je eerst je prioriteiten op orde hebt, voordat je besluit om dure kledingstukken of meubels in huis te halen.
Pas op met bedrijven als Klarna en Riverty: incassokosten kunnen flink oplopen
‘Als student was je vroeger gewoon arm, dat hoorde erbij. Maar tegenwoordig willen studenten een leuk ingericht huis, een skireis, enzovoort. De verwachtingen liggen een stuk hoger. Mijn tip: vergeet niet dat je het als student ook best wat minder luxe mag hebben. Dat hoort bij deze periode van je leven en heeft zijn eigen charme.’
4. Pas op met ‘pay later’
Tegenwoordig maken jongeren steeds vaker gebruik van financiële techbedrijven zoals Klarna, Riverty en Tinka. Die bieden je een zogeheten ‘afterpay’ betaalmethode, waarmee je pas later hoeft te betalen voor iets dat je nu al koopt.
‘Studenten zijn hier erg gevoelig voor, zien we in ons werk. Maar het maken van schulden wordt erg makkelijk gemaakt door dit soort bedrijven. Regelmatig kunnen jongeren niet aan de betaling voldoen, incassokosten kunnen daardoor flink oplopen. Pas er dus mee op.’
5. Durf hulp te zoeken
Stel, je staat een tijdje rood, er liggen misschien wel aanmaningen. Wat doe je zodra je in deze situatie zit? Het belangrijkste is de basis: durf erover te praten en wees niet bang om hulp te zoeken. Een boodschap die aan iedereen, maar vooral jongens is gericht.
Neem direct contact op met de schuldeiser, voordat je financiële hulpverlening zoekt
‘Meiden trekken eerder aan de bel, is mijn ervaring. En dat heeft misschien met trots te maken, dat je ziet dat jongens minder snel hulp willen. Heel veel mensen bespreken het thuis ook niet. Maar weet dit: het hoeft geen taboe te zijn.’
Het kan namelijk heel fijn zijn om iemand even met je mee te laten kijken. ‘Tegen iedereen die hulp bij mij zoekt, zeg ik: goed dat je durft te komen. Je bent lang niet de enige die met het probleem zit en het samen oplossen is vaak een stuk makkelijker dan alleen.’
6. Neem direct contact op met schuldeiser
Misschien ook goed om te weten: voor hulp hoef je niet per se meteen naar een financieel hulpverlener toe. Heel vaak zijn er namelijk ook betalingsregelingen te treffen met de schuldeiser zelf, volgens Smit. En dat is vaak de eerste, beste weg.
‘Stel dat je jouw zorgverzekering niet kunt betalen. Vaak zijn zorgverzekeraars best bereid om mee te denken over een betalingsregeling. Daar werken ook gewoon mensen, vergeet dat niet. Let wel op: zorg dat je een regeling treft die haalbaar voor jou is.’
Win advies in bij Geldfit, of bekijk welke Pak je kans-regelingen er zijn
7. Er is veel financiële ondersteuning
‘Vaak weten studenten na een aantal rekeningen al gauw niet meer waar ze moeten beginnen’, weet Smit uit ervaring. Maar de overheid biedt veel aan op dit gebied om van gebruik te maken. Kijk dus eens wat je opties zijn.
‘Het kan soms een beetje een wirwar zijn, maar uiteindelijk zijn er veel goede diensten waar je gebruik van kunt maken.’ Win bijvoorbeeld financieel advies in bij Geldfit, of bekijk welke ‘Pak je kans’-regelingen er voor lage inkomens zijn van de Gemeente Amsterdam. Heb je schulden, dan kun je gratis terecht bij buurtteams van de gemeente of het Jongerenpunt. ‘Of bij mij, natuurlijk, als ze aan de HvA studeren.’
Behoefte aan meer advies of financiële ondersteuning nodig als HvA-student? Je kunt Raymon Smit een berichtje sturen op zijn e-mailadres (rsmit@verdergroep.nl).
