Drie jaar na het ‘onveilige’ AMFI: hoe hebben studenten van toen hun leven opgepakt?
Daniël Rommens | Een modeshow van AMFI (archieffoto)
Ruim drie jaar geleden kwamen de misstanden op mode-opleiding AMFI aan het licht. Maar hoe is het nu met de oud-studenten die ermee te maken kregen? Redden zij zich in de ‘harde’ modewereld? Oud-AMFI-student Shanice Westenberg wilde het weten en zocht haar medestudenten van toen op. Over slaappillen, instabiele periodes en licht aan het eind van de tunnel.
‘Dit is voor mij de eerste keer dat ik er weer over praat.’ Yasmin Li is afgestudeerd aan het Amsterdam Fashion Institute in 2021. Ze haalde er een bachelordiploma in Fashion & Design en gaat nu, ruim drie jaar later, voor het eerst weer eens in gesprek over haar tijd op de modeschool.
‘Ik ben mijn identiteit verloren in die tijd’, vertelt ze mij. ‘Vooral in de eerste jaren’. In het café waar we hebben afgesproken beschrijft Yasmin hoe ze zichzelf voortdurend tot het uiterste dreef in de jaren dat ze aan AMFI studeerde. ‘Mijn hoofd zat constant bij school, als ik er zo aan terugdenk. Ik had veel last van angst en er was eigenlijk nooit eventjes de ruimte om op adem te komen. Dat heeft me heel erg geraakt, besef ik mij nu.’
Yasmin maakte de roerige tijd mee op AMFI, de mode-opleiding van de HvA waar sprake bleek van een ‘onveilige cultuur’. Na eerdere incidenten met een gastdocent en beschuldigingen van racisme onder docenten, barstte de bom in 2021 volledig. Veel studenten op het instituut kampten met angstklachten, bleek uit getuigenissen die werden opgehaald door RTL Nieuws en HvanA.
Instabiel
Toen Yasmin in 2017 aan de opleiding begon, zat ze in een klas met 36 studenten. Uiteindelijk is ze afgestudeerd met maar twee anderen in het Fashion & Design-profiel van dat jaar. ‘Het heeft tot heel lang na mijn afstuderen geduurd voordat ik kon erkennen hoe mentaal instabiel ik eigenlijk was. Ik had veel paniek, moest huilen om alles en het heeft echt een tijd geduurd voordat ik me weer mezelf voelde.’
Maar hoe vergaat het haar nu? Yasmin maakt als alumnus van AMFI inmiddels naam voor zichzelf in de industrie. Samenwerkingen met Monica Geuze, Bibi Breijman, Maan de Steenwinkel en Kim Feenstra heeft ze al in haar portfolio. ‘Ik heb alles langzaam een plekje kunnen geven. Dat kostte vooral veel tijd. Ik moest echt even stilstaan bij wat er allemaal is gebeurd.’
Is die modewereld daadwerkelijk zo hard als docenten op AMFI ons vaak vertelden? ‘Nou, nee, eigenlijk niet. Na mijn afstuderen is alles vrij soepel gegaan. De mensen waarmee ik tot nu toe heb gewerkt motiveren elkaar en ze gunnen het elkaar ook heel erg. Het ironische is dat ik mij juist erg gesteund en veilig voel in deze industrie. Wat AMFI als argument voor hun pesterijen gebruikte - “de mode-industrie is hard, dus wij ook” - heb ik nog niet ervaren. Zo achteraf denk ik dat er een goede kans bestaat dat de oude generatie docenten hun eigen slechte ervaringen projecteerden op de studenten van toen.’
Alles op mijn tijd
Niet iedere student wilde het diploma koste wat kost behalen. Sommigen maakten door de onprettige leeromgeving van AMFI hun opleiding niet af. Zoals Leon Kingma, die in 2017 aan de richting Fashion & Design begon en er een jaar later besloot mee op te houden. ‘We werden direct in het diepe gegooid. Ze gingen ervan uit dat je alles al wist en er was nauwelijks hulp. Je moest vooral laten zien wat je al kon.’
Als Leon zo aan die periode terugdenkt, denkt hij vooral aan hoe de cultuur hem niet beviel. Docenten maakten soms opmerkingen waar zijn mond van openviel, terwijl de prestatiedruk massaal heerste onder de studenten. ‘Als we uiteindelijk bezweken onder de druk en moesten huilen, hoorde je ‘‘waarom zitten hier mensen te janken?’’. Het is gek als je eraan terugdenkt, maar er was op zulke momenten totaal geen begrip.’
Ondanks een positief studieadvies na het eerste semester had Leon er genoeg van. Hij verliet AMFI en besloot dat hij er op een andere manier zou komen. Hij volgde een naaicursus op een modevakschool, daarna een mbo-opleiding tot coupeurschap en trok met een diploma met twee tienen en een negen naar de Kunstacademie. Hij zit nu in zijn derde jaar en heeft, na een exchange op de Finse Aalto University, net een intensief project afgerond: een handgeknoopt kleed in samenwerking met het Allard Pierson museum.
Aan de periode op AMFI heeft Leon slaapproblemen overgehouden. Hij slikt er nog steeds pillen voor. Niet alleen maar negatief, merkt hij nuchter op: ‘Ik heb ook geleerd wat ik níet wil, en dat is ook wat waard.’ Over de mode-industrie zegt Leon nu: ‘Ik zie dat er veel ingangen zijn. En dat je deze industrie ook een beetje naar jezelf kunt vormen: de houding die jij aanneemt, krijg je ook terug. De wereld kan zo hard zijn als je wilt, maar daar meng ik me gewoon niet in. Alles op zijn tijd, in mijn eigen tijd.’
Yasmin en Leon hebben zich beiden op eigen manier door de moeilijkheden gevochten, om uiteindelijk hun droom in fashion uit te laten komen. Oud AMFI-student Aşina Kaya liet de modewereld daarentegen tijdelijk voor wat die is. Ook zij begon destijds hoopvol en gemotiveerd met de richting Fashion & Design.
‘Het begon als een droom. Ik was door de selectieprocedure en ik was er klaar voor.’ Helaas was Aşina genoodzaakt te stoppen, halverwege het tweede jaar. Bij een opdracht voor H&M, die positief was over háár concept, ging het mis. De druk in de projectgroep werd haar mede door onderlinge jaloezie veel te hoog. ‘Ik kreeg lichamelijke klachten. Door de stress ging mijn gezondheid achteruit en ik had last van heftige nachtmerries. Het zat me echt dwars, waardoor ik me genoodzaakt voelde om te stoppen.’
Nadat ze was gestopt, werd ze overmand door een intens gevoel van falen. Ze ging meer werken bij haar bijbaantje in de retail en pakte daarnaast TikTok en Instagram op, waar ze begon met content over mode. Daarna heeft ze de kappersopleiding gedaan en afgemaakt. Door de lockdown was het lastig om als kapper aan de slag te gaan.
‘Je kunt wel zeggen dat ik ontzettend zoekende ben geweest na AMFI. Ik wilde iets wat me niet zo zou uitputten als mode, terwijl kleding ontwerpen eigenlijk nog steeds mijn droom was.’ Ze is begonnen aan de opleiding als apothekersassistent en zit nu in haar tweede jaar. ‘Dit jaar besefte ik pas dat dat stemmetje in mijn hoofd niet gezond is. Ik bleef mezelf kwellen voor het loslaten van mijn passie in de mode.’
‘Voor een student maken begrip en empathie soms al het grootste verschil’
Aşina is achteraf gezien wel mentaal sterker geworden, denkt ze. Of de stress het waard is geweest? Dat trekt ze wel in twijfel. ‘Het zit nog diep.’ Toch sluit Aşina niet uit dat ze haar passie in de toekomst weer zal oppakken, als ze haar ervaringen een plekje heeft kunnen geven. Voor nu blijft ze actief content maken voor haar social media.
De toekomst
De turbulente tijd op AMFI heeft een grote impact gehad op deze drie studenten. Toch zijn ze op hun eigen manier verdergegaan, of dat nou met de blik vooruit, een omweg of een tijdelijke pauze is. Als ze nu zo terugkijken op AMFI en de veranderingen die daarna zijn gerealiseerd, zijn ze dan hoopvol gestemd over de toekomst van mode-opleidingen? Leon staat er positief in.
‘Het is uiteindelijk vooral belangrijk dat opleidingen zich realiseren dat iedere student een mens is, en dat diegene daar komt om te leren’, vertelt hij. ‘Voor een student maken begrip en empathie soms al het grootste verschil.’ En studenten kunnen ook zichzelf helpen, door in zichzelf te geloven, denkt Yasmin. Nu zij volop nieuwe projecten creëert, wil zij huidige en toekomstige AMFI-studenten oproepen om te blijven geloven in hun talenten, ‘juist op het moment dat docenten deze talenten niet erkennen.’
Ook Aşina wil de huidige studenten in de modewereld een hart onder de riem steken: ‘Vergelijk jezelf alleen maar met jezelf, niet met anderen. Iedereen is uniek en heeft een reden om hier te zijn. Als iets niet op een bepaalde manier lukt: er zijn altijd andere mogelijkheden om jouw doel te bereiken.’
Dit artikel is geschreven door gastredacteur Shanice Westenberg, die vanaf 2017 aan AMFI studeerde. In 2018 werd bij haar een burnout geconstateerd en stopte ze met haar opleiding. In 2023 rondde ze een opleiding Creative Business aan de HvA af.
