Studenten in Daalwijk: ‘Ik durf ’s avonds nooit naar buiten’
Daniël Rommens | Amfi-student Talia Farghaly in haar studentenwoning in de Daalwijkflat
Internationale studenten in de Bijlmerflat Daalwijk, waar vorige week een kogel door de ruit van een studentenhuis vloog, vrezen voor hun veiligheid en zijn boos op de HvA en de Universiteit van Amsterdam. ‘Ik snap niet dat de universiteit het acceptabel vindt om ons hier te plaatsen.’
De Griekse UvA-student Chris Cosmes (18, Political Sciences) scrollt door de buren-Whatsappgroep, hangend op een zwarte bureaustoel in de keuken. ‘Mensen voelen zich wel onveilig,’ zegt hij. ‘Vooral meisjes. Ze zeggen dat ze een loud bang hebben gehoord, of die kogel. Ze vinden dat er bewaking moet komen.’ Ontspannen haalt hij zijn schouders op. ‘Ook vóór dit incident werd daar al over geklaagd.’
Cosmes woont nu enkele maanden op de achtste verdieping van Daalwijk, een witte honingraatflat uit 1973 in de D-buurt van de Bijlmer. In de flat wonen gezinnen en studenten, die tussen de 300 en 450 euro huur betalen voor een kamer. De tweedeling is ook te zien aan de vensterbanken: links zijn er vetplantjes, poezenbeeldjes en kanten gordijnen, en rechts zijn er verstofte Ikea-luxaflexen en parades van lege bierflesjes. Op een deur hangt het gouden cijfer ‘20’, met daarboven een grote, plastic penis.
Een van de studentenhuizen werd vorige week opgeschrikt door een kogel die door het raam vloog, rakelings lang het hoofd van een 23-jarige internationale student die Netflix zat te kijken op haar bed. Ze woonde op de achtste verdieping – ‘woonde’, want diezelfde week is ze vertrokken. De kogel zou zijn afgevuurd vanaf zo’n 285 meter verderop. Een fout, zo denkt de politie, of in elk geval geen gerichte aanslag: je moet bijzonder goed kunnen richten om iemand op de achtste verdieping van een flat te kunnen raken.
‘Crackhouse’
Het is niet toevallig dat een internationale student werd geraakt: op nabijgelegen verdiepingen wonen veel internationals, onder andere van de Universiteit van Amsterdam (65 studenten), de HvA (10 studenten) en Hogeschool Inholland Diemen. Zij hebben hun woning niet zelf uitgekozen, maar zijn geplaatst door de instellingen, nog voor ze voor hun studie naar Nederland waren gevlogen.
‘Ik dacht: what the hell is going on,’ zegt HvA-student Talia Farghaly (20, Amsterdam Fashion Institute) uit Zwitserland over het schietincident. ‘Veel van mijn vrienden wonen op de Spinozacampus in zelfstandige containers, zonder huisgenoten. Dat is nog erger.’ Cosmes: ‘Ik heb nog nooit zoiets gehoord in een buurt waar ik woonde.’ Farghaly: ‘Ik durf ’s avonds nooit naar buiten.’
(De tekst loopt door onder de afbeeldingen.)
Dit incident is niet het enige probleem, zeggen internationals: het gaat om de algehele veiligheidssituatie in de D- en E-buurt. Ze spreken van een flatdeur die vaak niet dicht kan, criminaliteit bij metrostation Venserpolder waar een vrouwelijke student van achteren zou zijn aangevallen, ‘sketchy people’ en ‘a shitload of drug dealing’ in de wijk.
Begin deze maand werd een (Nederlandse) HvA-student overvallen in het Bergwijkpark, waar je doorheen moet als je van de flats naar het metrostation Diemen-Zuid wil lopen – zo’n acht mannen met een pistool en mes stalen zijn telefoon en portemonnee. ‘Ik vrees ook voor de Kerst, als alle internationals naar huis gaan en de verdiepingen praktisch leegstaan,’ zegt Farghaly. ‘Ik ben bang dat het dan niet veilig is.’
‘Als internationals weten we niets van buurten in Amsterdam,’ zegt Georgia Spanou (22, business innovation) die aan Inholland studeert en nu vier maanden in Daalwijk woont. ‘De instellingen hadden ons meer informatie moeten geven over de buurten. Ik heb in Griekenland elke dag gewerkt en gespaard om hier te kunnen studeren en wonen, ik ging ervan uit dat ik op een veilige plek terecht zou komen.’ Ze zoekt nu naar een andere woning. ‘De toegangsdeur van de flat was wekenlang kapot, iedereen kon naar binnen. Ik wil me comfortabel voelen in mijn buurt.’
‘Studenten willen nu verhuizen of met de hogeschool praten’
Ook andere studenten zeggen ‘verbaasd’ te zijn toen ze enkele maanden geleden voor het eerst in hun ‘huis in Amsterdam’ kwamen. ‘Ik dacht: dit is een crackhouse,’ zegt Cosmes. ‘Toen ik eens thuiskwam van een feestje, zag ik bloed langs het trappenhuis naar beneden druppelen – geen lekker beeld. Nederlandse studenten zeggen dat ze nooit in zo’n slechte wijk zouden willen wonen. Het verbaast me dat de universiteit het acceptabel vindt om internationals hier te plaatsen, zeker als andere studenten op betere plekken zitten, zoals in de Bijlmerbajes.’ Farghaly: ‘Studenten willen nu verhuizen of met de hogeschool gaan praten.’
Ducttape
De incidenten rond de D- en E-buurt zijn niet nieuw. Ruim drie jaar geleden publiceerde Folia al een grote reportage over inbraken en overvallen rond de studentenwoningen, met als betwistbaar ‘hoogtepunt’ een overval waarbij een student op klaarlichte dag werd overvallen in zijn woning onder bedreiging van een mes en pistool. Ik moest met mijn gezicht naar beneden op mijn bed gaan liggen,’ zei hij daarover. ‘Ze hebben me met ducttape vastgebonden aan mijn stoel. Uiteindelijk heeft een buurman me moeten lossnijden.’
Ook de bedreigingen in het eerder genoemde Bergwijkpark komen al jaren voor. Bewoners noemden eerdere gevallen van studenten die onder bedreiging van een mes werden gedwongen om geld te pinnen bij de nabijgelegen automaat. Veel studenten zeiden het parkje in het donker te vermijden – iets wat tijdens collegedagen in de winter vrijwel onmogelijk is. En via het parkje kom je bij de (bewaakte) Campus Diemen Zuid, met het metrostation, de pizzeria, de sportschool en de Albert Heijn.
Studentenhuisvester Duwo, die de huisvesting regelt in Daalwijk, Echtenstein en op de Spinozacampus, wilde na de overvallenreeks in 2015 camera’s in de buurt ophangen om ‘bij te dragen aan het gevoel van veiligheid van de bewoners’.
Die langdurige beveiliging kwam er uiteindelijk niet, zegt Duwo bij navraag, omdat de gemeente en politie dat alleen toestonden bij ‘extreem onveilige situaties’. De situatie in de D- en E-buurt werd niet als zodanig beoordeeld. De politie zegt verder geen uitspraak te doen over de (on)veiligheid van de buurt, en specifieke cijfers van deze wijk zijn niet beschikbaar.
Openbare ruimte
Duwo ziet nu geen reden voor beveiliging rond de gebouwen, zegt een woordvoerder – iets waar sommige studenten in de buurt-appgroep om riepen. ‘Het is onze taak om voor huisvesting te zorgen: een veilig gebouw,’ aldus de woordvoerder. ‘Een overval of schietincident – hoe erg het ook is – valt binnen de openbare ruimte en daarvoor moet je dus bij politie of stadsdeel zijn.’
Wel herkent Duwo de klacht over de kapotte toegangsdeur. ‘Er is intensief beheer. Helaas wordt de deur snel ingetrapt nadat hij gemaakt is. Er worden geen inbraken gerapporteerd, dus we gaan ervan uit dat dit door studenten zelf gebeurt en we blijven met hen in gesprek.’
Het gevoel van veiligheid is ook subjectief, zegt Duwo. ‘Studenten vinden het minder ernstig om in het Vondelpark overvallen te worden dan hier. Er zijn ook andere gebouwen in de stad waar dingen gebeuren. Als we overal 24 uursbeveiliging moesten neerzetten, denk ik niet dat studentenhuisvesting nog betaalbaar is.
We geven wel advies: telefoneer niet buiten, fiets niet alleen in het donker. Gedraag je “grotestadswijs”.’ Duwo verwijst angstige studenten onder meer naar de studentenpsycholoog van hun instelling, zo blijkt uit een mail aan de bewoners.
‘Wij hebben nog geen reden om aan te nemen dat Daalwijk in een significant onveiligere wijk ligt dan andere panden’
De HvA en de Universiteit van Amsterdam laten na vragen van HvanA weten in gesprek te gaan met de studenten. Op 11 december om 17.00 uur houden de instellingen een informatiebijeenkomst met internationale studenten, de politie en Duwo.
‘De precieze invulling van de bijeenkomst zal volgende week vorm krijgen,’ zegt een woordvoerder. De universiteit en hogeschool zeggen verder geen reden te hebben om aan te nemen dat Daalwijk in een ‘significant onveiligere wijk ligt dan andere panden waar internationale studenten worden gehuisvest’.
