Motivatie vooraf: het zegt niets over je studiesucces
Daniël Rommens | Studenten tijdens hun eerste collegedag voor het Benno Premselahuis
Kijk jij neer op die ongemotiveerde medestudent die zich twee weken voor het begin van de studie nog besloot in te schrijven? Think again: de kans dat jij als gemotiveerde leerling je eerste jaar doorkomt is net zo groot (of klein).
In het eerste jaar van hbo-opleidingen stopt ongeveer 30 tot 40 procent van de studenten. Door hen alleen naar hun motivatie te vragen kan uitval niet worden teruggebracht. Dat blijkt uit het proefschrift van onderzoeker Evelyne Meens (lectoraat Leren en Innoveren van Fontys Hogescholen).
‘Motivatiegesprekken voeren heeft weinig zin’
Motivatie vooraf zegt volgens Meens niets over studiesucces. Zowel bij studenten die gemotiveerd beginnen als bij studenten die ongemotiveerd beginnen. Ze deed onderzoek naar de effectiviteit van de studiekeuzecheck, die op haar hogeschool bestaat uit een vragenlijst en een persoonlijk gesprek.
Motivatiegesprekken voeren heeft volgens Meens dus weinig zin. ‘Deze manier van selecteren werkt alleen als je echt de tijd kunt nemen om door te vragen in zo’n gesprek. Een student zal altijd zeggen dat hij of zij gemotiveerd is, maar waarvóór is hij of zij gemotiveerd? Weet iemand wat hij aan gaat treffen op een opleiding en wat deze concreet inhoudt?’
Begeleiden
De studenten die zich wél goed oriënteren van tevoren, vallen minder vaak uit. Dat oriëntatieproces is erg belangrijk volgens Meens, en dan werkt vooral proefstuderen erg goed. ‘Proefstudeerdagen moeten echt worden gepromoot, daarmee kunnen studenten een goede indruk krijgen. Hoe meer dagen hoe beter.’
De HvA erkent dat proefstuderen belangrijk is. ‘Je kunt motivatie ook meten door studenten een inspanning te laten leveren, zoals meelopen,’ zegt Jet Benjamins, verantwoordelijk voor de studiekeuzecheck op de HvA. Die is volgens haar gebaseerd op onderzoeksresultaten zoals die van Meens, uit onderzoek dat eerder gedaan is door de Universiteit van Amsterdam.
‘In maart 2018 bleek uit een onderzoek van ResearchNed dat de studiekeuzecheck bij de HvA een positief effect heeft op studiesucces: de uitval is gedaald en het aantal studiepunten en behaalde propedeuses in het eerste jaar zijn toegenomen,’ zegt Benjamins.
In de ideale situatie oriënteren aankomende studenten zich bij de open dagen en met het proefstuderen, zegt Benjamins. ‘Na inschrijving doen ze verplicht mee aan de studiekeuzecheck. Zo kunnen ze door deze realistische onderwijservaring nog een keer checken of hun verwachtingen kloppen.’ De aankomende studenten krijgen college, huiswerk en toetsing van de opleiding die ze willen volgen en ze ontmoeten hun toekomstige studiegenoten bij de studiekeuzecheck.
Meer dan de helft van de ondervraagde hbo-studenten oriënteert zich echter niet of nauwelijks. Volgens Meens is het voor jongeren moeilijk om vooruit te denken. Studieloopbaanbegeleiders kunnen erger voorkomen. ‘Het is raadzaam nieuwe studenten in de eerste paar maanden te begeleiden, zeker de studenten die zich niet hebben georiënteerd. Je komt er dan op tijd achter hoe je ze kunt helpen.’
‘Je kunt motivatie ook meten door studenten een inspanning te laten leveren’
Benjamins geeft aan dat studenten soms zonder oriëntatie vooraf naar de studiekeuzecheck komen. ‘De studiekeuzecheck wordt dan een soort oriëntatie. Eigenlijk is dat niet de bedoeling, maar het is beter dan dat ze helemaal niets ervaren hebben.’
De HvA geeft in de eerste honderd dagen van het propedeusejaar extra begeleiding aan studenten. Daarvoor worden in de komende tijd veertig mensen aangenomen die het aanspreekpunt worden voor studenten die ‘niet vanzelf hun draai vinden’ in het hoger onderwijs.
Ben jij aankomend student of ben jij net begonnen? Dan heeft Meens nog wel een advies. ‘Ga proefstuderen en op tijd oriënteren,’ zegt ze. ‘En neem je gevoel serieus. Als je twijfelt, durf dan te kiezen voor iets anders of maak dat bespreekbaar. Stoppen is niet hetzelfde als falen!’
Meer informatie over de studiekeuzetrajecten van de HvA vind je hier.
Dit bericht is aangepast.
