Schrijver Lale Gül te gast bij HvA: ‘Bizar dat ik mensen inspireer voor zichzelf te kiezen’
Quinn Broers | Lale Gül bij cultureel platform FLOOR
Schrijver en columnist Lale Gül, die in een klap beroemd werd met haar boek Ik ga leven, was woensdag te gast bij cultureel platform Floor. Hier sprak ze over de islam en het zoeken naar vrijheid. ‘Een meisje vertelde dat ze moet vluchten voor haar familie: ik ken meer van die verhalen.’
Hoewel Gül schrijft over het vinden van haar vrijheid, kan ze niet zonder vermomming over straat. Toch blijft ze schrijven, onder meer als columnist van Het Parool. Ze heeft verschillende talkshows bezocht en gaat het land door met een theatercollege.
De Turks-Nederlandse schrijver Lale Gül (27) werd sinds haar eerste boek Ik ga leven in één klap bekend.
In dit boek beschrijft ze hoe haar ouders haar van alles verboden: vriendjes, make-up, daten, ’s avonds naar buiten, werken met mannelijke collega’s en ook verjaardagen vieren was taboe.
Het boek kreeg veel lof, maar zorgde vooral voor een hoop commotie. Haar familie wil niks met haar te maken hebben, ze krijgt in Nederland een hoop kritiek over zich heen en Gül ontving zelfs doodsbedreigingen.
Normaal gesproken zit er vaak een wat oudere generatie in het publiek van haar theatercollege. Nu hoopt ze bij Floor wat meer studenten aan te kunnen spreken. Host van de avond Mandy Woelkens spreekt met Gül onder meer over de commotie van haar boek en hoe de vrijheid van meningsuiting en vrijheid van geloof met elkaar kunnen schuren.
‘Je hebt drie groepen mensen: mensen die zich in mijn verhaal herkennen, moslims die er wat onverschillig naar kijken en mijn verhaal links laten liggen of mensen die haatberichten sturen’, vertelt Gül. ‘Die woede van de laatste groep zit heel diep. Ik denk altijd: waarom kan kritiek en geloof niet naast elkaar bestaan?’
Ook de politiek wordt aangehaald. ‘Vanuit linkse hoek hoor ik vaak dat ik rechts-populisme te veel ruimte geef en dat ik juist voor meer polarisatie zorg’, zegt Gül. Ze geeft aan dat ze zelf links-progressief is. ‘Mensen denken dat ik islamofoob ben, maar ik ben niet ‘tegen’ de islam. Ik ben juist voor een open debat: verschillende meningen mogen er zijn.’
Verstoppen
Er worden woensdag ook vragen door het publiek gesteld. Een student vertelt dat ze het boek van Gül onder haar kussen moest verstoppen, vanwege haar islamitische opvoeding. Deze student doet aan spoken word, waarin ze soms kritisch op de islam is. Toch vindt ze dat lastig.
‘Wat doe je als jouw woorden door anderen worden misbruikt?’ vraagt ze Gül. ‘Stel jezelf de vraag: waarvoor doe je dit?’, antwoordt Gül haar. ‘Je kan er een wrang gevoel aan overhouden en verbitterd raken. Maar jouw boodschap kan herkenbaar zijn voor mensen die met hetzelfde te maken hebben. Dat is belangrijker dan de mensen die deze boodschap misbruiken.’
‘Een student zei dat ze bang is door haar broer vermoord te worden – ik hoor dat soort verhalen vaker’
Na afloop vertelt Gül aan HvanA dat bijna iedereen in de zaal het wel eens met haar was. Vooral vrouwen komen na afloop naar haar toe. Een van hen barst in huilen uit, zo vertelt Gül later.
‘Omdat ze uit huis gaat, moet ze het land ontvluchten. Dat is namelijk taboe als je nog niet getrouwd bent. Ze zei dat ze niet meer veilig was voor haar broer en bang was vermoord te worden. Dat soort verhalen hoor ik vaker. En niemand weet dat dit speelt in Nederland. Het is tragisch, ik heb haar mijn gegevens achtergelaten. Ik vind het bizar dat ik mensen inspireer om voor zichzelf te kiezen. Dat geeft me een voldaan gevoel. Tegelijkertijd zit ik bij zo iemand ook met mijn handen in het haar: wat kan ik nu voor je doen?’
‘Jij hebt het recht om voor je eigen lichaam en geluk te kiezen, kom af van het schuldgevoel’
Gül tipt studenten die hun weg proberen te vinden in het geloof, dat ze vooral voor zichzelf moeten kiezen, ook al voelen zij zich verantwoordelijk. Gül: ‘Veel mensen denken dat ze verantwoordelijk zijn voor het welzijn van hun ouders, maar die redden zich echt wel. Jij hebt het recht om voor je eigen lichaam en eigen geluk te kiezen. Je moet af van het schuldgevoel. Anders word je doodongelukkig.’
Bestuurskundestudent Roos (22) herkent zich in het verhaal van Gül. ‘Ik ben zelf moslim en vrijheid is niet vanzelfsprekend. Als je haar boek leest en weet dat je niet de enige bent, voel je je sterker en durf je er eerder wat van te zeggen thuis. Ik ben een dialoog met mijn ouders aangegaan en heb nu de vrijheid die ik wilde. Daarvoor heb ik wel een hele weg afgelegd. Voor de kleinste dingen ging ik in discussie, zoals logeren bij een vriendin. Op een gegeven moment heb je er de energie niet meer voor. Uiteindelijk heeft het me veel gekost, maar ook veel opgeleverd.’
Discussie
Student Bestuurskunde Micha Bode (24) had gehoopt op wat meer publiek van buitenaf, zodat er een breder debat ontstaat. ‘Dan hoor je wat meer verschillende perspectieven. Helaas was daar nu sowieso te weinig tijd voor.’
Volgens Gül mogen er wel vaker meer open gesprekken op hogescholen worden gevoerd. ‘Veel studenten zijn het niet met elkaar eens, maar ze moeten zich juist roeren in dit soort maatschappelijke onderwerpen, want zij zijn de toekomst. Als dat op de hogeschool gebeurt, gebeurt dat misschien ook meer in de samenleving. Ik houd niet van één absolute waarheid, maar een open debat. Dat is alleen maar interessant.’
HvanA sprak Lale Gül tijdens het evenement in Floor:
De volledige naam van Roos is bekend bij de redactie van HvanA.
