Wel of geen bindend studieadvies? Opleidingen op de HvA maken nu zelf de keuze
Sinds een jaar experimenteren opleidingen van de HvA met een variant op het bindend studieadvies: het minder strenge ‘doorstroomadvies’ (dsa). Hoe bevalt deze nieuwe aanpak? En levert het studenten ook meer rust op? ‘We voeren nu een volwassener gesprek met studenten.’
Verplicht stoppen met je opleiding als je niet genoeg punten haalt? Ja, bij de meeste studies op de HvA geldt het bindend studieadvies (bsa) nog. Maar er zijn nu ook opleidingen waar ze de strenge puntennorm in het eerste jaar hebben laten vallen.
Waarom?
Omdat deze opleidingen vinden dat het bindend studieadvies niet bij hun vernieuwde onderwijs past, of omdat ze het überhaupt niet passend vinden om studenten meteen al in het eerste jaar weg te sturen als ze wat vertraging oplopen.
Criticasters van het bsa wijzen erop dat studenten die in het eerste jaar worden weggestuurd, dezelfde opleiding vaak elders gaan volgen. Opleidingen op de HvA mogen bij wijze van experiment nu zelf kiezen of jij als student met een ‘bsa’ of ‘dsa’ te maken krijgt.
Wat is precies het verschil?
Net als bij het bsa krijg je nog steeds een negatief of positief studieadvies. Maar: of je op basis daarvan ook stopt met de opleiding, is aan jou als student. Stel dat je dertig punten in jaar 1 haalt, kun je een negatief advies krijgen. Maar: je hoeft dan niet per se je biezen te pakken.
‘In plaats van dat je studenten verplicht de deur wijst, bied je ze de keus om door te gaan’
‘Eigenlijk voeren we hierdoor een veel volwassener gesprek met studenten’, reageren opleidingsmanager Marja Blaazer en opleidingscoördinator Sarah Scherer van Fysiotherapie, een van de vier voltijd bacheloropleidingen die meedoen aan het experiment.
‘In plaats van dat je studenten verplicht de deur wijst, bied je ze de kans om hun eigen afweging te maken. Dat werkt veel beter – wij willen niet meer terug naar een bsa.’
Zijn alle opleidingen zo positief over het dsa, nu deze pilot een jaar loopt?
Overwegend wel. Geen van de vier bacheloropleidingen die afgelopen jaar meededen, laat in ieder geval weten terug te willen naar een bsa.
‘Wij vinden het dsa een verbetering die we willen behouden’, reageert hoofddocent Netty Winters van Interprofessionele Paramedische Zorg (IPZ). Ook Hubert Schaafsma, docent van Maritiem Officier, laat weten tot nu toe door te willen met het dsa.
Alleen bij Logistiek zijn ze er nog niet zeker van. Opleidingsmanager Sophie Schuurman ziet absoluut voordelen, maar vraagt zich ook af wat de pilot op de lange termijn met studenten doet. ‘Hoe het straks gaat met studenten die van ons een negatief advies hebben gekregen maar toch doorgaan met de opleiding, weten we nog niet.’
Ook de opleiding HBO-ICT heeft inmiddels besloten het bindend studieadvies te laten vallen en mee te doen aan de pilot. Toch blijven de meeste opleidingen van de HvA liever vasthouden aan het bindend studieadvies.
Zij willen namelijk voorkomen dat studenten bij gebrek aan bsa onnodige vertraging oplopen en alsnog uitvallen. Dat bleek vooral in en na coronatijd, toen het bindend studieadvies tijdelijk verviel. Veel studenten die mochten blijven ondanks weinig punten, zijn in de jaren daarop alsnog uitgevallen.
Wat zeggen opleidingen tegen studenten met (te) weinig punten?
‘Als wij inschatten dat een student te veel vertraging oploopt en daardoor in de problemen komt, melden we hen dat natuurlijk nog steeds’, stellen ze bij Fysiotherapie. ‘Maar vervolgens is het aan de student om te zeggen: oké, jullie hebben gelijk, of nee, jullie zien het verkeerd, ik zal jullie eens bewijzen dat ik het wél ga halen.’
Er wordt flexibeler met de student omgegaan, kortom. ‘Studenten die goede redenen hebben voor studievertraging en geschikt lijken, kunnen door met hun opleiding’, aldus de opleiding IPZ.
Bij de opleiding Maritiem Officier zullen ze studenten ‘niet adviseren te stoppen’, reageert Schaafsma. ‘Met de studenten die een laag puntenaantal hebben voeren we een gesprek om te achterhalen waarom zij niet goed scoren, of ze door willen gaan en hoe we dat kunnen aanpakken. Studenten maken daar zelf een plan voor.’
Het klinkt alsof je bij deze opleidingen veel makkelijker door mag naar het tweede jaar.
Nou, nee. Dat studenten niet meer verplicht met de opleiding hoeven te kappen, betekent nog niet dat ze zomaar doorgaan naar het tweede jaar.
‘Studenten weten met een bsa soms al vroeg in het jaar dat ze in de gevarenzone zitten’
Bij Maritiem Officier moet je bijvoorbeeld nog steeds vijftig punten binnen hebben voor je aan jaar twee mag beginnen. Bij Fysiotherapie mag dat bij 45 punten. Bij de opleidingen IPZ en Logistiek mag het zelfs pas zodra álle modules van jaar 1 zijn behaald.
Dus ook al hoef je niet te stoppen met weinig punten – je loopt wel vertraging op.
Ja. Bij Logistiek waren er afgelopen jaar bijvoorbeeld drie studenten die dertig of minder studiepunten hadden, waarmee ze een negatief advies kregen. ‘Maar zij hebben wel allemaal besloten om te blijven.’ Die studenten moeten nu eerst die punten uit jaar 1 halen en lopen daardoor zeker een half jaar vertraging op.
De hamvraag: zorgt het dsa nou ook voor meer rust bij studenten?
Dat is nog lastig te zeggen. De (meeste) studenten die aan deze opleidingen begonnen, hebben immers geen ervaring met het bindend studieadvies. Beetje lastig vergelijken dus. De opleidingsmanagers hebben in ieder geval wel het idee dat studenten erbij gebaat zijn.
‘De bsa-norm gaf veel onrust’, meldt Netty Winters van IPZ. ‘Studenten wisten soms al vroeg in het studiejaar dat ze in de gevarenzone zaten, wat veel stress veroorzaakte.’ Ook bij Maritiem Officier hebben ze ‘de indruk dat studenten het fijn vinden dat ze niet gedwongen worden om de opleiding te verlaten’. Bij Logistiek willen ze er nog geen uitspraken over doen; zij evalueren de komende maanden verder hoe het dsa studenten bevalt.
Nog even dit: in het regeerakkoord staat dat het kabinet niet van plan is om het bindend studieadvies te versoepelen. Heeft dat nog gevolgen?
Vooralsnog niet. Het is namelijk aan de HvA om te bepalen of opleidingen met een bindend studieadvies werken of niet. In het regeerakkoord staat verder niets over een wetswijziging op dit punt. Goed, zeker weten doe je het niet – over de langstudeerboete stond in de programma’s van de partijen immers ook niets.
