Wie heeft de grootste kans op een langstudeerboete van 3.000 euro?
De boetes van drieduizend euro per langstudeerder moet 285 miljoen euro opleveren in 2027. Omgerekend zijn dat dus 95 duizend boetes. Je kunt nu al makkelijk bedenken wie straks moeten betalen.
Als je meer dan één jaar uitloopt in je bachelor of master, dan gaat het pijn doen in je portemonnee door de plannen van PVV, VVD, NSC en BBB. Die studenten gaan elk jaar drieduizend euro extra collegegeld betalen.
Bij de HvA gaat het omgerekend om vijfduizend studenten
Er zijn ruim 800 duizend studenten in het hoger onderwijs. Jaarlijks zullen daarvan ruim 95 duizend een boete krijgen, vanaf 2027: dus één op de acht. Bij de HvA gaat het omgerekend om vijfduizend studenten per jaar.
Wie lopen het grootste risico op een langstudeerboete?
Mannen
Mannen doen langer over hun studie dan vrouwen. Aan de hogescholen heeft na vijf jaar studeren slechts 42 procent van de mannen het bachelordiploma op zak, tegen 60 procent van de vrouwen.
De rest is uitgevallen of is nog aan het studeren. Na 8 jaar is nog eens 21 procent van de mannen over de finish gekomen en 17 procent van de vrouwen. Eén ding is helder: mannen gaan vaker dan vrouwen tegen de boete aanlopen.
Migratieachtergrond
Het maakt uit waar je wieg staat. In het hbo is nog geen 40 procent van de studenten met een migratieachtergrond binnen vijf jaar klaar, tegen pakweg 55 procent van de studenten zonder migratieachtergrond, blijkt uit een monitor van onderzoeksbureau ResearchNed.
Studierichting
Ook opvallend: in het hbo verschilt het studiesucces per sector. Na vijf jaar studeren heeft minder dan de helft van alle studenten in lerarenopleidingen het diploma behaald. Dat ligt overigens niet aan de pabo’s, waar bijna 60 procent binnen de tijd over de eindstreep komt.
Onder studenten bèta en techniek is dit studiesucces ook laag: 47 procent. Ter vergelijking, in de kunstopleidingen is het 65 procent en in de gezondheidszorg 60 procent.
Dat zouden er dus zomaar zestigduizend kunnen zijn die een groter risico lopen op studievertraging
Mantelzorg, functiebeperking
Sommige dingen kun je misschien niet zo snel in de statistieken terugvinden, maar je kunt ze wel raden. “Studerende jonge mantelzorgers presteren tijdens hun studie minder en hebben een lager studietempo dan studenten die geen mantelzorg verlenen”, schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau.
Ook zijn er studenten met een ‘ondersteuningsbehoefte’. Ze hebben bijvoorbeeld een chronische ziekte, een motorische beperking of een psychische aandoening. Alles bij elkaar telt het op tot 15 procent van de studenten, van wie bijna de helft ook daadwerkelijk belemmeringen ervaart bij het studeren, meldt het Expertisecentrum Inclusief Onderwijs. Dat zouden er dus zomaar zestigduizend kunnen zijn die een groter risico lopen op studievertraging.
En deze studenten weten niet altijd de weg naar hulp te vinden. Eén op de drie blijkt niet te weten dat je voor tentamens extra tijd of andere aanpassingen kunt krijgen, wanneer dat nodig is. Ook de mogelijke financiële ondersteuning is niet alom bekend.
Dus wie betaalt?
Wie gaat straks de langstudeerboete betalen? Dat is bijvoorbeeld een mannelijke hbo-student met een migratieachtergrond die een opleiding tot leraar volgt en in zijn vrije tijd voor zijn zieke moeder zorgt, terwijl hijzelf last heeft van ADHD.
En er zullen nog wel meer van zulke factoren meespelen. In de Tweede Kamer wees Rob Jetten (D66) op studenten “die geen zak geld van hun ouders meekrijgen” en op studerende topsporters.
NSC-leider Pieter Omtzigt bleef de boete steunen. Wel wilde hij praten over mogelijke uitzonderingen voor mensen die langdurig ziek zijn of een bestuursjaar doen.
Voor dit stuk is gebruik gemaakt van cijfers op de websites van de Vereniging Hogescholen, universiteitenvereniging UNL, statistiekbureau CBS en de Monitor Beleidsmaatregelen (ResearchNed).
