Mening: hogescholen en universiteiten, verbreek de banden met Israëlische instellingen nu

Hogescholen en universiteiten doen weinig aan de situatie in Gaza. Ondanks de protesten van studenten en docenten, ook in Nederland. Het is tijd voor duidelijk stelling nemen, bepleit HvA-medewerker Abdel Nassiri in deze opinie.

Veroordeel jij Hamas? Heb jij die vraag wel eens moeten beantwoorden? De afgelopen maanden heb ik en samen met mij veel Nederlanders met een islamitische of Arabische achtergrond deze stigmatiserende vraag moeten beantwoorden. Sinds de aanvallen van 7 oktober heeft Israël meer dan 35.000 onschuldige Palestijnen gedood, meer dan 8.000 worden vermist en meer dan 2,2 miljoen Gazanen worden slachtoffer gemaakt van een human made hongersnood. Volgens de laatst beschikbare data (15 maart) zijn 677.000 mensen zo ver verhongerd dat hun situatie catastrofaal is.

Universiteiten en scholen vernietigd
Alle onderwijsinstellingen en ziekenhuizen in Gaza zijn aangevallen of verwoest. In de eerste drie maanden na 7 oktober heeft Israël 12 universiteiten, 378 scholen gebombardeerd. En 6.050 studenten, 231 docenten en 94 wetenschappers vermoord. De scholen en universiteiten in Gaza zijn vernietigd en daarmee ook de wetenschap en de toekomst van vele Palestijnen. Deze educide is gericht op onze Palestijnse medestudenten en collega’s. Ook honderden artsen, journalisten, hulpverleners en meer dan 14.500 kinderen zijn door Israël vermoord.

Niet uitspreken
Wie veroordeelt Israël? De hogescholen en universiteiten voelen zich in elk geval niet daartoe geroepen. Hogescholen en universiteiten missen op dit moment de moed en het moreel besef om zich uit te spreken en de samenwerking met Israëlische universiteiten en bedrijven te bevriezen of te beëindigen. Ook nu Israël terechtstaat voor genocide op de Palestijnen bij het internationaal gerechtshof[1]. Ook nu de verschillende internationale en onafhankelijke hulp- en mensenrechtenorganisaties de door Israël gepleegde oorlogsmisdaden hebben gedocumenteerd en veroordeeld[2]. Ook nu de Joods-Israelische wetenschapper Maya Wind met haar boek Towers of Ivory Steel, recent weer bewijs heeft geleverd voor de medeplichtigheid van Israelische universiteiten aan de apartheidspolitiek van Israël[3].

Dat zijn Israëlische universiteiten (en bedrijven) waar onze hogescholen en universiteiten mee samenwerken [4]. Israëlische universiteiten hebben niet alleen Palestijnse studenten en docenten decennialang belemmerd en kritische academici ontslagen[5]. Ze produceren met Europese subsidies en in samenwerking met Europese universiteiten, zoals TU Delft, kennis en militaire technologieën voor Israëlische bedrijven en overheidsinstellingen[6].

Wegkijken
Onze hogescholen en universiteiten kiezen ervoor om weg te kijken, in tegenstelling tot de eerste dagen na de Russische invasie van Oekraïne. Toen werden binnen een paar dagen steunbetuigingen door alle hogescholen en universiteiten gepubliceerd, samenwerkingen met Russische instellingen verbroken, onderzoeken gestart en Oekraïense vlaggen en pamfletten opgehangen. Wij weten dus dat het kan. Maar als het gaat om Palestina zijn hogescholen en universiteiten plotseling niet politiek, vinden ze de kwestie gecompliceerd en menen zij zich niet uit te kunnen spreken omdat ze een plek willen zijn voor iedereen.

Het argument dat hogescholen en universiteiten de kwestie ingewikkeld vinden en daarom geen kant willen kiezen snijdt geen hout. Kennisinstellingen bestaan bij de gratie van ingewikkeldheden in de wereld.  Ze cancelen met alle gemak inhoudelijke colleges, debatten en documentaires die kunnen bijdragen aan een breder perspectief, maar kiezen ervoor enkel zalvende afvink-bijeenkomsten te organiseren om over te kunnen gaan tot de orde van de dag.  

Pijn
Het gebrek aan erkenning, debat en actie vanuit onze hogescholen en universiteiten, zorgt bij studenten en medewerkers met een bi-culturele achtergrond voor pijn, eenzaamheid en een gevoel van structurele uitsluiting. Dat merk ik bij mezelf en dat merk ik om me heen. Ik spreek dan namens de studenten en medewerkers uit gemeenschappen die op enig moment in de geschiedenis geconfronteerd werden met dezelfde onderdrukking waar Palestijnen al meer dan 75 jaar onder gebukt gaan in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Nederland was toen de onderdrukker of keek zoals nu weg.

Het leven van mensen die op ons lijken doet er niet toe en daarmee het onze ook niet. Het gevoel dat we hieraan overhouden is er één van verstoting, onveiligheid, wantrouwen en waakzaamheid. Het staat met ons op, smeert de broodjes, brengt de kinderen naar school, staat voor de klas of volgt een college, woont een vergadering bij, pakt de tram naar huis, zet het eten op tafel en valt met ons weer in slaap. Wij kunnen niet overgaan tot de orde van de dag.

Kans gehad
De College van Besturen van hogescholen en universiteiten hebben sinds 7 oktober de kans gekregen om zich uit te spreken, de banden met Israëlische instellingen te bevriezen en zo een actieve bijdrage te leveren aan de internationale roep voor een permanente staakt-het-vuren en aan het vredesproces[1] en de rol van hogescholen en universiteiten serieus te nemen en een plek te zijn voor onderzoek, duiding, debat en expressie en indien nodig dat ook te faciliteren.

Op 29 januari hebben alle hogescholen en universiteiten een brief ontvangen van Dutch Scholars for Palestine. De kennisinstellingen die gereageerd hebben blijven terughoudend. Wachtend op een seintje uit Den Haag. Ondertussen protesteren studenten, docenten en wetenschappers over de hele wereld, zoals nu ook in Amsterdam, Delft en Utrecht. Hun protest op de universiteitscampussen is het resultaat van falend leiderschap in het hoger onderwijs, zoals de wereldwijde protesten op straat het resultaat is van falend politiek leiderschap.

Eisen
Wij willen dat de hogescholen en universiteiten, waar we studeren en werken, zich aansluiten bij de academische gemeenschap die voor mensenrechten en het internationaal recht staat en racisme en kolonialisme bestrijdt. Dutch Scholars for Palestine, waar ik me bij heb aangesloten, eist namens studenten, docenten, onderzoekers en medewerkers van de hogescholen en universiteiten, Vereniging Hogescholen en Universiteiten van Nederland om:

1. alle formele en informele banden met Israëlische instellingen voor hoger onderwijs op te schorten;

2. alle formele en informele banden met Israëlische bedrijven op te schorten;

3. middelen te verschaffen voor het opbouwen van relaties met Palestijnse instellingen voor hoger onderwijs die door de Israëlische staat zijn vernietigd; en

4. studiebeurzen te verstrekken voor Palestijnse studenten en beurzen voor wetenschappers die hun universiteiten en middelen van bestaan zijn kwijtgeraakt

Veroordeel jij Israël? Krijg je deze vraag voor het eerst? Hogescholen en universiteiten niet. Zeven maanden lang is hen deze vraag gesteld. De vraag is nu een eis geworden.

Deze opinie werd geschreven door Abdel Nassiri. Hij is senior communicatieadviseur bij de Faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie.

Wil je zelf ook een opinie schrijven voor HvanA? Dat kan, lees de voorwaarden hier. Alle eerdere voorbeelden van opinies van HvA'ers vind je hier verzameld. 

Bronnen:
[1] https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/192/192-20240126-sum-01-00-en.pdf
[2] https://www.ohchr.org/sites/default/files/documents/hrbodies/hrcouncil/sessions-regular/session55/advance-versions/a-hrc-55-73-auv.pdf, https://www.amnesty.nl/actueel/uitspraak-internationaal-gerechtshof-israel-moet-alles-doen-om-genocide-in-gaza-te-voorkomen
[3] Tower of Ivory and Steel (Maya Wind, 2024). Maya levert in haar boek voor de medeplichtigheid van Israëlische universiteiten aan de apartheidspolitiek van Israël.
[4] https://stopwapenhandel.org/european-universities-cooperation-with-israel-in-eu-security-research-programs/
[5] https://www.adalah.org/uploads/uploads/Data_Students_Presentation.pdf, https://mondoweiss.net/2023/11/haifa-university-students-face-day-in-israeli-court-over-social-media-posts/, https://www.theguardian.com/world/2024/apr/26/political-arrest-palestinian-academic-nadera-shalhoub-kevorkian-israel-civil-liberties-threat, https://www.researchgate.net/publication/235312814_Access_to_higher_education_for_Palestinians_in_Israel, brief minister onderwijs Israël met dreigementen richting studenten en wetenschappers https://www.adalah.org/uploads/uploads/Education_Minister_Letter.pdf
[6] https://stopwapenhandel.org/tu-delft-and-the-israeli-arms-connection/, https://www.statewatch.org/analyses/2021/border-surveillance-drones-and-militarisation-of-the-mediterranean/
[7] https://bdsmovement.net/academic-boycott, https://archive.ph/IVUJV