‘Docenten klagen vaak over de nieuwe generatie studenten, maar is dat terecht?’

Van student in de collegebanken tot medewerker en docent aan de HvA: Jessica Singh schrijft columns over de hogeschool die ze van twee kanten heeft leren kennen. Deze keer verwondert ze zich over het gedrag van een student. ‘Gaat hij nou zijn was ophangen tijdens de les?’

‘Mevrouw, ik ben zo terug hoor… ik moet even de was snel op gaan hangen,’ fluistert een student terwijl hij op zijn klokje wijst en de klas uit glipt. Voor ik iets kan zeggen, is hij al verdwenen.

Mijn eerste gedachte: ‘Is dit serieus? Gaat hij écht zijn was ophangen tussendoor?’ Tien minuten later zit hij keurig terug in de klas. Ik heb het verhaal al tien keer lachend aan collega’s verteld, inclusief zijn hele gebaar.

Ergens denk ik, kan dit gedrag wel? Aan de andere kant vind ik het ook wel weer grappig. Het is een teken van verschuiving, van ander gedrag bij deze nieuwe generatie: ‘Het is een keuze dat ik in deze les ben, geen verplichting en daarnaast kies ik zelf hoe efficiënt ik mijn tijd in deel.’

De term ‘coronageneratie’ is een soort excuus voor gedrag geworden. Bij elke misstap schuiven we de schuld op corona. Studenten zijn niet te motiveren? Een erfenis van corona. Gebrek aan discipline? Corona. Ze willen alles online doen? Ook dat virus. Natuurlijk heeft de pandemie een rol gespeeld in het versnellen van deze ontwikkelingen. Maar ik zeg versnellen, want zelf geloof ik dat deze zelfstandigheid en kritische houding bij studenten er hoe dan ook al aan zat te komen.

Toen ikzelf studeerde, durfde ik nooit weg te lopen uit de les om mijn was op te hangen. Het idee alleen al was angstaanjagend. Zelfs het skippen van een les voelde als taboe (en eerlijk gezegd heb ik vaak opdrachten uitgevoerd waarvan ik wist dat ze zinloos waren). Ik herinner me nog tien lessen en een tentamen over redactionele tekens. In mijn tijd, dat is slechts vier jaar geleden, werden die tekens niet eens meer gebruikt. Als ik er nu aan terugdenk, had ik gelijk: ik heb echt nooit iets gehad aan die lessen.

We betrappen onszelf als docenten er vaak op dat we klagen over de nieuwe generatie studenten. Maar toen het ‘was’-incident plaatsvond, realiseerde ik me dat we eigenlijk dankbaar moeten zijn voor de evolutie van deze generatie.

Het kan lastig zijn om ze te motiveren, en soms vragen we ons af waar de discipline is gebleven. Maar hoe mooi is het dat studenten een eigen stem hebben, nadenken over hun keuzes en de controle over hun eigen leven nemen? Had ik dat toen maar ook gedaan. Dan had ik die 10 x 1,5 uur les over ‘redactionele tekens’ wellicht aan iets veel leerzamers kunnen besteden.

Het uiteindelijke doel van studeren gaat verder dan alleen kennis vergaren. Het gaat ook om het ontwikkelen van een eigen stem en zelfredzaamheid in de maatschappij. We willen studenten leren om hun eigen keuzes te maken en te reflecteren. Dus wanneer studenten hun eigen stem vinden en niet klakkeloos de maatschappij volgen, noemen we ze al gauw de coronageneratie. Maar laten we niet vergeten dat achter deze term een generatie schuilt die de weg effent naar een toekomst van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.

De vraag voor het nieuwe onderwijs is glashelder: ‘Hoe vinden we de balans tussen het motiveren van studenten, het stimuleren van aanwezigheid bij lessen en het tegelijkertijd respecteren van hun eigen keuzes?’ Laten we beginnen het woord ‘coronageneratie’ niet meer als scheldwoord te zien, dan zijn we al een heel eind op weg.