Eerste hulp bij... een fijne seksuele ervaring
Unsplash
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: Eerste hulp bij seks. Hoe zorg je voor een fijne seksuele ervaring?
Op de middelbare school krijg je seksuele voorlichting. Maar buiten dat je leert hoe je een condoom om moet doen, wordt daar meestal maar weinig verteld over wensen en grenzen tijdens de seks.
Er rust nog altijd een soort taboe op het praten over seks. Tegelijkertijd wordt er inmiddels steeds meer gesproken over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar waar ligt die grens dan, en hoe weet je wat de ander wil tijdens de seks? Waar moet je allemaal op letten en hoe zorg je dat je relaxed blijft en gewoon plezier hebt?
Voor tips hierover kwamen we uit bij Jona Meijer. Zij is docent Pedagogiek bij de HvA, geeft trainingen over seksuele opvoeding en maakt deel uit van een expertisegroep seksualiteit van de HvA, die zich onder meer bezighoudt met het ontwikkelen en verbeteren van onderwijs op het gebied van seksualiteit en seksuele gezondheid. Ze geeft zeven tips.
‘Als iemand toestemming voor zoenen geeft, hoeft dat niet te betekenen dat diegene ook seks wil hebben’
1. Ga na of de situatie oké is
‘Het kan best lastig zijn te bepalen of een bepaalde seksuele situatie oké is, of dat er sprake is van grensoverschrijdend gedrag’, aldus Meijer. ‘Is er instemming van twee kanten, wil je het allebei en snap je ook wat je van elkaar wil? Als je een berichtje stuurt: ‘Zin in Netflix & Chill?’ Dan kan de één denken dat er seks komt en de ander kan denken dat je gezellig een film gaat kijken. De verwachtingen komen niet overeen. Daarbij: als iemand toestemming voor zoenen geeft, hoeft dat niet te betekenen dat diegene ook seks wil hebben. Toestemming kan op elk moment weer ingetrokken worden. Ga ook na of het vrijwillig is, jullie gelijkwaardig aan elkaar zijn, of je op de juiste plek bent en of je iemand niet fysiek of psychisch schade aandoet (bijvoorbeeld door een pikante foto door te sturen).
‘Stel vragen, al zijn we dat niet gewend’
2. Stel dus vragen
‘Eigenlijk is er maar één manier om te weten wat de grenzen en de wensen van iemand zijn tijdens de seks: door het te vragen. Alleen zijn we dat niet gewend. Terwijl: als ik jou te eten vraag dan check ik of ik met iets rekening moet houden, wat je lekker vindt en hoeveel je lust. Dat vinden we heel gewoon. Toch vinden we het ineens ingewikkeld als het op seksualiteit aankomt. Maar: vraag het gewoon. We kunnen non-verbaal veel aflezen bij de ander, maar dat is niet voldoende. Daardoor kunnen misverstanden ontstaan en kan het zijn dat je toch (onbedoeld) over iemands grens gaat. Want ook als iemand niks zegt, wil het niet zeggen dat diegene toestemming geeft.’
‘Als je met iemand danst en je fluistert in je partners oor of je mag zoenen kan dat heel opwindend zijn’
3. Vind de juiste taal
‘Misschien ben je bang dat vragen stellen de spanning uit een seksuele situatie haalt. Maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Sterker nog’, stelt Meijer, ‘het kan zelfs heel sexy zijn. Je hoeft geen hele vragenlijst in te vullen over wat je wel en niet wil. Het kan juist subtiel: ‘‘is dit oké?’’, ‘‘Mag ik bij jou...’’. Op het moment dat je met iemand danst en je fluistert in je partners oor of je mag zoenen kan dat heel opwindend zijn.
Ga er niet vanuit dat jij weet wat de ander fijn vindt, want iedereen is anders. Wat ik maandag fijn vind, is misschien niet waar ik vrijdag zin in heb. Vraag niet alleen als je twijfelt of als je iemand net kent, maar integreer het in je spel en kijk op verschillende momenten of de ander het nog steeds lekker en leuk vindt. Die taal vinden is een vaardigheid die om een beetje oefening vraagt en in het begin spannend kan zijn. Maar als je ermee oefent, wordt het plezier groter voor jezelf en de ander.’
‘Ga op ontdekking wat je wel en niet fijn vindt bij jezelf en anderen’
4. Ontdek wat seksualiteit voor jou betekent
‘Seksualiteit is een breed begrip en gaat niet alleen over seks. Het gaat over zoveel meer: intimiteit, aanraking, tot wie jij je aangetrokken voelt of hoe jij jezelf in je eigen lichaam voelt bijvoorbeeld. Het is voor iedereen anders. We maken gedurende ons hele leven een seksuele ontwikkeling door op onze eigen manier en in ons eigen tempo. Ga op ontdekking wat je wel en niet fijn vindt bij jezelf en anderen. Volg daarin je eigen pad en ontdek wat seksualiteit voor jou betekent.’
‘Oefen eens in situaties die niets te maken hebben met seks’
5. Vertrouw op je gevoel
‘Bij het aangeven van je wensen en grenzen, wat lastig kan zijn, helpt het om van tevoren te bedenken hoe je aangeeft als iets niet gaat zoals je wilt. Durf te vertrouwen op je onderbuikgevoel en ook ‘nee’ te zeggen. Als je dat lastig vindt, kan het helpen dit eens te oefenen in situaties die niets te maken hebben met seks. Zeg bijvoorbeeld eens ‘nee’ als je vrienden willen stappen of spreek juist uit wat jij graag wil doen.
Als er tijdens een seksuele ervaring toch een grens over is gegaan of er is iets gebeurd wat jij niet wilde, dan kan het zijn dat je daar last van hebt en dat je gevoelens hebt van schaamte en schuld. Bedenk dat het niet jouw schuld is. Praat er met iemand over die je vertrouwt. Of neem contact op met het Centrum Seksueel Geweld. Dat kan altijd, dag en nacht via telefoon of app, al dan niet anoniem.’
‘Besef dat beelden die we vanuit films meekrijgen niet reëel zijn’
6. Vind je eigen waarheid
‘We krijgen via media, school en opvoeding allerlei beelden en normen mee over seks, die niet altijd waar zijn. Neem het hardnekkige stereotype dat mannen altijd zin hebben in seks, of dat vrouwen die veel partners hebben sletten zijn. En in films zien we vaak dat een man en vrouw spontaan zin krijgen als ze elkaar zien, om vervolgens al zoenend in vloeiende bewegingen alle kleding uit te trekken en tot penetratie te komen. Alsof het altijd op zo’n manier moet gaan, penetratie het hoogst haalbare en leukste is, en heteroseksualiteit de norm is. Onzin. Die stereotype beelden nemen we over en beïnvloeden onze ideeën en gedrag over seksualiteit.
Het kan zijn dat je daardoor onzeker wordt over jezelf, je eigen lichaam of in bed. Besef dat die beelden niet de realiteit zijn. Er is niet één manier om het ‘goed’ te doen. Seks is geen prestatie. Soms gaat het nou eenmaal even onhandig, maar dat hoort erbij. Heb plezier en lol, zodat je je veilig en prettig voelt. Het hoeft niet allemaal zo serieus. Ik zou bijna zeggen: vergeet alles wat je denkt te weten over seks en vind je eigen waarheid.’
‘Op school kregen we soms te weinig mee over seksuele onderwerpen. Verdiep je daarom in betrouwbare informatie’
7. Verdiep je in betrouwbare informatie
‘Op de middelbare school heb je niet altijd alles geleerd over seksualiteit of kregen we te weinig mee over bijvoorbeeld gender, seksuele diversiteit of over hoe het vrouwenlichaam werkt. Verdiep je daarom in betrouwbare informatie. Zoals het boek Seks! van Rik van Lunsen en Ellen Laan, twee seksuologen die uitleggen hoe je plezier hebt in bed en mythes over seks ontrafelen. Of het boek Ik & seks van Belle Barbé. Een luistertip is de podcast Sensetalk, waarin studenten en jongeren over allerlei onderwerpen op het gebied van liefde en seksualiteit praten.’
