Meer onveilige seks en soa-besmettingen: ‘Studenten staan niet stil bij de gevolgen’
Unsplash
Het aantal soa-besmettingen onder studenten neemt toe, omdat zij minder vaak condooms gebruiken tijdens de seks. Dat blijkt uit cijfers en ziet huisarts Taranga van der Blom. ‘Studenten denken: dan neem ik toch een pilletje, maar zijn zich niet bewust van de consquenties.’
‘Ik vind het gedoe’, ‘het komt niet ter sprake’ of de jongens zeggen: ‘ik heb niks, maak je geen zorgen’. Dat is wat huisarts Taranga van der Blom vaak hoort wanneer ze patiënten vraagt waarom ze geen condoom gebruikten tijdens de seks. Van der Blom is de vraag recent vaker gaan stellen, omdat het haar opvalt dat veel studenten makkelijker zijn gaan denken over onveilige seks. Het gebruik van een condoom is niet meer de norm, ziet zij.
En dat is niet zonder gevolgen, blijkt uit cijfers van het RIVM. In 2022 steeg het aantal chlamydia-diagnoses met 21 procent ten opzichte van het jaar ervoor. En wat nog meer opvalt is het aantal diagnoses gonorroe: dat nam in 2022 met 33 procent toe. ‘Het gaat om een soa die we vroeger voornamelijk zagen bij mannen die seks hebben met mannen. Nu zien we gonorroe ook steeds vaker voorkomen bij vrouwen en mannen die seks hebben met vrouwen’, zegt Van der Blom.
Studenten van de HvA en de UvA mogen patiënt worden bij Huisartsenpraktijk UvA, ongeacht waar ze wonen. Dat geldt niet voor andere praktijken, meestal moet je in het postcodegebied wonen van een huisartsenpraktijk. Bij deze praktijk hoeft dat niet, omdat de huisartsen een regeling hebben met de UvA en de HvA. Ook zijn ze nauw verbonden met de UvA, doen ze onderzoek en biedt de praktijk stageplekken. De praktijk heeft veel ervaring met studenten en bestaat al meer dan tachtig jaar.
Onder studenten heerst het idee dat een soa met een pilletje zo is opgelost, constateert de huisarts, die werkt bij Huisartsenpraktijk UvA (zie kader) en daar veel HvA-studenten behandelt. ‘Ik heb het idee dat jongeren van nu het leven als maakbaar ervaren, alsof ze overal invloed op uit kunnen oefenen, bijvoorbeeld door een pil te nemen’, antwoordt Van der Blom op de vraag waarom studenten steeds vaker onveilige seks hebben. ‘Daarnaast vinden ze het hebben van een soa niet zo erg. Hiv is ook geen dodelijke ziekte meer natuurlijk en goed te behandelen.’
Resistentie
Maar wat studenten zich niet realiseren en waar Van der Blom voor wil waarschuwen, is dat er ook resistentie bestaat onder soa’s. ‘We zien een opkomst van chlamydia in resistente vorm, die eerst vooral bij mannen voorkwam, maar die zich nu aan het uitbreiden is’, zegt de huisarts. ‘Dat kan ervoor zorgen dat de antibiotica niet meer aanslaat en dat je ernstig ziek kan worden van een soa. Daarnaast kan bijvoorbeeld chlamydia vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken, vooral bij vrouwen. Daar lijken studenten niet bij stil te staan.’
HvanA vroeg HvA-studenten naar hun condoomgebruik en mening over onveilige seks (tekst loopt door onder video).
Ook gonorroe wordt moeilijker te behandelen, ziet Van der Blom. ‘Er is een enorm tekort aan antibiotica. Zo is voor gonorroe steeds vaker geen antibiotica leverbaar. Huisartsen zijn dan gedwongen iets anders voor te schrijven, wat minder effectief is.’
‘Niks raars aan testen’
Van der Blom juicht seks heel erg toe, zegt ze. Maar ze zou willen dat het gebruik van een condoom weer genormaliseerd wordt. ‘Heb in principe alleen seks zonder condoom wanneer je zeker weet dat jij en je partner geen soa’s hebben’, zegt ze. En: ‘Test je gewoon vaker, daar is niks raars aan.’
Dat studenten de gevolgen van seksueel overdraagbare ziektes niet gelijk voor de geest kunnen halen, vind ze niet gek. ‘Het is alweer een tijd geleden dat ze er over leerden tijdens seksuele voorlichting op de middelbare school. Bovendien zou die voorlichting al vanaf de basisschool gegeven moeten worden. Trek die lessen trouwens vooral door naar het hoger onderwijs, waarom niet?’
