‘Ook ik ben door een collega weleens gewezen op mijn seksisme’
Christa Romp | Jacob Eikelboom
Jacob Eikelboom is naast overtuigd twijfelaar ook docent bij de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening. Elke twee weken schrijft hij een column over het verwarrende leven op en rond de hogeschool. Vandaag vindt Jacob dat scholen zich niet moeten bemoeien met je crop top.
Deze zomer nam ik regelmatig ergens een duik in mijn blote kont. Soms omdat ik geen zwemkleding bij me had, soms omdat het heerlijk vrij voelt. Volgens de vele reportages die ik deze zomer las over naakt recreëren, pas ik blijkbaar in een trend, al beperk ik mij tot een privéduik bij mooi weer. Als je de Volkskrant, Het Parool, Linda magazine en social media moet geloven hoef ik mij nergens voor te schamen en is bloot doodgewoon.
Tegelijk lees ik aan het begin van de zomer in diezelfde media over toenemende preutsheid en de behoefte aan regels ten aanzien van de hoeveelheid huid die een oog kan verdragen. Zo verbood een school in Heerlen blote buiken en diepe decolletés. Eerder, in 2021, legde een school in Amersfoort leerlingen al een verbod op crop tops en te korte broeken op.
Vrijwel altijd zijn het vrouwen die de les worden gelezen over hun kleding
Ook op de HvA maak ik af toe mee dat bij de eerste zonnestralen collega’s en studenten elkaar de les lezen over wat zij denken dat gepaste kleding is. En bijna altijd betreft het vrouwen die de les worden gelezen. Bij mannen moeten alleen de blote benen het nogal eens ontgelden in een werk- of studiesituatie, maar verder gaat het altijd over vrouwen met te diepe decolletés, te blote buiken of ruggen, te blote bovenbenen of te tekenende kleding.
De expliciete en impliciete kledingeisen voor vrouwen beperken zich niet tot zomerse tenues. Ook in de sport (hockeyvrouwen mogen zich pas sinds komende EK in een broek in plaats van een rok hijsen), in het werk (KLM-dames mogen pas sinds dit jaar platte schoenen dragen – en KLM-mannen hakken) en in religies (vrouwen moeten nog steeds regelmatig hun hoofden, benen en armen bedekken) viert het seksisme hoogtij.
Op papier is iedereen in gelijke gevallen gelijk voor de wet. Het is nadrukkelijk verboden om op basis van sekse onderscheid te maken tussen mensen. In de praktijk lijkt dat discriminatieverbod niet te gelden voor kledingvoorschriften. Die zijn zelden genderoverstijgend en vaak seksistisch. Opvattingen over het wel of niet tonen van je lichaam blijken een discriminatievalkuil waar iedereen met gemak instapt. Omdat deze vorm van onderscheid tussen seksen wijdverbreid is en voor weinig opheft zorgt, lijken we te vergeten dat dit onderscheid toch echt discriminatie is. Zelf stapte ik ook wel eens in die valkuil.
Ik vroeg een meisje van zestien of haar moeder haar wel had zien vertrekken die ochtend
Zo duurde het even voor ik afgelopen zomer de strijd snapte van sommige vrouwen om net als mannen zonder bovenstukje in openbare zwembaden te mogen zwemmen. En ik heb ook wel eens de neiging gehad een ongevraagde tip te geven aan een studente over kleding bij het zoeken naar een stageplek.
En toen ik jaren geleden op een vmbo lesgaf heb ik wel eens aan een meisje van zestien gevraagd of haar moeder haar had zien vertrekken die ochtend, doelend op de beperkte outfit die ze droeg. Ik voedde met mijn opmerking juist het testosteron van de heterojongens in de klas. Die jongens sprak ik wel aan op hun seksisme maar nooit op hun kleding of gebrek daaraan. Een collega moest mij wijzen op mijn seksisme.
Eigenlijk is het heel simpel: iedereen mag dragen wat hij of zij wil. Je mag je lichaam bedekken en je mag je lichaam tonen. En de medemens mag iets denken en iets vinden. Die persoonlijke ervaring of opvatting zou niet het vertrekpunt moeten zijn om onderscheid te maken in hoe je iemand behandelt of wat je van iemand vraagt in regels en richtlijnen. Goede zeden en goede smaak zijn toch echt enorm subjectieve begrippen.
Vergaap je dus aan of verbaas je over een fitfluencer met sixpack, aan Beyoncé in onthullende outfits, aan je studiegenoot in een crop top of je docent in shorts. Maar laat het bij vergapen of verbazen. Daarom is het goed dat de HvA de keuzevrijheid van iedereen benadrukt, voor alle seksen en genders, ook als het gaat om kleding.
Nu de dagen korter en kouder worden lijkt het probleem dat sommige mensen en sommige scholen met blote lijven hebben zichzelf op te lossen. De ophef is gaan liggen om volgend voorjaar weer te worden gereanimeerd. Neem in de tussentijd eens ergens een duik in je blootje, dat werkt heel bevrijdend, zowel fysiek als mentaal. Dus hup, de zee in nu het nog kan.
