Loes begeleidt Amsterdammers met een verstandelijke beperking
HvA-docent Loes Wernsen zet zich al tien jaar in voor mensen met een verstandelijke beperking. Ze gaat met ze op vakantie, organiseert uitjes en schuift elke maand aan bij een driegangendiner, voor een goed gesprek. ‘Ik leer ontzettend veel van hun blik op de wereld.’
‘Voor mensen met een verstandelijke beperking is het leven niet altijd even makkelijk. Ze begrijpen niet waarom het knopje van de lift is veranderd in een dashboard met cijfers en je nu soms buiten de lift al een verdieping moet kiezen. Ze vinden het lastig dat de tram die ze elke dag nemen opeens een andere route rijdt door een omleiding in de stad. En voor hen is het soms moeilijk om duidelijk te maken waar ze simpelweg behoefte aan hebben.’
‘Het leven van iemand met een verstandelijke beperking is in de basis soms moeilijk omdat wij, mensen zonder verstandelijke beperking, dingen onnodig ingewikkeld maken. Ik vind het fijn om hen te ondersteunen, om het leven iets gemakkelijker te maken. Daarnaast geven zij mij ook ontzettend veel. Ik geniet als ik door hun ogen naar de wereld kijk: het gaat nooit over status, maar alleen over gevoel.’
Loes Wernsen (39) vertelt over haar werk als vrijwilliger. Naast haar fulltimebaan als docent Creative Business aan de Hogeschool van Amsterdam, zet ze zich al bijna tien jaar in voor mensen met een (lichte) verstandelijke beperking. Ze ging als vrijwilliger mee op groepsreizen, organiseert uitjes en is af en toe een maatje van iemand die haar hulp kan gebruiken. Daarnaast eet ze elke maand met mensen uit haar buurt, Amsterdam-Oost.
Hoe ben je op het idee gekomen om je op deze manier in te zetten voor anderen?
‘Ik werk met mensen, met studenten, in het onderwijs en bedacht: is dit het nu? Misschien moet ik toch in de zorg gaan werken. Maar de zorg is een groot, log systeem; niet precies wat ik wilde. Mijn moeder werkte vroeger op een school met verstandelijk beperkte leerlingen. Ik ging altijd graag met haar mee.’
‘Eigenlijk ben ik gewoon organisaties gaan opzoeken. Zo kwam ik uit bij stichting Het Buitenhof, een reisorganisatie voor mensen met een beperking. Tijdens mijn vakanties ging ik geregeld mee als begeleider. Dat was ontzettend leuk om te doen, maar het koste veel vrije tijd. Ik ging op zoek naar iets om te doen dichterbij huis en vond stichting Prisma. Een organisatie die activiteiten en ontmoetingen organiseert in Amsterdam.’
‘Het is niet zozeer dat ik mensen met een verstandelijke beperking wil helpen. Helpen klinkt negatief. Ik hou van de gesprekken die ik met ze voer. Het is simpel, ze hebben geen dubbele agenda en kunnen erg goed hun liefde uiten.’
‘Het doen van vrijwilligerswerk zou voor iedereen een aanvulling zijn op het leven’
‘Er bestaan verschillende soorten beperkingen. Sommige mensen moeten gewassen en aangekleed worden. Maar je hebt ook mensen die dat allemaal zelf kunnen, maar voor wie het leven op een andere manier moeilijk is en gewoon gezelligheid missen.’
Wat heb je geleerd tijdens je vrijwilligerswerk wat je meeneemt als docent?
‘Dat elk mens anders reageert op en in bepaalde situaties. Ik heb geleerd daar veel beter naar te kijken en op te anticiperen. Vaak ligt er onmacht en geen onwil onder bepaald gedrag, daar probeer ik niet aan voorbij te gaan.’
‘Ik probeer alle redenen die studenten geven om iets niet te doen, bijvoorbeeld omdat ze moe of chagrijnig zijn, serieus te nemen. Ook als ik het zelf niet voel. Dat is echt iets wat ik heb geleerd uit de periodes die ik doorbreng met mensen met een verstandelijke beperking.’
‘Verder leer ik tijdens mijn vrijwilligerswerk goed door te vragen. Het gaat om een groep mensen die niet veel vertelt uit zichzelf. De vragen moeten simpel zijn. Tegelijkertijd probeer ik goed in de gaten te houden hoever ik ga met doorvragen, omdat ik niet wil dat ze dingen vertellen waar ze misschien spijt van kunnen krijgen. Het is belangrijk dat ik hun grens bewaak, omdat ze die zelf niet altijd goed aan kunnen geven.’
Er is een groot tekort aan vrijwilligers, wat vind je daarvan?
‘Dat tekort is enorm, dat zie ik in de praktijk. Tegelijkertijd ken ik heel weinig mensen uit mijn omgeving die vrijwilligerswerk doen. Ik merk dat ik er daarom graag over praat. Om mijn ervaringen te delen.’
‘Het doen van vrijwilligerswerk zou voor iedereen een aanvulling zijn op het leven. Iets doen voor een ander, zonder dat je daar zelf beter van wordt in economische zin, is ontzettend waardevol, en leuk bovendien. Je hebt zo veel verschillende dingen die je als vrijwilliger kan doen. Bijvoorbeeld activiteiten die aansluiten op je werk.’
‘Ik stap graag af van het idee dat we moeten streven naar economische groei in de maatschappij, in de wereld, maar ook binnen onze eigen vierkante meters. Ik werk niet voor niks, ik vind het goed om geld te verdienen en ik wil graag dingen kunnen doen die ik wil doen. Maar daarnaast kan je ook van waarde zijn door dingen voor een ander te betekenen.’
Dit artikel is ook te lezen in ons nieuwste papieren magazine. Wil je het hele magazine lezen? Vind het magazine hier of op een van de campussen.
