Deze studenten worden opgeleid voor de OK: ‘Het gaat hier om leven en dood’
Faye van Tiel
Hoe is het om op de operatiekamer (OK) te werken? Sommige studenten vinden het loodzwaar, anderen zien het als een prachtbaan. We spraken erover met twee verpleegkundestudenten, die nu leren hoe het is om bij operaties te helpen. ‘Je moet sterk in je schoenen staan’.
‘De eerste keer op de OK stond ik met grote ogen te kijken’, vertelt Faye van Tiel (21). Faye is vierdejaarsstudent Verpleegkunde en zit daarnaast in het tweede jaar van de opleiding tot operatieassistent, die ze volgt op het OK-complex van het VUmc.
Als je HBO-Verpleegkunde (HBO-V) doet op de HvA, kun je ervoor kiezen om je studie te verbreden met een opleiding tot operatieassistent of anesthesiemedewerker. Als operatieassistent assisteer je de chirurg tijdens operaties, als anesthesiemedewerker begeleid je de patiënt tijdens een operatie.
Je let bijvoorbeeld op bloeddruk, hartslag en beademing. Allebei zijn het werk-leertrajecten op de operatiekamer. Je volgt daarmee een dubbel opleidingstraject, waarvoor ook toelatingseisen zijn. Je kunt bij verschillende ziekenhuizen solliciteren om er in de operatiekamer aan de slag te gaan.
‘Ik kreeg een stuk darm in mijn handen waarbij ik moest voelen waar de tumor zat. Op de operatiekamer maak je veel bijzondere dingen mee, je zit met je neus bovenop grensverleggende ingrepen. Het werk is soms ook heftig: je wordt met beide benen op de grond gezet. Zo werk ik op het oncologisch centrum met kankerpatiënten. Dan denk je haast: wanneer krijg ik het zelf? Je beseft hoe blij je moet zijn met een gezond lichaam.’
Faye kwam op de operatiekamer terecht doordat de opleiding Verpleegkunde haar goed af ging en ze meer behoefte had aan verdieping. Zodoende kwam ze de minor operatieassistent tegen.
‘Bij de operatiekamer werk je echt in een soort bunker, een gebied achter gesloten deuren. Je krijgt er heel weinig van mee als je op de verpleegafdeling zit. Toen ik vanuit Verpleegkunde werkte in ziekenhuis Tergooi, ben ik naar de OK gelopen om te vragen of ik een keer mee mocht lopen. Ik werd zo getrokken door dat operatiegebied, dat ik besloot het opleidingstraject te volgen.’
Voordat Faye op de operatiekamer kon werken, moest ze eerst een sollicitatieprocedure door, de instapeisen halen, verschillende toetsen halen en een persoonlijke presentatie geven. Voor Faye verloopt nu alles aardig soepel, hoewel fulltime werken met negenurige werkdagen best pittig is.
Een aantal studenten is dan ook afgehaakt: van de vijf operatieassistenten-in-opleiding zijn er maar twee doorgegaan. ‘Het is niet te vergelijken met je werk als verpleegkundige en soms een harde wereld. Bovendien krijg je veel nieuwe leerstof: je gaat als operatieassistent diep in op het menselijk lichaam en leert over het hele orgaanstelsel. Je hebt veel motivatie, doorzettingsvermogen en inzet nodig om dit te kunnen.’
‘Je gaat zo diep in op het menselijk lichaam, dat je praktisch mee moet kunnen opereren’
Dat merkt ook Isra Suwandhy (22), een derdejaarsstudent HBO-V die nu stageloopt als anesthesiemedewerker bij het Noordwest Ziekenhuis in Alkmaar. ‘Het is best zwaar, ik heb eigenlijk geen sociaal leven meer. Maar dat heb ik er wel echt voor over.’
‘In de operatiekamer gaat het om leven en dood’, vertelt Isra. ‘Dan moet je wel de motivatie en persoonlijkheid hebben om dat aan te kunnen. Er werken veel verschillende collega’s, en als je niet sterk in je schoenen staat, lopen mensen over je heen. Je moet je stem laten horen. Als bijvoorbeeld de bloeddruk van een patiënt laag is, moet je duidelijk aan kunnen geven wat er mis is en zeker van je zaak zijn.’
Faye en Isra maken soms heftige dingen mee tijdens hun werk. Zo maakten ze allebei onlangs nog een reanimatie bij een kind mee. Faye: ‘Dat is natuurlijk verschrikkelijk. Maar dan kun je het er daarna wel met het team over hebben. Er is veel support waarbij altijd iemand klaarstaat om te praten.’ Isra: ‘In zo’n situatie neem ik een stap terug, terwijl je eigenlijk iets wil doen. Maar je weet nog niet alles. Ik ben er dan vooral om de ouders te ondersteunen.’
Maar volgens Faye is het allemaal wel te doen en groei je vanzelf in het vak. ‘Er zijn studenten je voor geweest en gelukkig heb ik vrienden van de opleiding die in hetzelfde schuitje zitten.’
‘Een patiënt zei tegen me: dankjewel dat je het draagbaar maakte’
Naast de zware gebeurtenissen zijn er ook een hoop mooie momenten. Zo heeft Isra in de vijf minuten voor een operatie nog contact met klanten, of als ze maar voor een deel verdoofd zijn. ‘Een patiënt zei een keer tegen me: ‘‘Dankjewel dat je het zo dragelijk maakte, terwijl ik hier op de operatietafel lag’’. Ze hield mijn hand vast, terwijl ze het zei. Dat waardeerde ik heel erg. Daar doe ik het voor. Voor de mensen.’
‘Ik heb een tijdje in Indonesië gewoond, waar mijn ouders en familie nu nog wonen. Ik wil ze heel graag trots maken.’
Op vierjarige leeftijd liep Isra al rond met een dokterstasje vol pleisters voor haar poppen. Nu wil ze beide opleidingen afronden en het liefst verpleegkunde en anesthesie combineren. Ook wil ze anderen inspireren ook de opleiding te volgen.
‘Omdat ik merk dat er best veel vraagtekens zijn over wat het werk van anesthesiemedewerker is. Ik had er zelf nooit van gehoord. Daarnaast ben ik hier in Nederland echt mijn toekomst aan het opbouwen. Ik heb een tijdje in Indonesië gewoond, waar mijn ouders en familie nu nog wonen. Ik wil ze heel graag trots maken.’
Faye’s ambities liggen in het buitenland. Haar droom is om op Bonaire te werken. ‘Ook om eens een hele andere cultuur mee te maken. Ik hoor van collega’s die in het buitenland zijn geweest, dat je onze zorg in Nederland weer heel erg gaat waarderen als je terugkomt.’
