Wat doe je bij verward gedrag? HvA schiet zorgverleners te hulp
Istock
Verwarde man zwaait op straat met een mes. Verwarde man steekt een rookbom af. Verwarde man steekt eigen broer in hals. Zomaar drie nieuwskoppen van de afgelopen week. Sluit je mensen die verward gedrag vertonen op of ga je met ze praten op zoek naar de oorzaak?
Een psychose, dementie of iets simpels als een blaasontsteking kunnen allemaal oorzaken zijn van verward gedrag op straat. De HvA ontwikkelt een module om zorgverleners te helpen bij de omgang met verward gedrag bij cliënten, want iedere oorzaak vergt een andere aanpak.
Rick Kwekkeboom, lectorEen lector doet praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek aan de hogeschool. Community Care, zegt dat de oorzaak van het gedrag van groot belang is voor het behandelplan. ‘Ouderen met een blaasontsteking kunnen ook verward gedrag vertonen. Zorgverleners denken soms dat de ouderen dement zijn en behandelen dan ook vanuit dat idee. Terwijl antibiotica net zo goed zou werken.’
Verandering in de zorg
In de zorg is de opvatting over mensen die verward gedrag vertonen veranderd. Lange tijd waren zorgverleners van mening dat mensen die zich verward gedragen het best in een professionele zorginstelling konden verblijven. Hierdoor waren er in de stad relatief weinig mensen die verward gedrag vertoonden.
Nu heerst er de opvatting dat opsluiten in een instelling niet per definitie beter is. Het verwarde gedrag is daardoor steeds meer zichtbaar in de stad, vertelt Kwekkeboom. Maar is er ook sprake van een toename van personen die zich verward gedragen? Kwekkeboom denkt dat verward gedrag vooral meer aandacht krijgt in de samenleving en dat veel mensen niet goed weten hoe ze ermee om moeten gaan.
‘Kwekkeboom, wakker worden. Verwarde mensen moeten opgesloten worden!’
‘Toen ik onlangs een tweet plaatste over deze module, reageerden sommige mensen daar heftig op,’ zegt Kwekkeboom. ‘Zo van: “Kwekkeboom, wakker worden. Verwarde mensen moeten opgesloten worden!” Ik geloof daar niet in. Laatst stond ik in de rij bij de supermarkt toen een man voor mij overprikkeld raakte. Je kan dan meteen een politiewagen met gierende banden laten komen, of je kan met die man in gesprek gaan over wat er precies aan de hand is.’
Mensen weten vaak niet wat ze moeten doen aan verward gedrag en zijn bang dat ze het verkeerde doen. Kwekkeboom weet dat uit eigen ervaring: ‘Jaren geleden zat ik in de trein toen een man opstond en heel hard tegen de ramen en deuren ging bonken. Iemand anders zorgde er toen voor dat de man weer rustig werd. De hele coupé zuchtte van opluchting. Mensen worden simpelweg niet geboren met de kennis van hoe om te gaan met verward gedrag, dat moeten we leren.’
‘Mensen weten vaak niet wat ze moeten doen aan verward gedrag’
Verward gedrag
In de module staat verward gedrag centraal en zal niet gesproken worden over ‘verwarde personen’. Verwarde personen impliceert volgens Kwekkeboom namelijk dat de persoon in de kwestie de hele dag door warrig en niet aanspreekbaar is, terwijl verward gedrag gaat om een momentopname. ‘Blijven discussiëren over hoe we dit soort gedrag omschrijven is belangrijk,’ vertelt Kwekkeboom. ‘Een respectvolle benadering, die begint bij een respectvolle term, is van groot belang voor het weer uit de war raken van de persoon in kwestie.’
De Faculteit Maatschappij & Recht en de Faculteit Gezondheid gaan samen met de GGD, het Leger des Heils, Cliëntenbelang, de politie, wijkverpleging en ervaringsdeskundigen om de tafel om te bekijken wat zij de studenten gaan leren. Bijzonder is dat de HvA ook gaat samenwerken met ROC-scholen, zodat studenten van het mbo, hbo en de associate degreeEen associate degree is een onderdeel van een hbo-bacheloropleiding. Het niveau ligt tussen mbo niveau 4 en hbo-bachelor Ervaringsdeskundigheid in de zorg deze module kunnen volgen.
Bovendien hoopt Kwekkeboom dat er in de toekomst ook cursussen in buurthuizen worden georganiseerd over verward gedrag. ‘Dat zou toch perfect zijn? Dan kunnen buurtbewoners, bij wie verward gedrag in de wijk vaak voorkomt, leren hoe zij ermee om kunnen gaan.’
