Moorman over studeren met een lege beurs: ‘Het beperkt je perspectief’
Studenten, docenten en onderzoekers van de HvA kwamen 3 februari bijeen om te praten over studenten met geldzorgen. Armoede-wethouder Marjolein Moorman sloot aan. Wat kan de HvA doen om armoede te herkennen en deze jongeren te helpen? ‘Vraag door.’
‘Gisteren werkte ik een extra dienst terwijl ik eigenlijk moest leren.’ Studenten, docenten en onderzoekers van de HvA kijken naar de rug van een jongen, gehuld in een hoodie, op een groot scherm in het auditorium van het Benno Premselahuis. De woorden worden uitgesproken door een HvA-student die de zaal vertelt over zijn geldzorgen. ‘Mijn moeder zit in de ziektewet en ik betaal mee aan de vaste lasten’, zegt hij anoniem.
Anoniem want er heerst schaamte, leggen de leden van Diversity hub - organisator van de bijeenkomst - uit. En daar willen zij het deze middag over hebben: hoe kan een onderwijsinstelling als de HvA armoede onder studenten herkennen en hen daarbij helpen? Want geldproblemen in het hoger onderwijs zijn er, ook al zijn ze niet altijd zichtbaar.
Zo weet een op de drie studenten niet hoe hoog zijn of haar studieschuld is. En die studieschuld, van alle studenten bij elkaar, bedraagt 24,4 miljard euro. Weer een op de drie studenten komt regelmatig geld tekort en 40 procent van deze jongeren heeft de afgelopen tijd rood gestaan, een betalingsregeling getroffen, of een brief van een deurwaarder ontvangen.
Een op de drie studenten komt regelmatig geld tekort
‘Serieuze cijfers’, noemt PvdA-wethouder Marjolein Moorman (Onderwijs, Jeugd en Armoede) deze. Moorman wijst de zaal op het Nederlandse woord ‘schuld’. Dat suggereert dat het hebben van een schuld je eigen schuld is. ‘En dat levert schaamte op’, zegt de auteur van het boek Rood in Wassenaar. Het boek waarin Moorman schrijft hoe ze de financiële schuld van haar ouders erfde tijdens haar studententijd. ‘Het maakt dat ik panisch over schulden ben’, aldus de wethouder.
Studentenwelzijnsenquête
‘Armoede is veel meer dan een financiële beperking. Het beperkt je perspectief en het beperkt de inschatting die je maakt van je eigen kansen.’ Volgens Moorman is bewustwording cruciaal: ‘begrijp dat de financiële stress alles bepalend is voor iemands studiesucces’.
Dat beseft Jopie Nooren, bestuursvoorzitter van de HvA: ‘de HvA meet daarom nu ook de financiële stress met de jaarlijkse studentenwelzijnsenquête’. De voorzitter ziet dat veertig procent van de HvA-studenten eerstegeneratiestudent is. Wat volgens haar ook iets zegt over de inkomenspositie van hun ouders. ‘We herkennen het probleem en de onzekerheid die daarbij komt kijken.’
De uitdaging voor docenten en studieloopbaanbegeleiders is, om te onderzoeken waarom een student kampt met motivatieproblemen. Dat stelt docent en onderzoeker Aisa Amagir. ‘Voorheen dacht ik ook wel eens dat studenten veel geld wilden verdienen om lekker uit te kunnen gaan. Maar veel studenten hebben geen financieel vangnet of moeten thuis helpen rond te komen.’ Amagir verwijst naar de anonieme student.
Hoofdpijn
Vraag door en noem de financiële zorgen misschien geen armoede, zijn tips van de sprekers die deze middag debatteren in het kader van diversiteit. Studentendecaan Dinant Leegstra wil daar nog iets aan toevoegen: ‘studenten in financiële nood kunnen moeilijk keuzes maken, doen minder kennis op en komen vast te zitten. Wij als kennisinstelling zijn er om hen daarin te begeleiden. Wij moeten studenten kennis bieden.’
Dat is ook wat de anonieme student met schulden graag wil: ‘het tempo op de hogeschool ligt hoog. Het helpt als ik ergens terecht kan met mijn hoofdpijn en stress, want in de klas wordt dit onderwerp eigenlijk nooit besproken.’