Krijgen Amsterdamse studenten alsnog energietoeslag? ‘Goed gevoel over rechtszaak’
Dinsdag moest de gemeente Amsterdam in de rechtbank verantwoorden waarom haar studenten geen energietoeslag krijgen. Juristenbureau Legal Advice Wanted, die de studenten bijstaat, heeft een goed gevoel over de zaak. ‘Vanuit alle hoeken in het land wordt naar deze uitspraak gekeken.’
Het afgelopen jaar kwamen, onder meer door de oorlog in Oekraïne, veel mensen letterlijk in de kou te staan. Door de prijsstijgingen kwamen ze in financiële nood. De regering besloot voor de lage inkomens een energietoeslag in te stellen van 1.300 euro. Maar studenten werden van deze regeling uitgezonderd. Hun woonsituatie zou te divers zijn, vond het Rijk.
Daar liet een Nijmeegse student het niet bij zitten en hij spande met succes een zaak aan tegen zijn gemeente. Hij voelde immers net zo goed de gevolgen van de gestegen energielasten in zijn portemonnee. In navolging van deze zaak zijn nu de ogen gericht op Amsterdam. Hier stond dinsdagochtend een student tegenover de gemeente Amsterdam. Jurist Robin Bosch van Legal Advice Wanted, die namens de studenten de zaak aanspande, was erbij.
Waarom is volgens jullie de argumentatie van het Rijk niet logisch?
‘We volgen de gemeente en de redenering van het Rijk in die zin dat studenten inderdaad divers kunnen wonen. Maar we volgen niet de gedachtegang dat ze daardoor geen hogere energierekening hebben. Of een student nu in een studio woont of samen met drie huisgenoten: ook zij hebben last van hogere energielasten. Er bestaat niet zoiets als een studentenuitzondering bij een energiemaatschappij als Oxxio. Was het maar waar.’
Hoeveel studenten vertegenwoordigen jullie?
‘Landelijk vertegenwoordigen we zo’n tienduizend studenten. Dat betekent dat we zo’n zestig rechtszaken zullen aanspannen in verschillende gemeenten. In Amsterdam alleen al staan we tweeduizend studenten bij. De zaak van vanmorgen diende bij de bestuursrechter bij een meervoudige kamer. Dit betekent dat drie rechters zich over deze zaak zullen buigen. Dat doen ze vaak bij de meer complexe zaken, die een groot maatschappelijk belang hebben.’
Waarom is deze uitspraak in Amsterdam zo belangrijk? Er is toch ook al uitspraak gedaan in Nijmegen?
‘Dat klopt. Maar na de zaak in Nijmegen heeft het Rijk een aanpassing gedaan in de argumentering waarom het gerechtvaardigd zou zijn om studenten uit te sluiten. De bewindslieden gingen ervanuit dat deze rechtvaardiging zo voldoende zou zijn. Gemeenten konden daarom doorgaan met studenten de energietoeslag ontzeggen. Wij zijn het even goed niet eens met de aangepaste rechtvaardiging. En dus besloten nogmaals een zaak aan te spannen.’
‘Deze zaak in Amsterdam is belangrijk omdat een op de zes studenten in Amsterdam woont. Ook doen dus drie rechters een uitspraak, dat is vrij uitzonderlijk. Daarom wordt er vanuit alle hoeken van het land gekeken naar deze uitspraak. Als er nu opnieuw wordt geoordeeld dat de rechtvaardiging niet houdbaar is, komt de teller op drie: de zaak in Nijmegen heeft zo geoordeeld, de Raad van State ook en dan nu mogelijk de meervoudige Kamer in Amsterdam.’
‘We hebben eind maart opnieuw eenzelfde rechtszaak en een week later nog één’
Wat voor gevoel hebben jullie na vanmorgen?
‘Een goed gevoel. Er vielen af en toe in de zaal stiltes aan de zijde van de gemeente, als de rechter enkele vragen stelde. Dat was wel pijnlijk. Ik wil niet al te ver vooruitlopen op de zaak, maar we kijken er met een goed gevoel op terug.’
Hoe nu verder?
‘Op 14 maart doet de rechter mondelinge uitspraak. Dat zegt ook wel iets over het maatschappelijk gewicht van de zaak, want normaal gesproken wordt de uitspraak gepubliceerd en partijen iets eerder op de hoogte gesteld. In de week van 21 maart voeren we opnieuw een rechtszaak tegen de gemeente Amsterdam, en een week later weer. We spannen steeds individuele zaken aan over hetzelfde punt: de uitsluiting van studenten van de energietoeslag.’
‘Maar we nemen nu eerst even rust. We hebben de afgelopen vijf maanden keihard gewerkt, zo’n tachtig uur in de week, met en voor de studenten. We hebben onze reguliere werkzaamheden op pauze moeten zetten. Dit is een moment om even pauze te nemen, voor we straks weer in de rechtszaal moeten verschijnen.’