‘De incidenten in Leiden, Purmerend en op de HvA werd wrijven in een vlek’
Rosa Tromp
Naast overtuigd twijfelaar is Jacob Eikelboom docent bij de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening. Elke twee weken schrijft hij een column over het verwarrende leven op en rond de hogeschool. ‘De wens ‘leven en laten leven’ neigt naar leven in hokjes en hokjes zijn saai.’
Onlangs werden uit het gemeentehuis van Purmerend kunstwerken verwijderd, schilderijen van lokale vrouwen, inclusief hun borsten. Volgens de gemeente gaven de afbeeldingen bezoekers een ongemakkelijk gevoel. Het deed mij denken aan de borstengate op de HvA een paar jaar terug.
Op de cover van het studentenmagazine prijkten blote borsten van een student onder de kop Gewoon borsten. De HvA liet de magazines preventief verwijderen. Het zou ongemak opleveren bij bezoekers. Daarmee bevestigde de HvA de stelling van de student in hetzelfde magazine, namelijk dat het vrouwelijk lichaam geseksualiseerd wordt. Als reactie op de censuur deelde betreffende student de magazines eigenhandig uit op de Amstelcampus, met ontbloot bovenlijf, net zoals mannen bij warm weer.
De universiteit van Leiden had recent te maken met een gelijksoortig ongemak over een afbeelding. Er werd een schilderij verwijderd omdat een medewerker aanstoot nam aan een afbeelding van rokende mannen. Het gif van het patriarchaat en van de sigaret verdiende geen plek aan de muur. In Purmerend, op de HvA en in Leiden lag het voornaamste ongemak niet bij de bezoeker en de kijker, maar bij het annuleren zelf. Het werd in alle gevallen wrijven in een vlek.
‘Ik ben altijd op mijn hoede als iemand tegen mij zegt respect te hebben’
Deze incidenten schoten door mijn hoofd toen ik wensen voor het nieuwe jaar probeerde samen te vatten, zonder een vlek te veroorzaken. Ik wens iedereen keuzevrijheid toe en onafhankelijkheid en een sprekend hart en een luisterend oor en een prikkelend en uitdagend leven en daarbij behorend onderwijs. Dat is een hele mond vol. Hoe vat ik dat nu samen tot één mooie wens voor 2023, zonder iemand het gevoel van ongemak te bezorgen?
Leven en laten leven in 2023? Op zich een mooi uitgangspunt. Maar net als bij tolerantie, een uitgehold begrip, loert hier desinteresse in elkaar om de hoek. Jij gaat jouw gang, ik de mijne en verder hebben we niets met elkaar van doen, maar stiekem vinden we wel iets van elkaar. Dat neigt naar leven in hokjes en hokjes zijn saai. En hoe bied je vanuit leven en laten leven een luisterend oor? Hoe prikkel je de ander en daag je de ander dan uit?
Een respectvol 2023? Ik ben altijd op mijn hoede als iemand tegen mij zegt respect te hebben voor opvatting x of groep y. Regelmatig volgt er dan een ‘maar’. Respect is een gemakzuchtig woord om neerkijken op een ander of om afkeer te verbloemen. Respect heb je en toon je, in daden en niet met de mond. Dus als wens in woorden valt die af.
Een intrinsiek vrij 2023? Je vrij voelen van binnenuit, onafhankelijk van de ander. Een vrijheid die niet doet aan schaamte, annuleren of censureren. De vrijheid te denken wat je wil denken. De vrijheid om te twijfelen aan je eigen denken. De vrijheid om te zijn wie je bent. De vrijheid als drijfveer voor jouw keuzes komend jaar. Een vrijheid die niet afhankelijk is van extrinsieke factoren zoals vrouwenborsten, rokende mannen of ander moreel ongemak dat je vast tegenkomt in 2023. Niets kan op tegen je vrij voelen van binnenuit.
Ja, dat wordt hem. Ik wens iedereen op de HvA en daarbuiten een maximaal vrij 2023.
