Eerste hulp bij … freelancen: hoe begin je voor jezelf?
Pixabay
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: eerste hulp bij freelancen. Want hoe doe je dat, beginnen voor jezelf?
Je bent klaar met je studie, waarin je een hoop hebt geleerd en je wilt eigenlijk wel voor jezelf beginnen. Lekker je eigen uren bepalen en op jouw voorwaarden werken, dat zie je wel zitten. Maar hoe begin je?
We legden de vraag voor aan Krisja Abelman, die startende ondernemers coacht en ook werkt bij de minor Ondernemerschap op de HvA. Het allerbelangrijkste is: bereid je goed voor. Abelman geeft negen tips hoe jij straks succesvol als zelfstandige ondernemer je eigen boterham kunt verdienen.
‘Spar met je omgeving over je product of dienst’
1. Denk na over wat voor freelancer je wilt zijn
Is je nieuwe onderneming bedoeld als bijbaan of wil je ervan kunnen leven? Denk na over het doel waarom je ondernemer wilt worden, zegt Abelman, en wat voor soort ondernemer je dan wilt worden. ‘Wil je een product verkopen, een dienst aanbieden, of ga je via een zzp-platform als Temper aan de slag?’
Kost je onderneming je meer dan dat het je oplevert, dan is het geen baan maar een hobby, zegt Abelman, dus denk daar goed over na. En bedenk waar je in uitblinkt. ‘Iemand wordt klant omdat hij geen zin of tijd heeft om het zelf te doen of het zelf niet kan. Denk aan een trui: ga je die zelf breien, of heb je er geld voor over die in de winkel te kopen? Zo werkt het ook met jouw product of dienst: waar is behoefte aan?’
‘Volg een cursus bij de Kamer van Koophandel, die biedt veel kennis’
2. Bereid je goed voor
Om uit te vogelen of je inderdaad een gat in de markt gevonden hebt, moet je je daarna goed voorbereiden. Een instrument daarvoor is het Waarde Propositie Canvas, waarmee je in kaart brengt wat de klant van jou wilt en wat jij die persoon te bieden hebt.
‘Een andere goede tip is een cursus volgen bij de Kamer van Koophandel’, aldus Abelman. ‘Die biedt sowieso veel kennis en twee keer per jaar een startersdag aan.’ Een laatste tip is om veel met je omgeving te sparren over je product of dienst. ‘Zo kun je het idee blijven aanscherpen, tot het goed genoeg is.’
Daarnaast moet je ook in de cijfers duiken, adviseert Abelman. ‘Kan het uit, om voor mezelf te beginnen? Hoeveel klanten heb ik nodig om rond te kunnen komen?’
3. Ga op zoek naar klanten
Goed, je hebt je goed voorbereid, je hebt nagedacht over wat je wilt en kunt verkopen, en je hebt berekend wat je moet verdienen om rond te kunnen kopen. De volgende stap: zorg dat je klanten krijgt. ‘De eerste stap: kijk wie je al kent en wie je kan helpen, adviseert Abelman. ‘Oftewel, breng je netwerk in kaart. Je kent meer mensen dan je denkt: je docent, je oude stagebegeleider of iemand van je bijbaan kan je misschien verder helpen. Iedereen kent wel weer iemand die wellicht iets voor je kan betekenen.’
‘De baas betaalt je niet door als je ziek bent of op vakantie gaat, want die baas ben je zelf’
4. Bepaal je prijs
Je werkt natuurlijk niet voor niets. Daarom is het heel belangrijk je tarief te bepalen. Dat kan door bijvoorbeeld eens rond te vragen aan mensen in jouw branche wat zij vragen. Maar je kunt ook een rekentool gebruiken, zoals deze van de KvK. Let op: in de meeste beroepen moet je btw heffen over je diensten. Sommige diensten zijn vrijgesteld. Een lijst daarvan vind je hier.
Hou er in je uurtarief rekening mee dat je als ondernemer bepaalde dingen zelf moet betalen, adviseert Abelman ‘Je pensioen bijvoorbeeld, of verzekeringen.’ De baas betaalt je niet door als je ziek bent of op vakantie gaat, want die baas ben je zelf. Zorg er dus voor dat je dergelijke overwegingen doorrekent in de omzet die je nodig hebt om rond te komen.’
5. Stel een offerte op
Als je je prijs hebt bepaald, is het handig alvast een offerte te maken: een voorstel met daarop afspraken en de prijs van je product of dienst aan de klant. ‘Denk na over hoeveel tijd het je kost om het product of de dienst te leveren’, zegt Abelman. ‘Zet die afspraak op papier in je offerte, samen met de prijs die je rekent. Dit is het formele voorstel aan de klant, waarmee hij dan al dan niet mee akkoord kan gaan.’
6. Schrijf je in bij de KvK
Het moment is eindelijk daar om je bedrijf officieel te maken: je gaat je inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK), waar alle bedrijven worden geregistreerd. De inschrijving duurt maar vijf minuutjes en kost 51,95 euro. Het is handig om je in te schrijven op het moment dat je offertes gaat versturen, zegt Abelman. ‘Op dat moment heb je je voorwerk gedaan en is het vrij duidelijk dat er inkomsten gaan binnenkomen.’
Om de inschrijving definitief te maken moet je daarnaast langs bij de KvK. Op die dag ontvang je je KVK-nummer en een btw-nummer. Met dat laatste nummer kunnen je klanten je opzoeken en checken of je wel een serieus bedrijf bent.
‘Tarieven voor freelancers liggen hoger juist omdat je zelf je pensioen en verzekeringen moet betalen’
7. Maak een factuur
Hoera, de opdrachten zijn uitgevoerd en het einde van de eerste klus nadert. Dat betekent: facturen versturen. Maar wat zet je daar op? Online vind je verschillende voorbeelden hoe je een factuur in Word of Excel kunt maken. In elk geval moeten er een aantal dingen op vermeld staan, dus zorg dat je dat niet vergeet. Je KvK- en btw-nummer bijvoorbeeld.
Maar ook je factuurnummer, zodat de Belastingdienst weet dat je niet zwart werkt én je de factuur in je eigen administratie terug kunt vinden. Ook verplicht zijn adresgegevens van jezelf en de klant, het werk dat je hebt verricht op welke datum, en uiteraard de kosten. Deze kun je opsplitsen in subtotaal (zonder btw) en eindtotaal (met btw).
8. Heb je administratie op orde
‘Zorg dat je je administratie op orde hebt’, tipt Abelman. ‘Regel je btw goed, bijvoorbeeld. Oriënteer je op een goed boekhoudprogramma, of neem eventueel een boekhouder in de arm die je facturen of je inkomstenbelasting regelt. Maar zorg dat je zelf goed zicht houdt over je eigen administratie: want je bent zelf altijd verantwoordelijk, al besteed je het uit.’
9. Denk na over je pensioen (ja, júist als je 20 bent)
Het klinkt nog ver weg, maar het is zeker iets om alvast over na te denken: geld voor je oude dag. Abelman: ‘Pensioen bouw je op in kleine stapjes. Dat betekent dat als je er pas over nadenkt als je halverwege de veertig bent, je minder tijd hebt die stappen te maken. Dus begin als je twintig bent.’ Tarieven voor freelancers liggen hoger juist omdat je zelf je pensioen en verzekeringen moet betalen, zegt Abelman. ‘Het is dus heel verleidelijk dat niet te doen zodat je meer geld overhoudt, maar zorg dat je geld opzijzet. Juist over tien jaar, als je misschien een gezin hebt, is het nog lastiger om geld opzij te zetten voor je pensioen.’
