‘Praten over je mentale gezondheid moet zo normaal worden als tandenpoetsen’
Lieke Boot is sinds augustus het nieuwe afdelingshoofd studentenwelzijn. Hoe gaat het volgens haar nu met studenten? En wat kan de HvA nog meer doen om stress bij ze weg te nemen? Hulp bieden is niet genoeg, denkt Boot: ‘We moeten klachten ook proberen te voorkomen.’
Hoe dealde zij zelf vroeger eigenlijk met stress, angst of onzekerheid? ‘Oh, ik vroeg nooit om hulp’, glimlacht Lieke Boot (42). ‘Ik dacht namelijk altijd dat ik het allemaal zelf moest doen. Dat ik en niemand anders verantwoordelijk was voor mijn succes.’
Een slecht advies, vertelt ze er meteen maar bij. ‘Want je moet juist hulp vragen als student en je gevoelens delen als je ergens mee zit. Dat is de gezonde mind-set en zou veel meer moeten gebeuren.’
Als het nieuwe afdelingshoofd studentenwelzijn probeert Boot studenten vanuit de HvA zo goed mogelijk hulp te bieden, waar ze ook maar mee zitten. Dat is een uitdaging, zo ziet ze. Want corona lijkt dan wel zo goed als achter de rug, met veel jongeren gaat het nog altijd niet goed. ‘En daar hebben ze alle reden toe’, vindt Boot.
Zie je op het gebied van studentenwelzijn een belangrijke uitdaging voor de HvA?
‘Wat me trok aan de HvA, is dat er hier echt veel in studentenwelzijn wordt geïnvesteerd. De krachten zijn goed gebundeld: er zijn psychologen, studentenartsen, begeleiders, noem maar op.’
‘Maar op het gebied van preventie doen we eigenlijk nog weinig. De vraag is: kunnen we mentale problemen onder studenten ook voorkomen, in plaats van dat we alleen hulp bieden als die problemen er al zijn? Daar is nog veel te winnen, denk ik.’
‘Wat je eigenlijk wil, is dat de HvA een omgeving biedt waarin de student gezond blijft. Goed, studenten creëren natuurlijk ook veel druk op zichzelf, bovendien kun je als hogeschool niet aan alle knoppen draaien. Maar ik denk dat er wel manieren zijn om die omgeving meer te creëren.’
Heb je een paar voorbeelden van hoe je dat zou kunnen doen?
‘Neem het zogeheten Mindfulnest, waarvan er binnenkort een in het Jakoba Mulderhuis wordt geplaatst. Stel je een soort groot ei voor, waarin je als student kunt plaatsnemen. En in dat ei ben je even helemaal afgesloten van de campus: het is een ruimte om even te ontprikkelen, als het ware. Zoiets draagt bij aan een gezonde omgeving.’
‘We hebben al meer dan tweehonderd aanmeldingen voor de studentenpsycholoog’
‘We proberen studenten ook meer op afstand te helpen. Dat doen we met behulp van de zelfhulpmodules van Stichting Mirro. Daarin kun je als student anoniem invullen hoe het met je gaat, ook studiegerelateerd. Zo’n programma is laagdrempelig en biedt een stappenplan om jou wat verder te helpen als je daar behoefte aan hebt.’
Je bent natuurlijk nog maar een paar maanden bezig. Maar zie je al prangende signalen dat het momenteel niet goed gaat met HvA-studenten?
‘Het beeld hier bevestigt wat ik al wist: veel studenten hebben hulp nodig. Zo zit er sinds september een studentenpsycholoog op elke HvA-campus. Ik kan je vertellen dat al meer dan tweehonderd studenten zich daarvoor hebben aangemeld. Dat cijfer zegt ons dat studenten ons in ieder geval weten te vinden, dat is positief. Maar het toont toch vooral dat het nog niet goed met HvA-studenten gaat. Dat baart zorgen.’
‘Zulke studenten hebben vaak faalangst, kunnen moeilijk omgaan met stress en dat gaat dan gepaard met een laag zelfbeeld. Hoe het er nu voor staat? Het is nog wat vroeg voor conclusies. We hebben in november weer een enquête uitgezet over studentenwelzijn. Zodra die resultaten binnen zijn, weten we beter waar studenten momenteel mee zitten en precies behoefte aan hebben.’
Denk je eigenlijk dat studenten minder weerbaar zijn dan vroeger, als je dat vergelijkt met je eigen studententijd?
‘Kijk, vooropstaat dat studenten alle reden hebben om zich gestrest en... nu moet ik het netjes zeggen: gedupeerd te voelen. Ze kunnen geen huis kopen, zitten jarenlang aan een studieschuld vast, hebben net twee jaar corona in de benen en nu zitten veel studenten ook nog eens in financiële problemen. De overheid houdt maar weinig rekening met ze. Ik zou daar ook niet vrolijk van worden.’
‘Deze generatie heeft alle reden zich gedupeerd te voelen, maar is ook minder weerbaar dan vroeger’
‘Tegelijkertijd merkte ik in mijn tijd als docent bij Inholland al wel dat studenten soms echt minder weerbaar zijn. Dit is toch de generatie die is opgevoed door de zogeheten curlingouders: ouders die constant het straatje van hun kinderen hebben zitten schoonvegen. Die bijvoorbeeld meekwamen bij docentgesprekken, om het woord te voeren namens de student.’
‘Zulke studenten hebben niet geleerd dat het oké is om fouten te maken. Dat je je soms slecht kunt voelen. Daar zijn ze heus sterk genoeg voor, maar het is lastig je dat te realiseren, als je door je ouders nooit op zware periodes bent voorbereid. Tegen die studenten zeg ik: praat erover, want je hoeft je echt niet over negatieve gevoelens te schamen.’
Hoe zorg je dat je zo'n open cultuur creëert als HvA?
‘Dit is zeker iets waar ik met de HvA aan wil werken. Nu proberen we het onderwerp mentale gezondheid op de kaart te zetten met posters op de campus of digitale nieuwsbrieven, maar daarmee bereiken we toch maar een select groepje studenten. Er is directer contact nodig.’
‘Persoonlijk denk ik dat we veel kunnen winnen met ouderwetse mond-tot-mondreclame. Als je bijvoorbeeld een docent hebt die een student erop wijst dat je terechtkunt als je ergens mee zit, dan heb je als HvA echt goud in handen. Iedereen heeft daar zijn rol in te spelen, ook de medewerker, ook de hogeschoolbestuurder. Een student die ik laatst sprak, verwoordde het wel treffend: praten over je mentale gezondheid zou zo normaal moeten worden als tandenpoetsen.’