Twitter is van Elon Musk: slecht nieuws, vindt ‘internetpionier’ Marleen Stikker
Pixabay / Raphael Silva
Nu miljardair Elon Musk dan toch Twitter heeft overgenomen, stappen veel gebruikers over naar het alternatief Mastodon. Marleen Stikker, Professor of Practice op het gebied van digitalisering, legt uit waarom: ‘Elon Musk is de laatste mens ooit die ik zal vertrouwen.’
De kogel is na maanden door de kerk: de rijkste man ter wereld heeft Twitter gekocht voor een slordige 44 miljard euro. Het nieuws zorgt direct voor onrust. Niet in de laatste plaats omdat Musk meteen de top van het bedrijf ontslaat en kort daarna een complottheorie in het rond tweet.
Veel gebruikers besluiten daarop op zoek te gaan naar een alternatief voor Twitter, zoals het platform Mastodon. Marleen Stikker, professor of practice op het gebied van digitalisering en directeur van Waag Futurelab, is al langere tijd actief op dat platform. Ook andere HvA’ers zien de overname van Musk als het goede moment om de overstap naar Mastodon te maken.
Volgens Stikker is het platform Mastodon een goed voorbeeld van een zogenoemde fediverse, oftewel, een combinatie van federation en universe. Zo’n fediverse bestaat uit verschillende netwerken die onafhankelijk zijn, maar wel met elkaar kunnen interacteren.
Een groot verschil dus met Twitter. Dat platform wordt juist centraal aangestuurd, door het bedrijf dat erachter zit. Dat zorgt ervoor dat gebruikers zeer afhankelijk zijn van de beslissingen van hogerop.
Stikker: ‘De oorsprong van het internet is ook federatief. Het is een historische misser dat we voor alle communicatieapps een centraal platform gekozen hebben, zoals Twitter of Facebook.’
Hoe erg is het dat Elon Musk eigenaar is geworden van Twitter?
‘Het probleem met Twitter was al dat het in handen is van een bedrijf, dat bepaalt voor iedereen in de wereld wat er wel en niet gezegd kan worden (zie kader). De komst van Elon Musk maakt dat probleem nog groter. Nu is het niet één bedrijf, maar één man die bepaalt.’
‘Musk is grillig en onvoorspelbaar. En hij heeft de reputatie dat hij zich inlaat met desinformatie, zoals zijn tweet over de samenzweringstheorie al toonde. Het effect van die onvoorspelbaarheid is dat Twitteraars allemaal proefkonijnen zijn geworden in zijn wereld. Dat is heel erg ongemakkelijk.’
Wat betekent deze overname voor onderzoekers en docenten, die actief zijn op Twitter?
‘Twitter kan nu van alles gaan worden. Daar kunnen we niets tegenin brengen. Het enige wat we in stelling kunnen brengen is de Europese wetgeving. Het is zo merkwaardig, dat we het gevoel hebben zo weinig te kunnen doen en dat accepteren. We zijn een soort gevangen geraakt in het platform. Het kan pijnlijk zijn als je veel mensen volgt of veel volgers hebt, om dan afscheid te nemen. Maar er zijn andere opties, zoals Mastodon. Ik heb in elk geval totaal geen zin om afhankelijk te worden van Elon Musk. Hij is de laatste persoon die ik ooit zal vertrouwen.’
Wat is Mastodon precies en waarom zouden we moeten overstappen?
‘Mastodon is een berichtenapp, net zoals Twitter. Je volgt, je hebt volgers en je kunt gebruikmaken van hashtags. Het grote verschil met Twitter is dat Mastodon gebruikmaakt van servers, waar je lid van kunt worden. Denk bijvoorbeeld aan Mastodon_NL. Per server worden regels opgesteld. Het interessante aan Mastodon is dat deze regels niet centraal worden bedacht zoals bij Twitter, maar dat die regels per server kunnen verschillen.’
Ook Geleyn Meijer, rector van het College van Bestuur van de HvA, is overgestapt (tekst loopt door onder Tweet).
‘Wanneer je lid wordt van meerdere servers, kan het dus zo zijn dat je je aan verschillende regels moet houden. Andere gebruikers kunnen checken of jij je aan de spelregels houdt. Dat heeft twee grote voordelen: niet één persoon of bedrijf bepaalt waar jij je aan moet houden. En gebruikers kunnen zelf over de regels meepraten. Dat maakt communicatie makkelijker, bijvoorbeeld wanneer je het niet eens bent met die regels.’
‘In tegenstelling tot Twitter, verdient het platform Mastodon niet aan het rondpompen van narigheid’
‘Achter Mastodon zit bovendien geen financieel verdienmodel. Het maakt geen gebruik van algoritmes, zoals Twitter doet. Het platform verdient dus niet aan het rondpompen van narigheid. We zijn wat dat betreft ook veel te gemakzuchtig geweest als wereldbevolking. Wat we aan informatie binnenkrijgen op social media, dat hebben we voortdurend aan de grote bedrijven in Silicon Valley uitbesteed. Terwijl er dus ook alternatieven bestaan, zoals Mastodon. Deze alternatieven zijn er ook voor apps zoals Google Docs, bijvoorbeeld.’
Moeten we ons sowieso niet wat meer losweken van sociale media?
‘Wat onze verslaving in de hand werkt, zijn de algoritmes, die ons manipuleren. Het is de dopamine die we krijgen als iemand onze post liket of ons een berichtje stuurt. Als we de sociale media daarvan kunnen verlossen, zou dat al een hoop schelen.’
‘Geen internet is niet realistisch. Het is zo belangrijk om dingen op te zoeken en inzichten te vergaren. Internet is een essentieel onderdeel van ons leven. Maar het is wel nodig dat we minder gemanipuleerd worden. Zodat we het internet beter onder de knie krijgen.’
Vanaf 8 november start Marleen Stikker de online cursus ‘Samen repareren we het internet’. Aanmelden kan hier. Wil je overstappen op Mastodon? Bekijk hier de overstap-tips van Waag Futurelab.
