Alle bezwaren verzamelen: een dag op pad met de ombudsman
Maja de Goede | Saïd Krizi en de Ombudsman
Hij wordt vergeleken met de Rijdende Rechter: de rijdende ombudsman. Met zijn blauwe auto, de Ombulance, trekt de ombudsman de regio in om te horen of mensen klachten hebben over hun gemeente. HvA-docent Saïd Krizi ging met hem mee. ‘Ik gebruik dit voor mijn lessen.’
‘Kent u de ombudsman?’ Saïd Krizi loopt over de markt op de Rozengracht in Zaandam. Hij spreekt een vrouw aan die met wat moeite een bos tulpen in haar boodschappentas stopt, en laat haar een flyer zien. ‘Nooit van gehoord’, zegt de vrouw van middelbare leeftijd. Ze pakt de flyer wantrouwend aan en kijkt naar het gezicht van Munish Ramlal, die op de folder staat afgebeeld. ‘Hij is de lokale ombudsman’, legt Krizi haar uit. ‘Hij is er voor u.’
Krizi is docent HBO-Rechten en loopt vandaag mee met Munish Ramlal, de ombudsman van de regio Amsterdam. Als ombudsman helpen Ramlal en zijn team mensen die problemen ervaren met hun gemeente: bij hem kun je gratis een klacht indienen en vragen om hulp. Bijvoorbeeld als je van loket naar loket gestuurd wordt en even niet meer weet waar je terecht kunt. ‘Veel mensen kloppen bij ons aan over de hoge energietarieven, over hun woning of met zorgklachten’, zegt Ramlal. ‘Zij voelen zich niet gehoord.’
Een voorbeeld van een klacht die de ombudsman recent kreeg, ging over jongerenwoningen. In de wet staat dat je voorrang krijgt op zo’n woning in jouw buurt als je jonger bent dan 28 jaar en ‘binding’ hebt met de gemeente waarin je wilt wonen. ‘Verbonden’ ben je volgens de wet als je zes jaar aaneengesloten in deze gemeente woont. ‘Een vaag begrip’, vinden ze bij de ombudsman. Want wat als je je hele leven in Amsterdam woont, maar je kort ergens anders woonde? Bijvoorbeeld voor je studie. Heb je dan minder binding met de plek dan iemand die er precies zes jaar woont? De ombudsman vraag het zich af.
Ombulance
Omdat relatief weinig mensen de ombudsman kennen, werd de Ombulance in het leven geroepen. ‘Ik wil door gemeenten rijden om te horen wat er speelt.’ In zijn blauwe auto rijdt Ramlal door Amsterdam-Zuidoost, Diemen, Almere, Amstelveen, Landsmeer en vandaag door Zaandam. ‘Zo leer ik de buurt kennen en de buurt mij.’
HvA-docenten kijken mee met voorbeelden uit de praktijk: ‘Die kunnen we gebruiken voor onze lessen’
Het is een interessant project voor de opleiding HBO-Rechten aan de HvA. Elke keer gaat er een andere docent mee de wijk in. ‘Zodat docenten voorbeelden uit de praktijk horen en die kunnen gebruiken voor hun les’, zegt Krizi. Ook krijgt hij zo een goed beeld van de manier waarop mensen tegen het systeem aanlopen. ‘Een aantal van mijn studenten zal later werken voor gemeenten. Goed dus om duidelijk te krijgen waarom een gemeente niet goed functioneert. Zodat ik mijn studenten daarover kan informeren.’
‘Laatste strohalm’
De Zaandammers op de markt vragen zich wel af of de ombudsman ook echt iets kan betekenen. ‘De ombudsman kan een laatste strohalm zijn voor de mensen die nergens anders meer terecht kunnen’, legt Krizi uit, terwijl hij het marktplein op kijkt. ‘De ombudsman kan iets aankaarten, de publiciteit opzoeken en gemeenten aanspreken op hun fouten.’
Krizi, de ombudsman en zijn team verzamelen na het uitdelen van de flyers voor de haringkraam. Terwijl Munish Ramlal een visje bestelt vraagt hij de man van de haringkraam of hij de ombudsman kent. ‘Nee, geen idee’, krijgt hij (weer) te horen. Ramlal legt rustig uit wie hij is en wat hij doet. De man voelt zich duidelijk gehoord en brandt los over parkeervergunningen. ‘We nemen het mee’, zegt Ramlal beleefd.
‘We verzamelen alle verhalen die we vandaag hoorden en gaan er morgen meteen mee aan de slag.’ Want voor elke klacht die de ombudsman krijgt zijn er ongeveer 99 mensen die geen klacht indienen, maar wel tegen hetzelfde probleem aanlopen. Ramlal: ‘Dat realiseren we ons goed.’
