Volgend jaar kun je ‘promoveren’ aan de HvA: hoe werkt dat?
Vanaf 2023 kunnen HvA-studenten na hun bachelor en master een nieuw traject volgen: die van de Professional Doctorate (PD). Wat is het precies en wat kun je ermee? Vijf vragen.
Bij de universiteiten is het voor sommige studenten een logische vervolgstap na hun master: een promotietraject, oftewel een PhD. Je doet vier jaar onderzoek naar een bepaald onderwerp, met als resultaat een proefschrift. Nadat je gepromoveerd bent mag je de titel van doctor (dr.) dragen.
Vanaf 2023 gaan hogescholen een soortgelijk traject aanbieden, die de naam Professional Doctorate (PD) krijgt. De HvA is een van de hogescholen die meedoet aan een pilot, om te kijken of zo’n traject bevalt en of er nog aanpassingen moeten worden gedaan. In totaal doen er landelijk zo’n 135 kandidaten aan mee. In januari zullen de eerste vijfentwintig starten.
1. Wat zijn PD’s?
Zoals gezegd staat de PD voor Professional Doctorate. We kennen allemaal in het hoger onderwijs de bachelors en de masters, en de PD is eigenlijk de volgende stap hierin. Met een moeilijk woord heet dat ‘de derde cyclus’, iets dat de universiteiten al van oudsher hebben. Hogescholen kenden zo’n derde cyclus nog niet, en met de PD zijn ze dat nu aan het ontwikkelen.
De PD is bedoeld voor studenten die al flink wat ervaring hebben opgedaan in hun master, of werknemers die graag onderzoek willen doen naar lastige problematieken. Het traject duurt drie tot vier jaar. ‘Het hangt af van de PD-kandidaat, hoeveel kennis en werkervaring de kandidaat al heeft’, zegt HvA-lector Harry van Vliet, betrokken bij het landelijke organisatie van de PD’s. ‘Het verschilt bovendien per domein. De bedoeling van de pilot is dan ook om onder andere te kijken of drie of vier jaar voldoende is.’
2. Wat kun je ermee?
Het onderzoek dat een hogeschool en bijvoorbeeld de lector doet, is veel meer gericht op de praktijk. Het is dus heel anders dan promoveren bij de universiteit, dat vaak veel fundamenteler is. De overeenkomst is dat kandidaten zowel bij de PD als de PhD leren om onderzoek te doen op hoog niveau. Alleen, de PD is veel praktischer: het is de bedoeling dat de opbrengsten van het onderzoek ook in de praktijk ontwikkeld, onderzocht en gebruikt gaan worden. Van Vliet: ‘Een voorbeeld: de energietransitie in een grote stad als Amsterdam is een complex probleem. Een interessante casus voor een PD, want je probeert concrete oplossingen te verzinnen. Bovendien ook interessant voor de gemeente, die vast graag meedenkt of meewerkt en de oplossingen later graag wil inzetten.’ Oftewel, vat Van Vliet nog even samen, ‘een PD is gericht op verandering bewerkstelligen, in plaats van uitsluitend kennis vergaren die later eventueel later nog nut kan hebben, zoals op de universiteit.’
‘Een PD is gericht op verandering bewerkstelligen’
3. Krijg je betaald als je een PD doet?
De kandidaten die nu meedoen aan de pilots krijgen in elk geval betaald. Hoe het er in de toekomst uit komt te zien, is nog niet helemaal duidelijk. Kandidaten kunnen op verschillende manieren instromen: vanuit een master, als medewerker van een hogeschool of als iemand van buiten de hogeschool. Wat als iemand vanuit een bedrijf een PD gaat doen? Behoudt diegene dan gewoon zijn salaris? Over zulke scenario’s wordt nu nagedacht. ‘Het is de bedoeling dat er veertig uur per week aan een PD gewerkt wordt, maar dat is wel bespreekbaar’, zegt Van Vliet. ‘In de zorg kan dat bijvoorbeeld lastig zijn. We werken nu met salarisschalen, afhankelijk van je ervaring, net als bij een ‘gewone’ werkgever. Een vetpot zal een PD niet zijn, maar het is ook een investering in jezelf.’
4. Krijg je een titel?
Voorlopig niet, zegt Van Vliet. ‘Eigenlijk mag een PD-traject ook geen promoveren heten, want dat is wat je bij de universiteiten doet en de term is voorbehouden aan de universiteit.’ Daarom ook de naam PD – het is een alternatief. ‘We moeten nog een ander werkwoord verzinnen, maar voorlopig noemen we het ‘het PD-traject’. Dat voelt nog wat onwennig, het moet er inslijpen. We zijn bezig om ook de naam ‘PD’ wettelijk te verankeren zodat het ook een beschermde titel wordt.’ En schrijf je wel een proefschrift dan, net zoals bij de universiteit? Dat kan. Maar het eindproduct zal meer een portfolio zijn, dat het niveau van de kandidaat moet aantonen. ‘Bij het domein van de kunsten zou bijvoorbeeld een tentoonstelling een onderdeel kunnen zijn van het portfolio’, zegt Van Vliet.
5. Moeten mensen niet lekker een master en een PhD gaan doen?
Dat kan, zegt Van Vliet. ‘Dat sluiten we ook niet uit. Het kan zelfs ook nog na je PD. Maar met een PhD kies je automatisch voor de wetenschappelijke en academische kant. Het is maar net wat je ambieert. Het is nu alleen zo dat als je wilt promoveren je wel naar de universiteit moet. Straks is er gewoonweg meer keuzevrijheid.’ Bovendien kun je nu nog niet in elke sector promoveren: wie bijvoorbeeld kunst of toerisme heeft gestudeerd, kan momenteel niet altijd aan de universiteit terecht. Deze mensen gaan nu naar het buitenland waar dat vaak al wel kan, aldus Van Vliet, maar die kunnen straks dan ook gewoon in Nederland terecht.
