De Digital Society School is gewoon begonnen
Daniël Rommens | Marco van Hout is een van de grondleggers van de Digital Society School
Diploma’s en echte studenten zijn er nog niet, maar ze zijn gewoon begonnen. De Digital Society School belooft totaal anders te worden dan alle opleidingen op de HvA. Medegrondlegger Marco van Hout legt het uit.
Wat als je trui gehackt wordt? Dit lijkt een bizarre vraag. Maar als je straks in een track, een soort hub, bij de Digital Society School (DSS) aan het stretchen bent, dan bedenk je waarschijnlijk een speculatieve oplossing voor het probleem dat nu nog niet bestaat, maar straks zeker gaat komen: #metoo op afstand via de tactile sleeve.
De onwerkelijke – en onbegrijpelijke – situatie die hierboven wordt geschetst is niet verzonnen. Hij komt van Marco van Hout, een van de grondleggers van de DSS, een nieuw onderwijsconcept van de HvA.
Marco, voordat je uitlegt wat de DSS is: een trui die je kunt hacken?!
‘Er is hier bij de HvA een tactile sleeve ontwikkeld, een mouw met een interface. Stel je voor dat je een trui hebt met zo’n mouw: ik raak mijn eigen trui aan, sensoren pikken dat op en die communiceren met een andere trui. Die geeft de aanraking dan aan de drager van die trui door en die persoon voelt zo mijn hand op zijn of haar arm.’
‘We gaan naar antwoorden zoeken voor vragen die nog niet bestaan’
En als je die trui hackt, dan krijg je een soort #metoo op afstand?
‘Nou, dat is een van de problemen waar we in de toekomst tegenaan kunnen lopen. De samenleving hobbelt steeds een beetje achter technologische ontwikkelingen aan. Doordat we digitaliseren, krijgen we te maken met nieuwe vragen. Ethische vragen, zoals die van de gehackte trui.’
Of Facebook en de privacyschending. Dat speelt nu al.
‘Klopt. Dat is precies het soort thema’s dat we bij de DSS willen aanpakken. Maar je wil die vraagstukken voor zijn. Dat betekent dat we echt speculatief aan het werk moeten gaan. We gaan antwoorden zoeken voor vragen die nog niet bestaan.’
Wat is de DSS?
‘We gaan mensen opleiden die de digitale transformatie kunnen vormgeven en begeleiden. Ze moeten vanuit verschillende disciplines naar vraagstukken kunnen kijken. Dus vanuit het perspectief van design, ethiek, ondernemerschap, psychologie. Ze moeten leiderschap tonen en meer kunnen dan alleen door een tech-bril naar de samenleving kijken.’
(De tekst loopt door onder de afbeelding.)
Multidisciplinaire superhelden?
‘Je ziet dat bedrijven dat soort bijvoeglijke naamwoorden gebruiken, omdat ze niet zo goed weten wat ze zoeken in nieuwe mensen. Superhero coding, zeggen ze bijvoorbeeld in de tech-hoek.’
Dat klinkt als een soort Steve Jobs. Wil jij de nieuwe Steve Jobs opleiden?
‘Liever een heleboel mensen die meer dienstbaar denken en werken. Bij de DSS willen we uitgaan van trends uit de samenleving. Steve Jobs was wat je noemt een genius designer. Die dacht helemaal vanuit zijn eigen idee, vanuit een soort ingevingen.’
‘Wij werken bijvoorbeeld samen met de Verenigde Naties. We willen namelijk helpen om de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen te bereiken. We gaan onze projecten allemaal in het licht van die doelen uitvoeren.’
‘Iedereen werkt met elkaar samen op basis van gelijkheid’
Mooi, maar hoe ga je dit bereiken?
Marco pakt een Scandinavisch opschrijfboekje, en een andere pen want de zijne doet het niet. Hij tekent een cirkel en daaromheen weer wat cirkels. (Let op, want hier komen de tracks en de hubs.)
‘We willen niet een opleiding zijn zoals andere opleidingen aan HvA. We bieden losse modules aan in plaats van een hele opleiding. De basis is een multidisciplinair team met onderwijskundigen, designers, business developers, eigenlijk alles. We zijn daardoor niet afhankelijk van andere afdelingen van de HvA, al werken we wel samen met de verschillende expertisecentra.’
‘Vanuit die basis ontwikkelen we tracks. Daarin worden thematisch gerichte projecten [dit zijn die hubs, red.] ontwikkeld, waarin studenten, docenten, onderzoekers en mensen uit bijvoorbeeld het bedrijfsleven met elkaar gaan samenwerken. Er zijn dus niet echt opdrachtgevers. Iedereen werkt met elkaar samen op basis van gelijkheid. Iedereen kan instromen: studenten vanuit elke opleiding op de HvA, maar ook professionals die zich willen heroriënteren.’
Samenwerken en gelijkheid. Dat klinkt niet als een klassieke leraar-leerlingverhouding.
‘We doen ook niet aan onderwijzen, maar aan stretching. Je daagt elkaar uit om verder te komen en na te denken.’
Marco en zijn team werken nu in Studio HvA. Een indruk van hun werkplek: er zijn studenten die naaien en solderen. Er zitten jongens met mutsen op – het is ruim twintig graden – die met elkaar over manieren praten om zo snel mogelijk hun ‘boxes’ te vullen met Pokémon. Overal liggen tientallen gekleurde post-its en er staat een iMac die beplakt is met knuffelbeestjes en notities.
Het lijkt een beetje op een speeltuin.
‘Dat is het ook. Maar wel een neutrale speeltuin. Het bedrijfsleven, de gemeente en andere organisaties kunnen bij ons vrij experimenteren op neutrale grond. Hier kunnen mensen van de gemeente en mensen van een bedrijf met elkaar nadenken, zonder dat het meteen over beleid hoeft te gaan. En we leiden tegelijkertijd mensen op die dat goed moeten kunnen begrijpen.’
Wat bedoel je?
‘Wij leiden mensen op voor de banen die nog niet bestaan, wordt veel gezegd. Maar wat betekent dat nou eigenlijk? Heb je het over 21st century skills? Je hebt vooral een activistische mindset nodig. Als je straks een bedrijf binnenkomt, dan kom je vaak nog in een heel oude wereld. Zelfs vooruitstrevende bedrijven werken vaak nog vanuit een groeimodel dat achterhaald is. Dit draagt niet zoveel bij aan de samenleving. De mensen die wij opleiden, leren om altijd kritisch te kijken naar de impact van technologische veranderingen.’
En krijg je dan een diploma van de DSS?
‘We zijn nu gewoon begonnen en we zijn nu ook nog diplomaloos. We zetten eerst modules op om die later aan competenties en studiepunten te kunnen koppelen. Uiteindelijk werken we naar een samengevoegd diploma. Dat is volledig nieuw. We hebben dat nog niet in de hogeschool.’
Je zegt: we zijn gewoon begonnen. Kan dat zomaar?
‘Als je bijvoorbeeld een reguliere master ontwikkelt, dan ben je anderhalf jaar bezig om alles helemaal perfect uit te werken. Dan moet er eerst goedkeuring komen vanuit de overheid en dan mag je pas beginnen. Dat duurt enorm lang. Om die investering terug te verdienen moet je zo’n master jarenlang blijven geven. Soms zijn de vraagstukken waarop je studenten probeert voor te bereiden alweer achterhaald, terwijl je je onderwijs nog geeft. Wij proberen alles uit te vinden, terwijl we al aan de slag zijn.’
Lees ook
Nieuwsupdate 8 juni
Je zegt: we zijn gewoon begonnen. Kan dat zomaar?
‘Als je bijvoorbeeld een reguliere master ontwikkelt, dan ben je anderhalf jaar bezig om alles helemaal perfect uit te werken. Dan moet er eerst goedkeuring komen vanuit de overheid en dan mag je pas beginnen. Dat duurt enorm lang. Om die investering terug te verdienen moet je zo’n master jarenlang blijven geven. Soms zijn de vraagstukken waarop je studenten probeert voor te bereiden alweer achterhaald, terwijl je je onderwijs nog geeft. Wij proberen alles uit te vinden, terwijl we al aan de slag zijn.’
Zodat je niet alsnog achter de ontwikkelingen aanhobbelt?
‘Ja, want de trends in de samenleving ontwikkelen zich heel snel. We willen daarom ook een digital society monitor opzetten. Die moet continu data ophalen, waardoor we begrijpen wat er gebeurt... wat er straks gaat gebeuren. Als iets trending is, dan bouwen we daar allemaal projecten omheen hier in de DSS. Dan gaan we alle kennis vertalen naar publicaties, platforms en systemen, maar we gaan daar niet tien jaar onderwijs over geven.’
Wanneer beginnen jullie echt? Wanneer kunnen studenten bij de DSS terecht?
‘We zijn al los! We organiseren al bijeenkomsten rond bepaalde thema’s en er komt in juli een summerschool over virtual reality. Maar officieel kunnen studenten vanaf september bij ons beginnen.’
Je komt enorm enthousiast over. Slaap je nog wel eens?
‘Niet genoeg. Mijn hoofd zit vol met ideeën en soms ben ik bang dat we het allemaal niet op tijd af hebben.’
Check hier de agenda van de DSS om je aan te melden voor de aankomende evenementen. De eerstvolgende is al op 14 juni. Daarvoor kun je je hier aanmelden.
