Mening: Reik transgender studenten een diploma uit met hun zelfgekozen naam
Joshua Hoehne via Unsplash
Een diploma-uitreiking kan voor transgender studenten een pijnlijk evenement zijn, omdat de diploma’s op de HvA nog met hun wettelijke naam worden ondertekend. Geef daarom deze studenten een ceremonieel diploma met daarop hun nieuwe, zelfgekozen naam, bepleit Asva.
Het behalen van je diploma is een prestatie waar je als student trots op mag zijn. Het staat namelijk voor het doorstaan van jaren aan stress, prestatiedruk en meer-dan-vijftig-urige werkweken. Een ceremoniële diploma-uitreiking is de eindstreep van een studie waar je lang aan hebt gewerkt, en die je gezamenlijk viert met familie, vrienden en studiegenoten.
Voor veel transgender (ook non-binair en gender non-conforming) studenten met een nieuwe, zelfgekozen naam is de diploma-uitreiking daarentegen een situatie van miskenning, ongemak of zelfs verlamming. Transgender mensen kiezen vaak een nieuwe naam die past bij de persoon die ze zijn. De HvA geeft momenteel echter alleen een diploma uit met daarop de wettelijke naam die bij de geboorte is gegeven, terwijl transgender studenten zich hier niet langer in herkennen.
Huidige wetgeving te beperkt
Het goede nieuws is dat het Hoofd Centrale Studentenadministratie van de HvA welwillend is om transgender studenten met dit probleem te helpen. Het slechte nieuws is dat de optie helaas beperkt wordt door de huidige wetgeving. Studenten die in de afrondende fase van hun studie zitten en wiens proces van officiële naamswijziging nog niet officieel is doorgekomen, kunnen vragen om uitstel van het aanmaken van het diploma. Maar hierdoor mis je automatisch ook de gezamenlijke uitreiking met je studiegenoten, wat ook niet ideaal is.
Het zou mooi zijn als onderwijsinstellingen als de HvA ook ceremoniële (en niet-wettige) diploma’s wil geven aan transgender studenten, zoals we eerder in de Volkskrant schreven. Op deze ceremoniële diploma’s komt dan de zelfverkozen naam van de student te staan en deze worden uitsluitend uitgegeven tijdens de diploma-uitreiking. Het wettelijke diploma kan op een ander (privé)-moment worden ondertekend. Op deze manier kan elke student een waardige en memorabele diploma-uitreiking hebben.
Dode naam
Het hebben van een naam is voor iedereen belangrijk, ook voor transgender studenten. Het aanhoren van hun ‘dode naam’, oftewel een naam die iemand bij de geboorte heeft gekregen en niet meer gebruikt, kan erg pijnlijk zijn. Het herinnert transgender mensen vaak aan de moeizame tijden van toen zij een compleet ander persoon waren. Een dode naam kan gevoelens van schaamte en afwijzing oproepen bij transgender mensen: het verwijst immers naar het verleden van een ander persoon die zij nooit zijn geweest of wilden zijn. De naam is dus letterlijk dood.
‘Een dode naam staat symbool voor een ongelukkige geschiedenis die je maar niet kunt uitwissen’
Omgekeerd is een zelfgekozen naam een verwijzing naar het heden, namelijk van een persoon die zij ondertussen zijn geworden en willen zijn. Het gebruik van een zelfgekozen naam is momenteel nog steeds een langdurig gevecht met de bureaucratie waarin de dode naam symbool staat voor een ongelukkige geschiedenis die je maar niet kan uitwissen. Die staat namelijk nog steeds op identiteitsdocumenten of geregistreerd bij ziekenhuisbezoeken, en dus ook op de diploma’s in het onderwijs.
Geen foto
Dit is ook veelal een reden waarom de meeste transgender studenten niet op de foto met hun diploma’s willen, wat normaal een onmisbaar moment is tijdens je diploma-uitreiking. Een ceremonieel diploma zou dat probleem verhelpen, ook omdat we weten dat het actief gebruik van een zelfgekozen naam tot 71% minder symptomen van depressie leidt en zelfdodingspogingen met tweederde vermindert. Wetende dat een op de vijf jonge transgenders ooit een zelfdodingspoging heeft gedaan, is het niet gek om te stellen dat het gebruik van de zelfgekozen naam door onderwijsinstellingen van levensbelang is.
‘Veel transgender studenten vrezen dat hun dode naam die op het diploma staat publiekelijk hardop wordt voorgelezen’
Sociale onveiligheid
Bovendien ervaren transgender mensen soms, naast de emotionele schade die een dode naam kan toebrengen, ook gevoelens van sociale onveiligheid tijdens hun diploma-uitreiking. Veel transgender studenten vrezen dat hun dode naam die op het diploma staat publiekelijk hardop wordt voorgelezen. Of ze zijn bang dat de nieuwe naam niet goed is doorgevoerd.
De situatie wordt gevaarlijker wanneer andere medestudenten niet op de hoogte zijn van diens transgenderidentiteit. Het gebruik van dode namen tijdens diploma-uitreikingen kan iemand publiek gedwongen uit de kast trekken. Dit is aannemelijk, aangezien 45% van transgender mensen zelden open zijn over hun genderidentiteit uit angst. Dat is immers ook een privékwestie. Wij vinden dat je zo als student gedwongen wordt om publiekelijk intieme informatie over je te delen, en dat je daarmee zeggenschap verliest over je identiteit. Moeten zulke negatieve emoties echt overheersen tijdens een feestelijke diploma-uitreiking?
Ceremoniële diploma's
De ceremoniële diploma’s zijn een goed alternatief en haalbaar. Zo is Amsterdam University College in samenwerking met haar studentenraad vorig jaar al begonnen met het inzamelen van zelfgekozen namen van studenten voor ceremoniële diploma’s.
Het Hoofd Centrale Studentenadministratie van de HvA ziet eveneens uitkomst in deze ceremoniële diploma’s, maar heeft op het moment daarvoor geen concreet beleidsplannen. Jammer, want door deze kleine en simpele ingreep kan ook de HvA de diploma-uitreikingen een feest voor iedereen maken.
Wat ons betreft is er geen denkbare reden waarom een student tijdens de diploma-uitreiking niet een ceremonieel diploma zou kunnen ondertekenen met daarop diens zelfgekozen naam. Om die reden hebben wij als Asva Studentenvakbond een petitie opgestart, om te pleiten dat alle onderwijsinstellingen ceremoniële diploma’s aanbieden aan transgender, non-binair en gender non-conforming studenten.
Dit stuk werd geschreven door Tuyet Stooker (medewerker diversiteit, inclusie en dekolonisatie) en Jules Declérieux (vice-voorzitter) van ASVA Studentenvakbond, de grootste studentenbelangenbehartiger van Amsterdam.
Ook een opinie schrijven voor HvanA? Dat kan: bekijk de voorwaarden hier. Alle eerder geschreven opinies vind je hier verzameld.
