Mening: Er moet meer aandacht komen voor eerstegeneratiestudenten
Clay Banks (via Unsplash)
Student Halil Çelik voelde zich aan de HvA af en toe vervreemd van zijn studiegenoten. Opleidingen zouden meer aandacht moeten hebben voor de belevingswereld van eerstegeneratiestudenten zoals hij, pleit hij in deze opinie. ‘Een deel van mijn identiteit kan ik hier niet kwijt.’
Mijn opa zei altijd: je bent nooit te oud om te leren. En ja, als doorgewinterde student leer ik elke dag nog nieuwe dingen. Zo kwam ik in mijn afstudeerjaar de term ‘eerstegeneratiestudent’ tegen. Dat zijn studenten waarvan de ouders geen universitair of hoger onderwijs hebben gevolgd. ‘De zeven vinkjes’, waar de journalist Joris Luyendijk onlangs over sprak, vielen bij mij eindelijk op hun plek.
Stoplichten
Ik groeide op met ouders die geboren zijn in Turkije. Uit familieverhalen begrijp ik dat het dorpje Doluharman, waar mijn ouders opgroeiden, geen elektriciteit en geen waterleidingen had. Het was daar een utopie om te bedenken dat er warm water was tijdens het douchen of dat er gezamenlijk voetbal kon worden gekeken. Mijn moeder heeft een compleet andere start gehad dan ik. Nadat ze trouwde met mijn vader vertrok ze naar Nederland. Dat was voor mijn moeder een enorme stap. Het eerste wat haar opviel in Nederland waren de stoplichten. Ze kon maar niet begrijpen waarom auto’s stopten bij rood licht.
Dat er grote verschillen bestaan tussen eerstegeneratiestudenten zoals ik en andere studenten merkte ik al vroeg in mijn leven. Thuis lazen we geen boeken. Als de televisie aanstond, keken we niet naar Spanga’s of GTST, maar naar het komische personage Şaban, vertolkt door Kemal Sunal. We keken naar de Turkse komedie Hababam Sinifi en de avonturen van Keloğlan. Daar zit mijn nostalgie!
‘Thuis lazen we geen boeken en keken we niet naar Spanga's of GTST maar naar Şaban en Keloğlan’
Maar op school was dat anders. De films die voorbijkwamen, kende ik niet of waren niet interessant voor mij. Met boeken die door docenten werden aangeraden, had ik geen affiniteit. Je kunt denken: ach, wat maakt het uit. Maar dat deed het wel: die boeken en films waren vaak de gespreksonderwerpen in de klas. Eerst dacht ik dat het aan mij lag en die gedachte bleef hangen. Wist ik veel dat er een term bestond voor studenten als ik.
Ik heb veel positieve ervaringen op de HvA opgedaan. Denk aan het organiseren van de introductieweek met Bram Krikke, of het bestuursjaar waar we op studiereis gingen naar Marrakesh. Dat vergeet je nooit meer. Maar ik miste ook iets. Ik heb het gevoel dat ik iets verloren ben. Een deel van mijn identiteit moest ik thuislaten en kon ik niet kwijt op de HvA. Wij eerstegeneratiestudenten, zou de HvA ons vergeten zijn?
‘Ik heb het gevoel dat ik iets verloren ben’
Eurocentrische denkers
Graag had ik gezien dat in colleges ook aandacht werd besteed aan andere culturen in plaats van eurocentrische denkers. En ook dat er in het eerste jaar meer aandacht wordt besteed aan eerstegeneratiestudenten in het algemeen, zodat het gevoel van vervreemding minder wordt. Deze vormen van een micro-revolutie kunnen het thuisgevoel van de ‘vergeten’ studenten vergroten op de hogeschool.
Ik begrijp dat het voor de HvA moeilijk is om een vinger aan de pols te krijgen als het gaat om eerstegeneratiestudenten. Veel studenten halen een diploma en zijn dan weer weg. Maar als we het hebben over een goede voorbereiding op de arbeidsmarkt dan is de kans dat deze studenten weer tegen hetzelfde probleem van vervreemding aanlopen, even groot.
De HvA heeft voldoende kennis en kapitaal om de ‘vergeten’ student te onderzoeken en te ondersteunen waar nodig. De HvA wil ook dat studenten gelijke kansen hebben: een van de drie pijlers van de hogeschool gaat namelijk over diversiteit. Het lijkt wel of ‘de student’ nu een eenzijdige groep is, Er wordt al wel onderscheid gemaakt tussen ADHD’ers, studenten die een functiebeperking hebben en zij die kampen met autisme. Kunnen we ‘de student’ niet nog diverser maken door er ook een veelheid aan afkomsten aan toe te voegen?
Halil Çelik (28) is vierjaardejaars Bestuurskunde aan de HvA en eerstegeneratiestudent.
