Caribische studenten steken de oceaan over voor hun toekomst
Eigen foto | Maya Peterson op Aruba
De oceaan oversteken om verder te kunnen studeren in Nederland: veel jongeren van de Caribische eilanden vinden dat vanzelfsprekend. Maar hoe is het om deze stap te maken? ‘Je moet stevig in je schoenen staan.’
‘Ik ben eerst in Nederland op vakantie gegaan om te kijken hoe het hier was en in welke stad ik zou willen studeren’, vertelt student Neftaly Albertsz (25, Leraar Biologie). Ze koos Amsterdam: drie jaar geleden kwam ze als eerste uit haar familie vanaf Aruba naar Nederland, om een opleiding aan de HvA te volgen.
Ieder jaar beginnen ongeveer 1.600 jongeren uit Curaçao, Aruba, Sint Maarten en Caribisch Nederland aan een studie in Nederland. Die eilanden zijn namelijk wel mooi en zonnig, maar ook klein: hogescholen en universiteiten zijn er amper. Aruba telt bijvoorbeeld één universiteit die alleen economisch gerelateerde opleidingen aanbiedt. Veel jongeren komen daarom naar Nederland om verder te studeren. Ze zijn al bekend met de taal en het is gemakkelijk voor hen om hier een studielening aan te vragen. ‘Iedereen op het eiland vroeg me wanneer ik zou vertrekken. Of ik dat zou doen, was al een uitgemaakte zaak’, zegt Neftaly.
Ook Maya Peterson (20, Commerciële Economie) wist al op de middelbare school dat ze daarna naar Nederland zou komen. Maar toen het drie jaar geleden zover was, bleek de realiteit heel anders dan ze verwacht had. De voorlichting die ze van tevoren kreeg, ging alleen over haar studie en de kosten. Niemand die haar vertelde hoe anders het leven in Nederland is.
‘Ik dacht dat ik al vrij zelfstandig was, maar het leven op Aruba is heel anders dan in Nederland. Op Aruba blijven je ouders hun leven lang voor je zorgen: ze koken eten voor je, wassen je kleren en helpen waar ze kunnen. Hier moest ik ineens alles alleen doen, zonder familie in de buurt. Ik had dus niemand om op terug te vallen’, vertelt Maya. Ook het zonnige warme weer verruilde zich voor donkere koude dagen. ‘Ik moest leren om me warm genoeg aan te kleden met meerdere lagen over elkaar.’
Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoordgedachten helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of bel 113 of 0800-0113.
Ondanks de dikke truien, mutsen en handschoenen voelde Maya haar energie en levenslust veranderen. Ze werd depressief. ‘De koude en donkere decembermaand was het ergst. Ik miste mijn familie tijdens de feestdagen. In Nederland is iedereen erg op zichzelf en de meeste studenten uit mijn flat gingen naar hun ouders. Ik kon het niet betalen om even op en neer te vliegen.’
Binnen acht jaar heeft slechts 40 procent van de Caribische hbo’ers het diploma behaald, blijkt uit onderzoek. Veel van hen vinden het moeilijk om zich aan te passen aan het leven in Nederland. Ze stoppen vroegtijdig met hun studie en gaan terug naar hun geboorte-eiland. ‘Een meisje van mijn middelbare school dat tegelijkertijd met mij naar Nederland kwam, heeft twee jaar geleden zelfs zelfmoord gepleegd’, vertelt Maya. Hetzelfde gebeurde met iemand van haar opleiding.
Neftaly herkent deze verhalen. Volgens haar is het vooral belangrijk om in beweging te blijven. ‘Ga erop uit. Ga bijvoorbeeld naar borrels van HvAnti: het netwerk voor Caribische studenten aan de HvA.’ Haar studietijd in Nederland is tot nu toe juist een avontuurlijke en positieve ervaring geweest. ‘Ik vind Amsterdam een hele mooie stad en houd van de drukte en diversiteit’, benadrukt ze. ‘Ja, het is hier koud en veel dingen ontdekte ik pas toen ik hier aankwam. Maar Nederland heeft ook veel leuke kanten. Reizen is bijvoorbeeld een stuk makkelijker vanuit hier, omdat je gewoon de trein kunt pakken.’
Neftaly wil voorlopig dan ook blijven. ‘Ik wil eerst nog een master doen en dan een paar jaar werken hier. Het leven op het eiland is duur. Hoe hoger je diploma’s, hoe meer je verdient. Ik denk dat ik pas terugga als ik kinderen zou krijgen.’
Met Maya gaat het inmiddels een stuk beter. De berichten over haar overleden leeftijdsgenoten hebben haar wakker geschud. Ze maakt er nu het beste van en kijkt uit naar het moment dat ze na het behalen van haar diploma weer terug kan naar Aruba. ‘Je moet stevig in je schoenen staan om dit avontuur aan te kunnen. Ik denk dan ook dat het vooral belangrijk is dat jongeren de tijd nemen voor het zetten van deze stap. Je hoeft niet gelijk na de middelbare school te vertrekken. Zorg er eerst voor dat je echt zelfstandig bent en weet wat je te wachten staat.’
