HvA begeleidt statushouders versneld naar de studie van hun keuze
Jeswin Thomas/Unsplash
De HvA gaat statushouders zo opleiden dat ze binnen twee jaar kunnen starten met een studie. Ze leren de taal, burgeren in en staan aan het eind van de rit met een diploma in handen, op weg naar de studie van hun keus en niveau. ‘Dit is een kans op een toekomst in Nederland.’
Voor statushouders in Amsterdam wordt 2022 een jaar van meer kansen, en de HvA gaat daar een belangrijke rol in spelen. Komend jaar start de hogeschool met een leertraject voor statushouders die willen studeren in Nederland. Ze leren de Nederlandse taal, volgen vakken van wiskunde b tot biologie, doen vaardigheden als feedback geven en samenwerken op en krijgen de verplichte inburgeringstoets voor hun kiezen. Ronden ze dat allemaal af, dan is de beloning een diploma dat bepaalt dat je aan een studie op mbombo 3 en mbo 4-, hbo- of wetenschappelijk niveau mag beginnen.
Tot en met afgelopen jaar werden statushouders zelf opgezadeld met de verantwoordelijkheid om een opleiding of baan te vinden, zonder daarbij begeleid te worden door de gemeente. Ze liepen in hun zoektocht om de taal te leren daardoor vaak risico om te stuiten op louche, onbetrouwbare taalbureaus, bleek. Daar moest verandering in komen en mede daarom is er sinds dit jaar een nieuwe inburgeringswet, die bepaalt dat Nederland statushouders bij de hand neemt en moet begeleiden naar een geschikte studie. Inburgering op maat, noemt de Rijksoverheid dit.
Deze ‘Onderwijsroute’ is een opleiding die in samenwerking met de Gemeente Amsterdam op de HvA en Vrije Universiteit (VU) wordt aangeboden. Het is een van de plannen uit de nieuwe inburgeringswet, die sinds dit jaar bepaalt dat statushouders niet alleen moeten inburgeren, maar ook hulp moet krijgen in hun zoektocht naar een opleiding - en, daarmee, werk. Hard nodig, want statushouders vinden vaak maar moeilijk grond onder hun voeten in Nederland. De taal leren blijkt moeilijk, laat staan dat het vinden van een opleiding of baan eenvoudig is. Neem Amsterdam: hier wonen ruim 7.000 statushouders, waarvan meer dan de helft leeft van een bijstandsuitkering (zie kader).
‘Voor deze groep is de Onderwijsroute een kans op een toekomst in Nederland’, zegt Mayke Rameckers. Zij hielp als afdelingshoofd Taalteam bij Studentenzaken het traject namens de HvA op te zetten. ‘En dat is natuurlijk fantastisch, dat deze kansrijke mensen zich bij ons mogen ontwikkelen en door kunnen groeien, om straks weer wat terug te kunnen doen voor de maatschappij. Zo snijdt het mes aan twee kanten’.
Nu wel erkend
Eigenlijk is het niets nieuws voor de HvA. De hogeschool biedt namelijk al jaren een vergelijkbaar Taalschakeltraject voor statushouders aan. ‘Als een soort service. Omdat we dat als hogeschool nu eenmaal belangrijk vinden.’ Het grote verschil is dat die statushouders nu na afronding van het traject echt erkenning krijgen. ‘In tegenstelling tot eerder is onze leerroute nu officieel erkend door de Onderwijsinspectie. Dat betekent dat die studenten dus een echt diploma krijgen, waarmee ze een vervolgopleiding kunnen doen.’
‘Sommigen zijn al universitair geschoold in hun eigen land, maar kunnen dat niet bewijzen’
Iedere statushouder komt in principe voor het traject in aanmerking en hoeft daarvoor geen diploma te laten zien, juist ook omdat dat soms niet kan. ‘Er zitten statushouders bij die al een universitaire studie hebben afgerond in hun eigen land, maar die dat niet kunnen aantonen. In Iran bijvoorbeeld ligt je diploma achter slot en grendel van de staat; zie hier dan maar eens te bewijzen dat je bent afgestudeerd.’
Verplicht inburgeren
De eerste tien weken zit de klas dan ook met verschillende leerniveaus bij elkaar. Een oriëntatiefase, met veel Nederlands, maar ook Engels en wiskunde. ‘Zodat we een basisdiagnose kunnen stellen van de richting en het niveau dat bij iemand past.’ Daarna vervolgen de studenten die wetenschappelijk onderwijs aankunnen het traject bij de VU, en neemt de HvA de mbo’ers en hbo’ers onder haar hoede, vertelt Rameckers. Die is overigens niet echt een fan van de verplichte inburgeringstoets die bij het leertraject komt kijken, maar ja, dat is nu eenmaal een eis van de gemeente. ‘Ik vind die toets vaak wat belerend. Ik bedoel: we leren Nederlanders ook niet dat ze hun straatje moeten schoonvegen.’
Na de leerroute ligt een mooie studie in het verschiet, welke dan ook. ‘Het is dus niet zo dat wij bepalen dat ze een bepaald vak moeten gaan doen. Wel kijken we natuurlijk voor welke opleidingen iemand meer en minder geschikt is. Gaandeweg het traject wordt voor iedereen duidelijk wat de mogelijkheden zijn.’ Dat niet iedereen het traject meteen of überhaupt gaat kunnen afronden, weet Rameckers ook, ‘en dat is logisch. Soms brengen ze een trauma mee dat nog onverwerkt is. Soms heeft iemand extra tijd nodig om te aarden, soms is een pauze op zijn plaats. Wel is het ons doel om iedereen zoveel mogelijk binnenboord te houden en deze route af te laten maken. Zodat ze straks met die belangrijke startkwalificatie aan het eind van de rit staan.’
