Mening: Laat studenten buiten de lijntjes van de Pabo kleuren
Koen Rosema (22, vierdejaarsstudent Pabo) vindt dat zijn opleiding minder moet vasthouden aan starre regels rondom opdrachten en beoordelingen. ‘Studenten gaan op zoek naar wat goed is volgens de kaders van de opleiding, in plaats van zelf kritisch na te denken.’
De schreeuw om het basisonderwijs te veranderen klinkt steeds luider. Want de kwaliteit van dit onderwijs is onvoldoende en volgens onderzoek krijgt bijna 30 procent van de basisschoolleerkrachten te maken met burn-outklachten. Maar waar moet de verandering vandaan komen? Naar mijn mening wordt er veel te weinig gekeken naar de plek waar het voor leerkrachten allemaal begint: de Pabo.
Dat is de plek waar je als leerkracht leert aan te sluiten bij de verschillende niveaus van leerlingen, terwijl de opleiding ervan uit gaat dat alle studenten hetzelfde niveau hebben. De plek waar je leert hoe je een Amsterdams grachtenpand knutselt met crêpepapier, maar niet hoe je een goede les beeldende vorming geeft. De plek waar je zelf lessen leert ontwikkelen, maar waar je tijdens de stages voornamelijk moet werken volgens de methode van de school.
De zesjescultuur komt niet door gebrek aan ambitie, het is simpelweg de manier om je hogeschooldiploma te halen
Het gat tussen de Pabo en de praktijk is groot. Opdrachten en lessen mogen nooit afwijken van de opdrachtomschrijving of het beoordelingsformulier. En juist dat maakt ons afhankelijk van de (veilige) kaders die de opleiding stelt. We leren om binnen de lijntjes te kleuren, terwijl de lijntjes er in de realiteit vaak heel anders uitzien. In de praktijk moeten we comfortabel zijn met improviseren. Dat kan alleen als je op je eigen denken en kunnen kan vertrouwen.
Een voorbeeld is de cultuuropdracht uit jaar vier, de enige opdracht in de opleiding die studenten naar eigen invulling mogen maken. Wat denk je? Totale paniek. Studenten weten niet wat ‘de bedoeling’ is. Ze gaan op zoek naar wat ‘goed’ is in plaats van zelf kritisch te kijken: wat vind ik?
Geef studenten de regie in handen: stimuleer ze om eigen invullingen te geven bij het maken van opdrachten
Wanneer je jarenlang binnen de kaders van de beoordelingsformulieren werkt, dan verdwijnt je motivatie. De zesjescultuur komt niet voort uit een gebrek aan ambitie van studenten, het is simpelweg de manier om je hogeschooldiploma te halen. Misschien is het zelfs wel een van de oorzaken waardoor vooral beginnende leerkrachten te maken krijgen met burn-outklachten. Ze zijn verleerd hoe ze op hun denken en handelen kunnen vertrouwen.
Ik vind dat dit anders kan. Geef studenten de regie in handen. Stimuleer ze om eigen invullingen te geven bij het maken van opdrachten of voor het afronden van vakken. Leer studenten initiatief te nemen en verantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen leerproces. Plus: leer ze vragen te stellen en deze te beantwoorden. Zo vorm je studenten die met plezier buiten de lijntjes kleuren. Wat mij betreft de belangrijkste vaardigheid voor toekomstige juffen en meesters.