Even voorstellen: dit is Robbert Dijkgraaf, de nieuwe minister van Onderwijs
Martijn Beekman, Rijksoverheid
Hij liep in de voetsporen van Einstein, was bestuurslid van de voorloper van HvanA en legde tv-kijkers haarfijn uit hoe het universum is ontstaan. Nu wordt hij minister van het hoger onderwijs. Wie is Robbert Dijkgraaf?
Kan zijn dat je weleens van zijn naam hebt gehoord, of in ieder geval zijn gezicht van de televisie herkent. Twee jaar geleden gaf Robbert Dijkgraaf een serie DWDD-colleges, waarin hij de grote vragen over ons universum behapbaar maakte. Dag, beste tv-kijker, wat weten we inmiddels over de oerknal? En hoe ontstaat een zwart gat? Vragen die Dijkgraaf al vanaf zijn jeugd bezighielden, waarop hij promoveerde bij de Universiteit Utrecht en waarmee hij carrière maakte tot in Amerika.
2022 - heden: minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2012 - 2021: directeur, Institute for Advanced Study in Princeton
2008 - 2012: president, Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW)
2007 - 2012: bestuurslid Universiteitsblad Folia, waar later HvanA uit voortkwam
2005 - 2022: universiteitshoogleraar, Universiteit van Amsterdam
2004 - heden: columnist voor NRC
1992 - 2005: hoogleraar mathematische fysica, Universiteit van Amsterdam
1989: promotieonderzoek,Universiteit Utrecht
1978-1982: studie Natuurkunde, Universiteit Utrecht
1960: geboren te Ridderkerk
Tv-colleges
Dat hij nu de Nederlandse politiek ingaat is verrassend. Robbert Dijkgraaf heeft namelijk geen politiek cv, maar is een grootheid in de natuurkunde. Tien jaar lang was hij directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton, het befaamde onderzoekscentrum waar Albert Einstein ook ooit werkte.
Als wetenschapper hield hij zich veel bezig met de string theory, een berekening van hoe de allerkleinste en -grootste deeltjes in het heelal zich tot elkaar verhouden. Voor de gemiddelde HvanA-redacteur is dat niet uit te leggen, maar gelukkig hebben we de colleges nog.
Die directeursfunctie in de Verenigde Staten laat hij nu achter zich om namens D66 het ministerschap voor het beroeps- en hoger onderwijs op zich te nemen. Dijkgraaf neemt het stokje over van demissionair minister Ingrid van Engelshoven. Hij krijgt een regeerakkoord voor zijn kiezen dat op veel punten nog niet echt lijkt uitgewerkt.
Pechgeneratie
Zo wil het kabinet de komende tien jaar miljarden in het hoger onderwijs en de wetenschap steken, maar is het nu aan Dijkgraaf om te bepalen hoe dat geld precies verdeeld gaat worden. En hoe gaat hij de nieuwe basisbeurs precies vormgeven, hoeveel geld krijgen studenten vanaf 2023?
Dijkgraaf moet bovendien dealen met de pechgeneratie. Het kabinet wil deze studenten tegemoetkomen met korting op hun studieschuld of vouchers voor een gratis studiejaar. Maar volgens studentenvakbonden is het bedrag van 1 miljard lang niet hoog genoeg om alle studenten voldoende te compenseren. Begin februari zal daarover weer een demonstratie plaatsvinden.
‘Het onderwijs moet zich wapenen tegen corona’
Dijkgraaf bekritiseerde eerder het kabinet om de magere investeringen die het in hoger onderwijs stak. Nu hij de verantwoordelijkheid krijgt, wil hij ‘bijdragen aan een land waarin iedereen altijd en overal zichzelf kan zijn en zich ten volle kan ontwikkelen.’ Daarmee lijkt hij te beloven dat kansengelijkheid en diversiteit belangrijke uitgangspunten worden van zijn beleid.
Eerst zal hij moeten uitzoeken of, en wanneer dan, het hoger onderwijs weer open mag. Zelf zegt Dijkgraaf de heropening ‘hoog op het prioriteitenlijstje’ te hebben staan en wil hij naar manieren zoeken om het hoger onderwijs voortaan open te houden, ook mét corona. Onderwijsinstellingen als de HvA zullen zich moeten ‘wapenen’ tegen het virus, vindt hij. Want het mag dan al twee jaar duren, voorlopig zijn we nog niet van onze vijand af.
