Wie is toch die vrouw op onze papieren koffiebekers?
Mella Fuchs
Het is de vrouw waarmee we wakker worden, onze pauzes doorbrengen, de vrouw die ons door de dag heen sleept met haar opkikkerende inhoud, waar we onze handen omheen slaan om ons op te warmen. Maar wie is toch die dame op de koffiebekers op de HvA? De collega’s van Folia zochten het uit.
Op een zonnige dag in Amsterdam bestijgen we de trappen van het Benno Premselahuis. Daar, op de bovenste verdieping, houdt onze mystery woman zich schuil. We houden onze handen boven onze ogen om niet verblind te worden door de zon die door de grote ramen valt, maar de vrouw die we zoeken hadden we anders ook uit duizenden herkend. Ze is er misschien wat ouder op geworden – al zeggen we dat natuurlijk niet – maar ze is het écht: Machteld Bijl, docent bij Creative Business.
Het avontuur van deze vrouw begint op woensdag 1 maart 2017. Het cateringbedrijf van de HvA en de UvA, Enjoy Today, heeft dan net een prijsvraag uitgeschreven. Wie het beste koffiebekerontwerp bedenkt, zal haar of zijn ontwerp terugzien op alle koffiebekers binnen de hogeschool, en zal tevens een stevige lunch cadeau krijgen. De beker moet voorzien zijn van een pakkende tekst die duidelijk maakt dat de beker ‘composteerbaar is en/of meerdere keren gebruikt kan worden’. Of er mensen zijn die zo’n kartonnetje meerdere keren op een dag gebruiken, weet Machteld niet. Zijzelf in ieder geval niet.
Reuring
Hoe dan ook: het lijkt Machteld wel wat, en samen met haar toenmalige collega’s Corinne van der Velden, Tim Calis en Nena Broersen gaat ze aan de slag. In hun WhatsAppgroep ‘de ideeënbus’ begint het groepje verveelde docenten aan een zoektocht naar het geniale ontwerp. ‘We hadden allemaal een beetje het gevoel van; hier zitten we dan. We hadden zin in wat anders, zin in reuring.’
Na een hoop gespui met woordgrappen over oppleuren en je kop houden, blijven vier ontwerpen over. Die sturen ze op 17 maart, de dag van de deadline, in als collectief. Machteld is de grondlegger van het ontwerp dat uiteindelijk zal winnen. Tijdens oersaaie vergaderingen zat ze altijd al met pen tekeningetjes te maken op de witte kartonnen bekers die voorheen dienstdeden in de hogeschool.
Maar tot een overwinning komt het nog niet, want op de dag des oordeels verandert Enjoy Today opeens de spelregels. De deadline wordt een week opgeschoven, de winnende beker wordt niet meer uitgekozen door een jury maar door het publiek, en als laatste maar zeker niet minst vervelende factor worden er, in plaats van één winnend ontwerp op alle koffiebekers, nu opeens drie ontwerpen uitgekozen. Aan het hele zaakje zit een luchtje, vinden de vier docenten.
‘In Utrecht zie ik die bekers weleens langs de weg en ook in het ziekenhuis liggen ze’
Nek-aan-nekrace
Waarom Enjoy Today het dit ontwerperskwartet niet gunt, is niet duidelijk. Zijn de cateraars plotseling vervuld van een democratisch verlangen? Machteld weet het niet. ‘We hadden wel door dat wij een van de weinigen waren die een ontwerp hadden ingestuurd. Misschien was het niet wat ze zochten.’
Wat de reden ook is, de vier docenten zijn inmiddels witheet. ‘Aanvankelijk deden we gewoon mee voor de lol. Maar toen we doorkregen dat er met ons gespeeld werd, werden we fanatiek.’ Een kwade mail met flauwe woordgrappen – ‘de wedstrijd heeft een bittere nasmaak’ en ‘Enjoy Today schenkt geen zuivere koffie’ – wordt naar het bedrijf gestuurd. De like-competitie zullen ze weleens even winnen.
Stemming
Neven, nichten, koningin Wilhelmina, in de MT-vergadering en bij de SLB-klas; iedereen wordt gemobiliseerd om te stemmen op een ontwerp van dit a-team. Een nek-aan-nekrace met concurrenten binnen de hogeschool volgt. Blijkbaar heeft Enjoy Today zich tegen die tijd ook bedacht, want nu zal alsnog één bekerontwerp de wedstrijd winnen. Het docentenkwartet wint met één van hun vier ontwerpen. Het is Nena die het uiteindelijke ontwerp had geperfectioneerd, gebaseerd op de ruwe schets van Machtelds hand.
Op de winnende beker zal een hoofd staan. Nena heeft Machtelds hoofd als voorbeeld op het ontwerp gezet, en hoewel Machtelds nadenkende houding zeer toepasselijk is voor een ‘leeromgeving’ als de hogeschool, vermeldt Nena er nadrukkelijk bij dat dit een voorbeeld is. Misschien kan er een student op, of eens in de zoveel tijd iemand anders?
‘Het hoofd van’
Een poosje later zitten de vier docenten triomfantelijk aan hun lunch. Een medewerker van Enjoy Today heeft hen verteld hoeveel bekers er ongeveer zullen worden gedrukt met hun ontwerp, en de ontwerpers berekenen dat dat aantal goed zal zijn voor ongeveer een half jaar bekertjesgebruik. Nietsvermoedend staan ze de auteursrechten op hun ontwerp af, kauwend op een broodje kaas.
Machteld weet dan niet dat zij de komende vijf jaar op alle bekers bij alle koffieautomaten in de hele hogeschool en in de hele UvA zal prijken. En dat niet alleen. ‘In Utrecht zie ik die bekers weleens langs de weg, in het ziekenhuis liggen ze, en een vriendin van mij die bij Sanoma Media werkt drinkt er ook weleens uit,’ zegt ze. Machteld is niet ‘het zusje van’, maar ‘het hoofd van’. Nieuwe studenten herkennen haar van de beker.
Stiekem vindt ze dat best leuk. ‘We willen allemaal wel een beetje beroemd zijn, toch?’ Maar ze zal er niet wakker van liggen als de bekers morgen uit de automaten worden gehaald. ‘Als het tijd is voor een nieuw hoofd, dan is dat zo. Ik heb het wel een beetje gezien.’ Bovendien begrijpt ze dat het niet voor iedereen fijn is dat zij op de koffiebekers staat. ‘Als je mij niet aardig vindt, is het behoorlijk vervelend om elke dag uit mijn rotkop te moeten drinken.’
Tekst: Mella Fuchs
