HvA kiest: wat vindt bestuursvoorzitter Huib de Jong?
Daniël Rommens
Nog tot eind deze week hebben studenten en medewerkers van de HvA de kans om te stemmen voor de medezeggenschap. Huib de Jong, voorzitter van het CvB, schrijft vandaag waarom tegenspraak, twijfel en debat zo belangrijk zijn voor een hogeschool.
Medezeggenschap: het is binnen de HvA een belangrijk thema. Niet alleen vanwege de verkiezingen, maar vooral omdat we allemaal weten dat een hogeschoolgemeenschap zich niet door een beperkt aantal mensen laat vertegenwoordigen.
Traditionele politiek heeft afgedaan, zo schreef Paul Verhaeghe al in 2016 in zijn prachtige boek Autoriteit (2016). Over en weer zijn kiezers en gekozenen het vertrouwen in elkaar verloren.
Vertrouwen
Medezeggenschap in de klassieke zin past ook niet meer bij de huidige tijd. Het lukt vaak niet om voldoende kandidaten op de been te krijgen voor het aantal plaatsen in de medezeggenschap, en het opkomstpercentage bij de verkiezingen is te laag. Het vertrouwen in de democratie als model van besluitvorming blijft gelukkig nog wel groot.
‘Ik ben geen dominee of politicus, en vind daarom tegenspraak belangrijk’
Welke democratie hebben we binnen de HvA nodig? Als bestuurder van de hogeschool zou ik kunnen proberen alles voor te schrijven. Althans, als ik wil voldoen aan het vooroordeel dat een bestuurder het liefst zonder tegenspraak ‘regeert’, en zijn of haar zin doordrijft. Dat beeld veronderstelt een mate van domheid en zelfingenomenheid die mij gelukkig vreemd is.
Ik ben geen dominee of politicus, en vind daarom tegenspraak belangrijk om mijn gedachten te scherpen, én ik ben opgevoed met een gezonde twijfel over mijn eigen oordelen. Sterker nog, ik verlang van gesprekspartners binnen de hogeschool dezelfde twijfel en veronderstel meerwaarde in kennis, ervaring en inzicht van studenten en medewerkers.
Groot en complex
Ieder gesprek is een zoektocht naar een gemeenschappelijke conclusie. De democratie die we zoeken is wat Verhaeghe de deliberatieve democratieDeliberatieve democratie is een vorm van publieke besluitvorming waarin informatievergaring, overleg en de uitwisseling van argumenten centraal staan. (Bron Wikipedia) noemt.
Bovendien hebben we een gelaagde democratie nodig. Onze hogeschool is groot en complex. Als we het ideaal van een hogeschoolgemeenschap en de gedachte van een breed aanbod aan vakgebieden voor al onze studenten hoog willen houden, moet de verantwoordelijkheid voor de HvA zoveel mogelijk worden gespreid en gedeeld.
Laat dan ook in hemelsnaam niet alles bepalen door een college van bestuur. Onderwijszaken moeten in het onderwijs worden opgepakt en vragen ruimte voor professionals. Opleidingszaken vragen opleidingsdemocratie. Sectorzaken vragen een facultaire democratie. Gemeenschappelijke zaken vragen een hogeschooldemocratie.
Om er nog maar een citaat tegenaan te gooien: ‘When we can relax the rules around how our organisations should operate, and how we should operate within them, we are far more able to live up to (...) the demands (...) that brought us into this kind of work’, aldus Liam Barrington-Bush in zijn Anarchy in the Boardroom (2014).
Een deliberatieve, gelaagde democratie kan niet zonder goed functionerende medezeggenschap. De medezeggenschap is nodig om de juiste onderwerpen op het juiste moment te agenderen. De medezeggenschap is de intermediair tussen studenten, medewerkers en bestuur. De studenten en medewerkers die hun nek uitsteken, verdienen dan ook alle soorten van respect. Bovenal verdienen ze veel steun om hun rol goed te kunnen vervullen. Veel meer dan alleen het beschikbaar stellen van een zetel of het uitbrengen van een stem.
‘Medezeggenschap moet zich omvormen tot een debatcentrum’
Het college van bestuur kan het beter doen, door bijvoorbeeld de informatievoorziening te verbeteren en de facilitering beter te regelen. Studenten en medewerkers kunnen het beter doen door het gesprek met de vertegenwoordigers aan te gaan en hen vragen te stellen, door opmerkingen te maken en verwachtingen duidelijk te maken.
De medezeggenschap kan het beter doen, door zich tot een echt debatcentrum om te vormen. Alleen dan komen we weg van traditionele medezeggenschap en bouwen we aan een deliberatieve, gelaagde en inclusieve hogeschoolgemeenschap waarin medezeggenschap een sleutelrol speelt.
Huib de Jong
