Deze docenten maken een podcast: ‘Meneer, die intro is veel te lang’
Esra Can | Nick Schoemaker in de studio
Wie heeft er vandaag de dag geen podcast? Zelfs je docenten zitten met een koptelefoon op voor een microfoon. Drie van hen vertellen over hun podcastbaby’s. ‘Ik kan echt denken: yes, vanavond mag ik weer monteren.’
‘De podcast helpt mij te begrijpen hoe mannen in elkaar zitten’
Het is zijn uitlaatklep, want na het lesgeven op de HvA heeft Nathan Vos (Creative Business) nog steeds energie over. Hij maakt daarom elke twee weken de podcast ‘Hoe doe jij dat nou?’. Daarin praat hij met mannen over hun relatie met hun partner, hun vader of hun collega’s.
Het format is simpel: hij laat de gasten een brief schrijven aan hun vader, die ze voor moeten lezen. Verder praten ze gewoon, en vraagt hij naar voorbeelden om antwoord te krijgen op vragen als: wat voor echtgenoot ben jij?
Hij wil mannen bewuster maken van hun emoties, en dan vooral mannen in de leeftijd veertig/vijftig. Want volgens Vos hebben zij daar meer moeite mee dan vrouwen. Mannen leggen liever dingen uit, vertelt hij met een knipoog naar de term ‘mansplaining’. Daar gebruik je namelijk je hoofd bij, en niet je hart, zodat je ver weg blijft van je emoties. ‘Maar mannen zijn ook kind geweest, hebben ook dingen meegemaakt en verlies gekend.’
Zijn beweegreden voor de podcast is persoonlijk: ‘Ik heb een broer verloren aan zelfdoding. Hij was veertig, had alles voor elkaar leek het, maar blijkbaar toch niet, in zijn hoofd. Dit leidde tot een missie van mij om te begrijpen hoe dat kan.’
Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.
De gesprekken gaan dan ook diep. De gasten spreken over rouw, depressies of soms zelfs over hun eigen zelfmoordpogingen. Maar ook over verliefdheid en de vreugde van het krijgen van een kind. ‘Zo’n gesprek kan iets losmaken’, zegt Vos. ‘Bij het voorlezen van die brief gebeurt ook vaak van alles: tranen, stilte, snikken, versprekingen.’
Inzichten
Niet alleen de geïnterviewden krijgen hierdoor inzichten, maar ook andere luisteraars leren ervan. Na een aflevering waarin iemand uitgebreid vertelde over de euthanasie van zijn moeder, kreeg Vos reacties van mensen die dankzij de podcast beter over de dood van hun ouders konden praten.
Helpt de podcast hem om zijn eigen verdriet om zijn overleden broer te verwerken? ‘Indirect wel, want het helpt mij te begrijpen hoe wij mannen in elkaar zitten. Maar zo’n rouwproces eindigt nooit.’
‘Ik ben een beetje de posterboy van het blended learning’
Waar de podcast van Nathan Vos vrijwel niets met zijn werk op de HvA te maken heeft, is die van Nick Schoemaker (Rechten) juist ontstaan vanuit zijn werkzaamheden als docent. ‘Ik vroeg me in coronatijd af wat we konden doen om er toch maar het beste van te maken. Een podcast leek me leuk, aan de ene kant om zelf beter te snappen hoe de wereld van de wet en het recht in de praktijk werkt, aan de andere kant om studenten daar meer inzicht in te geven.’
Bijstandsmoeder
Het voorstel werd al snel goedgekeurd door zijn baas. Zo werd ‘De wet als kunstwerk’ geboren, een podcast waarin de mensen centraal staan op wie de wet effect heeft: wie is de persoon die die uitkering aanvraagt, of die scootmobiel? Schoemaker interviewt ambtenaren, juristen, politici of collega’s en legt ze als format voor het gesprek vijf stellingen voor. Zo komen bijvoorbeeld ethische problemen aan bod, zoals: is het juist om de uitkering stop te zettenhet recht op een bijstandsuitkering kan iemand verliezen als diegene niet netjes de extra inkomsten aangeeft van een bijstandsmoeder omdat ze geld heeft verdiend door spullen op Marktplaats te verkopen?
‘Meneer, die intro is veel te lang, ik ben nu al afgehaakt’
Inmiddels heeft hij al een stuk of acht afleveringen gemaakt. Ze staan allemaal op Spotify, en tot Schoemakers’ trots zijn er drie al geïntegreerd in het onderwijs. Volgend jaar gaat hij bovendien een podcastserie maken in opdracht van de HvA voor de masteropleiding. ‘Ik ben een beetje de posterboy van het blended learningblended learning is de term die de HvA gebruikt voor het combineren van online en offline onderwijs’, zegt hij.
Monteren
Voor het opnemen mag hij – net als Nathan Vos, overigens – de HvA-studio in het Benno Premselahuis gebruiken. Alles doet hij zelf, ook het monteren. De eerste paar afleveringen liet hij eens horen aan studenten. ‘Die zeiden tegen me: “meneer, die intro is veel te lang, ik ben nu al afgehaakt.” Dat was wel een beetje pijnlijk, maar ook heel nuttig, want het was wel waar.’
Doet Schoemaker dit allemaal in de baas zijn tijd? ‘Feitelijk heb ik er uren voor gekregen, maar ik ben wel langer bezig. Maar als je iets doet wat je ontzettend leuk vindt, ben je toch niet zo op de klok aan het kijken.’
‘Het is zo leuk om alles te mogen vragen wat je wil vragen’
Daar kan Mariëtte Heres (Creative Business) over meepraten. Zij maakt de podcast ‘Platte Grond’ met een aantal anderen en werkt eraan in alle vrije uurtjes die ze heeft. ‘Klinkt misschien gek, maar ik kan echt denken “yes, vanavond mag ik weer monteren.”’
Het is een verhalende podcast, met een spanningsboog en personages die een ontwikkeling meemaken, legt Heres uit. Daarvoor gaat ze op pad met de microfoon om mensen te interviewen op locatie, als in een documentaire. Het onderwerp: gebouwen. Dat klinkt misschien saai, maar mensen kunnen veel waarde hechten aan een hoop stenen, kwam ze achter. ‘Ik ben geïnteresseerd in wat voor emoties mensen hebben bij bepaalde gebouwen.’
Turnhal
Bij een aflevering over het slopen van een kerk in Den Haag vroeg Heres zich bijvoorbeeld af: wat beweegt een kerkgemeenschap om de eigen kerk te willen slopen? En aan de andere kant: wat zijn drijfveren om heel veel energie te stoppen in het behoud van een gebouw? Ook is ze onlangs in een oude turnhal geweest die ooit door de nazi’s gebouwd is en nu te koop staat. ‘Wat moet je daar nu mee? Kan een gebouw “fout” zijn?’
Hoewel de podcast in principe losstaat van haar werk bij Creative Business, is er toch een link. ‘Ik geef les in verhalen maken. Het feit dat ik dat zelf in de praktijk ook doe, geeft mij het gevoel dat het goed is voor het onderwijs. Ik kom namelijk voorbeelden tegen die ik met mijn studenten kan delen.’
Zo leert ze hen dat een verhaal dat je maakt altijd je eigen versie van de werkelijkheid is, omdat je kiest wat je interessant vindt om te vertellen en dus dingen weglaat. ‘Ik heb uren met interviews die ik moet verwerken in een podcast van een half uur. Ik heb wel eens een conflict gehad waarbij mensen een heel ander verhaal hadden verwacht.’
Waardevolle quote
Ook krijgt ze te maken met geïnterviewden die in hun enthousiasme iets zeggen wat ze later niet in het interview willen. ‘Dan ga je nadenken, is deze quote voor mijn verhaal heel relevant? In dit geval had deze man al zoveel waardevolle dingen verteld, dat ik deze ene zin eruit heb gehaald, al was het een heel goede quote.’
Voordat Heres op de HvA kwam, werkte ze als freelance journalist. De combinatie van haar werk met de podcast is voor haar ideaal. ‘Ik vind het zo leuk om weer op pad te gaan, om zo’n kerk te bezoeken of zo’n turnhal in te mogen, om als journalist alles te vragen wat je wil vragen. En om daarna lekker gewoon in de uurtjes om mijn werk heen alles te monteren.’
