Mike wil de A10 in Amsterdam-Noord onder de grond leggen

Mike Blauw (21, Built Environment) ontwierp voor zijn afstuderen een plan voor de stadsrand bij Amsterdam-Noord. Hiermee denkt hij het woningtekort te kunnen oplossen en de stad weer een mooie ‘voordeur’ te geven. ‘Eigenlijk kom je in Noord nu via de achterdeur de stad binnen.’

In samenwerking met drie andere HvA’ers en de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) deed Mike Blauw (21, Built Environment) onderzoek naar de stadsrand: het gebied tussen de stad en het ommeland, waar het wonen ophoudt maar het platteland nog niet begint. Hoe ziet het er daar uit, wat is er mogelijk?

‘Mensen die vanuit de noordkant Amsterdam in willen, komen nu door de achterdeur, via allerlei zijweggetjes, viaducten en wegen die over elkaar heen lopen’, zegt hij. ‘Andersom kijken bewoners van de buurt tegen de viaducten en de geluidsschermen van de snelweg aan en hebben ze geen uitzicht op het omliggende landschap. Kortom: er is geen mooie verbinding tussen stad en land.’

Dat moet anders, volgens Mike. Voor zijn afstuderen onderzocht hij specifiek de stadsrand van Amsterdam-Noord. ‘Van boven gezien is die op sommige plekken heel smal, dan zie je puur de A10. Maar er zijn ook veel bredere stukken, waar volkstuintjes, sportparken en bedrijventerreinen liggen, bijvoorbeeld. De rand ziet er van bovenaf uit als een soort rupsje.’

Niet in mijn achtertuin

Er is van alles te vinden in die rand. Zo zag Mike bij de afslag Tuindorp-Oostzaan een stuk terrein langs de snelweg, waar veel bedrijven zitten omdat ze kunnen profiteren van de zichtbaarheid. Dat zijn zogenoemde zichtlocaties.

Maar er zijn bijvoorbeeld ook stukken grond waar niets mee is gebeurd, die dan uiteindelijk een tijdelijke functie krijgen. Zoals de golfbaan in Noord: die is gebouwd op een plek waar eigenlijk een afslag van de A10 zou komen, vertelt Mike. Dat soort gebieden heten ‘not in my backyard’-zones.

Voor elk van die soorten stadsrand ontwierp Mike een plan. En in elk ontwerp werkt hij de A10 weg onder de grond. ‘Mij werd verteld dat Amsterdam uiteindelijk tegen de A10 aan is gegroeid en dat deze nu gezien wordt als mooie buffer tussen Amsterdam en Waterland, zodat de stad niet nog verder kan uitbreiden. Een soort beschermengel van het ommeland. Maar Amsterdam heeft gewoon meer ruimte nodig. Daarom moeten we bouwen in de stadsrandzone waar de A10 ligt.’

De stad uit, het land in

Daarnaast zorgt de snelweg er dus voor dat de stad afgesloten wordt van het landelijk gebied, waardoor Amsterdam-Noord een soort achterkant is van de stad, met het gezicht naar binnen gericht. Mike wil dit omdraaien: hij stelt een soort tribune voor in de richting van het land, waarbij hoge bouwblokken met appartementen aan de binnenkant van de stadsrand komen, gevolgd door een lagere woonwijk en met als laatste treetje de vrijstaande huizen.

Al die lagen staan op die manier in contact met het ommeland, door uitzicht of doordat je er direct heen kan. ‘Zo word je bovendien weer uitgenodigd om de stad in te komen op een vriendelijke manier’, zegt Mike. Zijn ontwerp zorgt bovendien voor verbinding, zegt hij. ‘De openbare ruimte in de stad wordt verbonden met het landelijke gebied, zodat stedelingen makkelijker een luchtje kunnen scheppen en daar niet meteen de auto voor hoeven te pakken.’

Stadsrandenkaart van Nederland

Nu hij zijn diploma heeft gehaald, is Mike in zijn vrije tijd ook de stadsranden van andere steden in Nederland aan het analyseren. ‘Ik zie toekomst in de stadsranden. De woningnood is best wel groot: voor 2050 moet Nederland een miljoen woningen hebben bijgebouwd. Zie dat maar eens op een goede plek te doen. In Nederland zijn er zoveel stadsrandzones die onbenut zijn. Specifiek in Amsterdam kan je daar veel meer doen dan dat er op dit moment gebeurt.’