Alle ballen in de lucht: deze studenten zorgen ook voor hun kindje
Daniël Rommens
Schoolopdrachten, tentamens, de verplichtingen voor je bijbaan. Studeren is druk genoeg. Wat als je daarnaast ook vader of moeder bent? Drie HvA-studenten vertellen over hoe zij balanceren tussen schoolboeken, ouderafspraken en slapeloze nachten.
Je kind kun je niet uitzetten. Moet je morgen vroeg op voor een tentamen en huilt je zoontje? Dan kun je een goede nacht vaak wel vergeten. En wat als je een belangrijke presentatie moet geven, maar je dochter plotseling opgehaald moet worden van de opvang? Studeren én opvoeden is meer dan een logistieke puzzel, blijkt uit interviews met HvA-studenten die ook voor hun kind zorgen.
Specifieke informatie hierover houdt de HvA niet bij. Wel is er een indicatie te vinden bij de Studentenmonitor, die tot 2017 de cijfers landelijk bijhield. In 2017 had bijvoorbeeld 5 procent van alle hbo-studenten een kind. Daarbij is een groot verschil tussen voltijd- (5 procent) en deeltijdstudenten (42 procent).
Opvallend in de gesprekken is de keuze van twee alleenstaande moeders voor een voltijdopleiding. Ondanks dat een deeltijdopleiding minder contacturen heeft, is het voor hen financieel voordeliger om voltijd te studeren. Bij een deeltijdstudie vervalt namelijk het recht op studiefinanciering. Een ander nadeel van de deeltijdvorm zijn de lessen in de avond. Doordat kinderopvang overdag wordt aangeboden, zijn alleenstaande ouders in de avonduren afhankelijk van een oppas.
‘Ik doe het om over vijf jaar in een fijn huis te kunnen wonen’
Kelly Rijkeboer (24, voltijdstudent HRM)
Welke hindernissen je ook tegenkomt, haal alles uit jezelf wat er in zit. Dat is de boodschap die Kelly Rijkeboer wil meegeven aan haar dochtertje Noëlle (5). Toen ze op haar negentiende ongepland zwanger raakte, stopte ze tijdelijk met haar mbo-opleiding om die vervolgens af te ronden en door te stromen naar het hbo.
‘Natuurlijk was het hartstikke druk, maar Noëlle gaf me ook extra redenen om door te studeren. Ik kreeg meer behoefte aan baangarantie en aan werk waar ik plezier uit haal.’
‘Door de studielening en de baan kan ik me voorlopig staande houden’
Studeren en als alleenstaande moeder voor je dochter zorgen is ‘alle ballen in de lucht houden’, vertelt Kelly. Ze werkt twaalf uur per week als teamleider bij een supermarkt en is minstens twintig uur per week kwijt aan haar studie, al blijkt dat in de praktijk eigenlijk niet voldoende. ‘Soms gebeuren er dingen waar je geen rekening mee houdt.’ Zo haalde ze vorig jaar een 1, omdat haar dochter ziek was en ze daardoor haar presentatie miste.
Inmiddels heeft Kelly een vriend met wie ze de zorg voor haar dochter verdeelt. Studeren doet ze wanneer Noëlle slaapt of tussen de bedrijven door. Ondanks dat een deeltijdopleiding minder contacturen kost, was dat geen optie. ‘Dan zou ik overdag werken en ‘s avonds les hebben, maar dat is juist het moment dat ik bij mijn dochter kan zijn.’ Door haar voltijdstudie kan ze bovendien gebruikmaken van studiefinanciering. ‘Door deze lening en de baan kan ik me voorlopig staande houden.’
Een online studie als LOI of NCOI is flexibel in te delen, maar staat volgens Kelly minder goed aangeschreven. ‘Juist een reguliere hbo-studie met praktijkervaring staat goed op je cv.’
Maar die praktijkervaring is ook lastig. Haar plan is om voor haar stage een bedrijf te vinden waar ze langer kan werken voor minder dagen. ‘Daar maak ik me wel zorgen over. Kan ik de studie wel afronden als ik fulltime stage moet lopen, ernaast moet werken en voor mijn dochter moet zorgen?’
Maar dat zou echt de laatste optie zijn, vertelt Kelly. Studeren is voor haar een ticket naar een stabiel leven. ‘Ik doe het om over vijf jaar met Noëlle in een fijn huis te kunnen wonen. En voor het idee dat ik daarna na een werkdag ook echt klaar ben. Ik kijk ernaar uit om ’s avonds gewoon een keer op de bank te kunnen ploffen.’
‘Voor je het weet ben je die langstudeerder’
Suus Kampman (34, deeltijdstudent Leraar Horeca & Voeding)
Deeltijdstudent Suus Kampman heeft één doel dit jaar: afstuderen. Daarmee is ze namelijk verzekerd van haar baan als docent bij ROC Twente. Daar werkt ze al fulltime, maar alleen onder de voorwaarde dat ze dit schooljaar nog haar diploma haalt.
‘Een goede stok achter de deur’, maar ook pittig, vertelt Suus. Als moeder van haar zevenjarige zoontje Deylin combineert ze haar fulltime werk met het afstuderen op de HvA, waar ze nog eens 35 uur per week aan kwijt is. ‘Als ik thuiskom, wil ik er zijn voor Deylin. Ik zorg er dus voor dat ik na acht uur ‘s avonds aan de studie zit. Dat doe ik zeven dagen per week tot een uur of twaalf, half een.’
Suus besloot zich om te scholen vanwege de kans op een baan met gunstige werktijden. ‘Ik had een vast contract bij een studentencafé, maar toen ik zwanger werd, was dat werk niet meer houdbaar. Ik kon een kleintje natuurlijk niet meenemen in de nachtdienst. Zeker omdat mijn vriend door zijn baan in de evenementenbranche ook onregelmatige tijden werkte.’
‘Of de HvA je tegemoet komt? Misschien als je een excellente student bent’
Als kersverse moeder startte ze daarom met de opleiding, en ging daarmee vermoedelijk de zwaarste zeven jaar van haar leven tegemoet. Door een medische nasleep van twee jaar vanwege een heftige bevalling met daarbij het wennen aan het moederschap, plus een wisseling van werkgever, liep ze bovendien studievertraging op. Daardoor doet ze nu zeven jaar over haar opleiding.
Op veel begrip vanuit de HvA hoefde Suus naar eigen zeggen niet te rekenen. ‘De hogeschool komt je niet tegemoet. Misschien wel als je een excellente student bent die precies volgens de planning afstudeert, maar in de ogen van de meeste docenten ben ik vooral ‘die langstudeerder’. Dat is ook zo, maar dat komt echt door een klotestart vanwege die lichamelijke optater. Als ik het aankaartte bij docenten, hoorde ik vooral: ‘‘heel vervelend voor je, misschien moet je maar een andere studie gaan doen?’’.’
Terugkijkend zou ze andere jonge ouders adviseren om zeker je droom na te jagen, maar dat wel te doen als je leven stabiel is. ‘Een studie vraagt veel van je tijd, ook als het deeltijd is. Zorg dat je daarmee start als je je fysiek en mentaal goed voelt.’
En of ze haar studie dit jaar gaat halen? ‘Absoluut, dat kan niet anders.’
‘Door mijn zoon is mijn passie voor mijn vak gegroeid’
Chantal Busby (26, eerstejaarsstudent voltijd Social Work)
Slechts vijf jaar geleden zag het leven van Chantal Busby er heel anders uit. Toen woonde ze nog op Sint Eustatius, het eiland waar ze is opgegroeid. Met haar studie Sociaal Pedagogische Hulpverlening die ze daar volgde, wilde ze de inwoners van haar thuisland helpen.
Maar na een ongeplande zwangerschap woont ze inmiddels als alleenstaande moeder met haar vijfjarige zoontje Merciano in Amsterdam. Door zijn licht verstandelijke berperking voelde ze zich genoodzaakt haar thuisland te verlaten. ‘Op Sint Eustatius kan hij niet de hulp krijgen die hij nodig heeft. De medische voorzieningen zijn hier simpelweg beter.’
‘Als ik om half negen moet werken, wie brengt dan mijn kind naar school?’
Ondanks het gebrek aan familie in Nederland, waardoor ze niemand in haar omgeving heeft om te helpen met haar zoontje, besloot ze een voltijdstudie op de HvA te volgen. ‘Ik wist dat het druk zou worden, maar door de ervaring met de verstandelijke beperking van mijn zoontje groeide mijn passie voor maatschappelijk werk. Ik zie nog meer in hoe belangrijk een medisch en sociaal vangnet is.’
Een deeltijdstudie was geen optie. De studiefinanciering die ze bij een voltijdstudie ontvangt, zorgt voor meer flexibiliteit. ‘Als ik een keer een les moet missen dan is dat geen wereldramp, die haal ik wel op een andere manier in. Maar bij een baan kan je niet zomaar niet op komen dagen. Als ik om half negen moet beginnen met werken, wie brengt dan mijn kind naar school?’
Maar door de vele contacturen is Chantal ruim dertig uur per week bezig met schoolwerk. Door die verplichtingen en de zorg voor haar zoon ziet ze geen mogelijkheid ernaast te werken. Haar inkomen bestaat daardoor uit studiefinanciering en de tegemoetkomingen vanuit de overheid en de gemeente voor haar zoontje.
De combinatie opvoeden en studeren noemt ze heftig. ‘Ik moet alles onthouden: hoe het met hem op school gaat, wanneer oudervergaderingen zijn, wanneer ik les heb en wanneer ik met medestudenten aan groepsprojecten moet werken.’ Toch zet ze alles op alles op haar diploma te halen, in de hoop daarna terug te kunnen keren naar haar familie op Sint Eustatius. ‘Ik wil niet de rest van mijn leven niks doen. Ik wil een toekomst voor mij en Merciano.’
Zou de HvA meer voorzieningen moeten bieden aan studenten die ook voor een kind zorgen? Lees hieronder ons interview met Lydie van de Laar, afdelingshoofd Studentenvoorzieningen.
