Lector: ‘Bijles nu ook voor slimme kinderen’

3 april 2018
Beeld:

Daniël Rommens

Geplaatst door
Redactie HvanA
Op
3 april 2018

HvA-lector Louise Elffers presenteert vandaag haar boek De bijlesgeneratie – opkomst van de onderwijscompetitie. Hierin bespreekt ze de groeiende competitie tussen leerlingen, en hoe daardoor ook leerlingen die het niet nodig hebben, bijles nemen.

Voor veel scholieren en leerlingen van het basis- en voortgezet onderwijs is het volgen van bijles de normaalste zaak van de wereld. Soms is het zelfs een standaard onderdeel van hun schoolloopbaan. Niet alleen om een voldoende te halen voor het vak waar ze moeite mee hebben, maar ook om over het algemeen hogere cijfers te halen. Bijles betekent dus niet meer bijspijkeren waar het nodig is, maar het heeft de functie gekregen van ‘het zekere voor het onzekere nemen’. Daarom spreekt Elffers in haar nieuwe boek over de bijlesgeneratie.Louise Elffers is naast haar werk als lector beroepsonderwijs bij de HvA, als onderwijskundige ook verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.

‘Door bijlessen neemt de competitie in klassen toe’

Wat is het probleem van die bijlesgeneratie?
‘Door de veranderende functie van bijlessen is er meer competitie in de klas. Tegenwoordig volgen ook de hardwerkende en slimme leerlingen bijles. Bovendien zijn het vaak de leerlingen met ouders met een hoger inkomen die zich het kunnen veroorloven. Daardoor krijgt niet iedereen dezelfde kansen in het onderwijs.’

 

Ook het Nederlandse schoolsysteem zou zorgen voor meer competitie, hoezo?
‘Op Nederlandse scholen wordt al op vroege leeftijd bepaald wat leerlingen kunnen en wat niet. Al vanaf groep zes van de basisschool worden leerlingen door middel van toetsen met elkaar vergeleken. Wie in groep acht niet bij de 20 procent beste leerlingen hoort, maakt weinig kans op een vwo-advies. En dat is wel wat ouders willen. Dus adviseren ze hun kinderen al vroeg bijles te nemen. Dit zijn met name ouders die zelf hoger opgeleid zijn en dat ook voor hun kinderen willen.’

Beeld: Beeld: Cora Hendriks | Louise Elffers

Hoe zorg je ervoor dat bijles niet langer een standaard onderdeel is van de schoolloopbaan?
‘Onderwijscompetitie is een wereldwijde ontwikkeling, dat moeten we erkennen. We kunnen de effecten daarvan wel verzachten door bijvoorbeeld leerlingen meer vrijheid te geven hun schoolloopbaan zelf samen te laten stellen. Daarnaast is individuele begeleiding en maatwerk binnen de school belangrijk: minder klassikaal les en meer in kleinere, begeleide groepjes.’

 

Komt er een bijlesgeneratie in het hoger onderwijs?
‘Dat zou kunnen. Vroeger was het heel bijzonder om de titel doctorandus – de voorloper van de mastertitel – te krijgen, maar dat is nu niet meer zo. Studenten onderscheiden zich nu met een honoursopleiding, een tweede of derde master of door cum laude af te studeren. Bijles nemen om dat niveau te halen ligt dan voor de hand. De term “begeleid studeren” duikt hier en daar al op.’

Dinsdagavond vindt in Pakhuis De Zwijger een debat plaats over het boek van Elffers. De auteur, VO-raad voorzitter Paul Rosenmöller en vertegenwoordigers van ouders, scholen en leerlingen zijn aanwezig.

 

Dit artikel is een ingekorte versie van het interview dat dinsdag op Folia.nl verscheen.