Online kerstcadeautjes bestellen: makkelijk of milieubelastend?
Negative Space via pexels
Met Kerstmis op de loer nog snel even je online winkelmandje vullen met de perfecte elektrische tandenborstel en het mooiste paar sokken: voor kerstinkopen hoef je echt niet meer de deur uit. Maar hoe erg is dat eigenlijk?
In 2018 deed 96 procent van de Nederlandse consumenten minstens één online aankoop. Een boek op Bol.com, een goedkope iPhone-oplader op AliExpress en vooruit, ook nog een feestjurk (of vier) van H&M.
Maar hoe erg is online winkelen eigenlijk voor het milieu? Al die bestelbusjes die af en aan rijden voor jouw compleet nieuwe garderobe, die je vervolgens voor de helft terugstuurt, zorgen voor veel CO2-uitstoot. Jesse Weltevreden, lector Digital Commerce aan de HvA, doet onderzoek naar de milieu-effecten van online winkelen.
‘Het retourpercentage van kleding ligt tussen de 30 en 40 procent. Terwijl het gemiddelde maar 5 procent is’
Zeecontainer uit China
En dat is best een ingewikkeld verhaal, zo legt hij uit. Online winkelen hoeft namelijk niet per se slecht voor het milieu te zijn. Het is logisch dat op de fiets naar de stad gaan om een boek bij de boekhandel te kopen minder milieubelastend is dan het met een busje laten bezorgen. ‘Maar als je met de auto naar de stad gaat om dat boek te kopen, rijd je twee keer voor een boek. Per pakketje is de uitstoot van de bestelbus veel lager’, zegt Jesse.
Ook maakt het verschil of je via een Nederlandse webshop bestelt of dat je je aankopen uit het buitenland laat komen, zoals bijvoorbeeld via het populaire AliExpress. ‘Dat lijkt misschien heel milieubelastend, omdat het helemaal uit China moet komen. Maar de reden dat het weken, soms maanden, duurt voordat jij je pakketje krijgt, is omdat de leverancier net zo lang wacht tot hij genoeg pakketjes heeft om een zeecontainer vol te laden. En dan is de uitstoot per pakketje weer een stuk minder hoog.’
‘Door het online aanbod is ook het kopen van tweedehands spullen heel erg toegenomen, zoals via Marktplaats. Vroeger had het een slecht imago om iets tweedehands te kopen, maar nu gaan we het hele land door op zoek naar het beste koopje.’
Verzendkosten
Wel vindt Jesse dat er een duidelijke verandering nodig is. ‘Het aantal online spullen dat retour gestuurd wordt, ligt gelukkig heel laag: rond de 5 procent. Maar bij kleding ligt dit percentage stukken hoger: tussen de 30 en 40 procent, en dat is de grootste boosdoener.’ Dat kan anders: ‘De mode-industrie is een hele milieubelastende sector en goedkope of gratis verzendkosten horen daar niet bij’, zegt Jesse.
Verzendkosten zijn de laatste jaren vaak laag of vanaf een bepaald bedrag helemaal gratis, maar bezorgen is niet gratis, benadrukt Jesse. ‘Mijn vrouw bestelt wel eens voor 45 euro aan kleding, en als de verzendkosten dan vanaf 50 euro gratis zijn, bestelt ze er voor 6 euro iets bij. Dat laatste item retourneert ze, en zo waren de verzendkosten voor haar gratis. Zij is zeker niet de enige die dit doet. Door verzendkosten kwijt te schelden, werk je dit gedrag in de hand.’
‘We zijn gewend om alles snel in huis te krijgen, maar is dat wel nodig? Soms moet je denken: het is prima als ik mijn boek zelf op de fiets ophaal’
Jesse’s voorspelling is dan ook dat verzendkosten weer terugkeren. ‘Decathlon is nu als eerste grote bedrijf weer bezig om de bezorgkosten te verhogen. Dat vind ik een goede stap. Als je naar de stad rijdt voor een boek, in plaats van dat je het bestelt, betaal je ook. Voor de benzine, het parkeren, of voor de koffie die je erna drinkt. Maar dat realiseren mensen zich niet. Terwijl we hoge verzendkosten ouderwets vinden.’
Die gedachtegang moet volgens Jesse verdwijnen. ‘We zijn gewend om alles snel in huis te krijgen, maar is dat wel nodig? Soms moet je denken: het is prima als ik mijn boek zelf op de fiets ophaal, of pas drie dagen later in huis heb, want dan is het beter voor het milieu.’
