Deze studenten helpen voorkomen dat jouw woonstraat overstroomt
Heleen Gorris | De testparkeerplaats die vol is gelopen met water
Tegels die na extreme regen in tien minuten weer droog zijn. In veel Nederlandse gemeenten ligt dit soort absorberende bestrating er al, maar door gebrek aan onderhoud werkt deze niet. Daar proberen HvA-onderzoekers nu iets aan te doen.
Een smartphone, een meetlat, zandzakken, een rol plastic en een vrachtwagen met water: met deze ingrediënten barricaderen studenten Luis Benavides (26, Civiele Techniek), Laura Dijkstra (23, Civiele Techniek) en Vroni Stumpel (22, Toegepaste Wiskunde) op een vroege ochtend een parkeerplaats in de Utrechtse wijk Zuilen.
Het lectoraat Urban Technology onderzoekt samen met onder andere de hogescholen van Rotterdam en Groningen hoe snel regenwater nu wegstroomt door waterdoorlatende bestrating. Aan de hand van die bevindingen adviseren zij gemeenten over de manier waarop de bestrating onderhouden moet worden, zodat deze meer water opneemt. De metingen worden gedaan door het hele land, van Heemskerk tot Grubbenvorst.
De studenten doen mee aan een onderzoek naar waterdoorlatende bestrating. Die bestrating bestaat uit stenen op een soort rooster. Doordat er ruimte tussen de stenen zit en een laagje grind eronder, loopt het water veel sneller weg in de grond dan bij asfalt. Nog een voordeel: het water verdwijnt in de grond en niet in het riool, waardoor riooloverstromingen minder voorkomen.
En dat gaat in de nabije toekomst belangrijk zijn, want in Nederland krijgen we door klimaatverandering steeds vaker heftige regenbuien en wateroverlast. Nu bestaat te veel bestrating nog uit asfalt, waardoor na een regenbui straten lang blank staan en riolen overstromen.
Hevige regenval
Toch zijn gemeenten huiverig met het aanleggen van meer van dit soort bestrating. Want het pijnpunt is onderhoud: om hun werk te kunnen doen moeten de stenen vrij van onkruid, afval en bladeren zijn. En dat vergt inzet van personeel. Asfalt, waar geen water doorheen komt, is dan nog steeds het makkelijkste alternatief.
Om te kijken hoe snel waterdoorlatende bestrating water opneemt zónder onderhoud, trekken onderzoekers en studenten door Nederland om metingen te verrichten. Met die metingen brengen zij straks advies uit over hoe de waterdoorlatende bestrating te onderhouden én waar er meer van dit soort bestrating aangelegd kan worden. Want er is geen tijd te verliezen; in 2020 moet volgens de klimaatdoelen van de overheid alle straatinrichting klimaatbestendig zijn.
Om de meting te doen, maken de studenten eerst een soort zwembad. Laura, Luis en hun begeleider Kylian Postema stapelen zandzakken en scheppen zand om een dam te maken. Met de stoeprand aan de andere kant blijft het water straks staan. Vervolgens plaatsen ze twee meetlatten aan beide kanten en geven ze een seintje aan de bestuurder van de vrachtwagen. Die laat via een dikke slang zo’n duizend liter water op de parkeerplaats lopen. Dat staat ongeveer gelijk aan een fikse hoeveelheid regen van ongeveer acht tot tien millimeter. ‘Eigenlijk zou deze hoeveelheid water in tien minuten weg moeten zijn op deze bestrating’, zegt Postema.
Dat blijkt verre van het geval als Vroni en Luis aan het meten slaan. Iedere dertig seconden meet het tweetal de waterstand aan twee kanten van de parkeerplek. Ze roepen hun waarden naar Laura, die op haar mobiel een tabel invult.
De studenten stoppen de meting na een half uur. Aan de kant waar Luis meet is het water dan net helemaal weg. Bij Vroni nog lang niet: na dertig minuten staat er nog altijd een laagje water van 1,8 centimeter. ‘Dit is geen winst ten opzichte van een normaal wegdek’, zegt Postema.
Wat zou Postema de gemeente Utrecht nu adviseren? ‘Je ziet hier tussen de tegels allemaal bladeren, onkruid, mos en ander vuil. Zonde, want af en toe een hogedrukspuit gebruiken zou ervoor zorgen dat het water veel sneller weg is.’ Maar als dat te veel geld kost, is er een minder onderhoudsintensieve optie: vilt tussen de tegels. ‘Dat houdt het vuil buiten en vermindert verstopping.’
