Nicolaes Tulp was de eerste arts die zei dat roken schadelijk is
Publiek domein
Weet jij naar wie jouw HvA-locatie is vernoemd? Sinds 2013 gaan studenten van de faculteit Gezondheid naar het Nicolaes Tulphuis. Maar wie was hij eigenlijk? En hoe zag zijn leven eruit? Wij zochten het voor je uit.
Op 9 oktober 1593 werd Nicolaes in Amsterdam geboren onder de naam Claes Pieterszoon. Mogelijk geïnspireerd door zijn oom, die al werkte met medicijnen, vertrok hij in 1611 naar Leiden om geneeskunde te studeren.
Geneesheer
Nadat hij in 1614 zijn medische diploma ontving, verhuisde hij weer terug naar Amsterdam. Hij opende een praktijk en werd al snel een veelgevraagde geneesheer. Als hij naar zijn patiënten ging, deed hij dat in zijn eigen koets met een tulp erop. Later veranderde Claes zijn naam ook officieel naar Tulp. Het is niet helemaal zeker waarom hij koos voor deze achternaam, maar volgens geruchten was hij gek op deze - toen nog - exotische bloem.
Niet veel later ontmoette hij Eva van der Voech. Ondanks dat zijn ouders haar te min voor hem vonden, trouwde hij met haar in 1617. Volgens sommige bronnen kon hij haar schoonheid niet weerstaan. Samen met Eva kreeg hij vijf kinderen. Eva overleed elf jaar nadat ze trouwden. Nicolaes stapte opnieuw in het huwelijksbootje met Margaretha de Vlaming van Oudtshoorn in 1630. Samen kregen zij vier kinderen.
Rembrandt
In 1622 werd Nicolaes stadsbestuurder in Amsterdam. Naast zijn werk als genezer, ging hij zes jaar later ook doceren aan de chirurgijn (een soort gilde) in Amsterdam. In 1632 vond er iets plaats waar de meeste mensen Nicolaes van kennen: een van zijn anatomische lessen werd geschilderd door Rembrandt van Rijn.
Nicolaes publiceerde in 1641 het boek Observations Medicae. Hierin worden 231 sterf -en ziektegevallen beschreven en met dit boek was hij, voor zover bekend, de eerste medicus die de link tussen roken en de negatieve effecten op de longen beschreef.
Nicolaes besloot afscheid te nemen van zijn functie als arts in 1652. Hij kon zijn werk moeilijk combineren met zijn functie als stadsbestuurder. Twee jaar later werd hij voor de eerste keer burgemeester van Amsterdam en later is hij drie keer opnieuw verkozen.
Bruiloftsfeesten
In 1655 verscheen er dankzij hem een richtlijn waarin bepaald werd dat bruiloftsfeesten in de hoofdstad voortaan veel soberder dienden te zijn, met bijvoorbeeld een maximum aan gasten, een eindtijd en een maximale hoeveelheid eten en drinken. Hij voerde dit in, omdat deze feesten steeds uitbundiger werden en de rijke Amsterdamse burgers onderling met elkaar competitie voerden over de grootste en duurste bruiloften.
Nicolaes Tulp overleed in 1674 in Amsterdam. Na zijn dood werden een brug en plein naar hem vernoemd. In 2013 heeft het gebouw van de faculteit Gezondheid van de HvA de naam Nicolaes Tulphuis gekregen.
Ben jij deze week in het Nicolaes Tulphuis? Kom ons dan ontmoeten in de hal bij de koffiecorner. De aankomende dagen maken we verhalen over de gezondheidscampus en we horen graag welk verhaal we volgens jou niet moeten vergeten.
